De precieze aantallen moeten nog bepaald worden, maar honderdduizenden betoogden in Washington DC voor strengere wapenwetten. ‘Deze week ging het alarm af in de schoolbibliotheek’, aldus Yoni, een scholier uit Virginia Beach. ‘Ik dacht dat mijn uur geslagen was’.
De aantallen zijn gigantisch. Maar zijn ze gigantisch genoeg? Er zijn geen officiële tellingen, maar The Washington Post verwijst naar cijfers van het openbaar vervoer als een indicatie. Het record staat op naam van president Barack Obama in 2009, toen 1,1 miljoen mensen van het metrosysteem gebruik maakten bij zijn eedaflegging. Vorig jaar, tijdens de grote vrouwenmars, de dag na de eedaflegging van Donald Trump, waren er 1 miljoen metrogebruikers.
Rond 16 uur plaatselijke tijd zaterdag had de metro 330.000 passagiers verwerkt, iets meer dan de helft van het aantal dat op hetzelfde tijdstip voor de vrouwenmars was opgedaagd. Dat zou erop wijzen dat het beoogde doel van 500.000 betogers gehaald zal worden.
De aantallen houden David bezig. Hij geeft les in het lager onderwijs in een schooltje in Maryland. Gaat dit iets veranderen? echoot hij. ‘De wapenlobby is zó sterk. Dit land is zó dol op wapens. Eerlijk, ik weet het niet. De aantallen moeten zodanig groot zijn dat verkozenen zich zorgen gaan maken’.
‘Ik heb de vorige week mijn leerlingen nog een wapendril gegeven. – waar ze de minst verlichte plaatsen vinden, waar ze moeten kruipen als er een schutter hun klas binnendringt. In mijn tijd kreeg we een branddril, eventueel een orkaandril. Nu leren we de leerlingen dat ze het brandalarm beter negeren. Ze moeten wachten tot een leraar bevestigt dat het brandt alvorens op de vlucht te slaan. Tot dan gaan we ervan uit dat een schutter het alarm heeft doen afgaan’.
Dergelijke wapendrils maken nu maandelijks deel uit van zijn realiteit.
Hij draagt een bord mee: ‘Ik kan geen lesgeven met een wapen’.
”Ik vertrouw mezelf niet met een schaar’
Tja, zegt hij, ‘dat is nu het nieuwe wondermiddel, ook vanwege president Trump: bewapen de leraars. Alsof ik een leerling zou kunnen neerschieten, zelfs een gevaarlijke, bewapende leerling. Ik vertrouw mezelf niet met een schaar, hoe zou ik dan veilig kunnen omgaan met een geweer?’
Hij staat helemaal achter de eisen van deze manifestatie: verbod op aanvalswapens, verhoging van de leeftijd waarop iemand een wapen kan kopen tot 21 jaar (in plaats van 18), beter onderzoek naar de achtergronden van wie een wapen koopt. ‘En meer psychische begeleiding op school, geen wapenvergunning voor wie psychische problemen heeft. Als er ineens geld gevonden wordt om ons te bewapenen, waarom dan geen geld voor opvang van jongeren met problemen?’
Sommigen maken zich, zoals David, zorgen over de aantallen. Anderen wrijven hun ogen uit omdat eindelijk honderdduizenden Amerikanen in de hoofdstad op straat komen om wapengeweld in hun land aan te klagen (en nog honderdduizenden meer in de rest van het land).
En dat alles op initiatief van middelbare scholieren van de Marjorie Stoneman Douglas High School uit Parkland, Florida, die op Valentijnsdag hun dril in de praktijk konden brengen. 14 scholieren en 3 volwassenen werden doodgeschoten door een 19-jarige ex-scholier.
Wat bij talloze eerdere bloedbaden ten gevolge van wapengeweld niet was gebeurd, gebeurt nu wel. De scholieren van 15 tot 18 jaar hebben een vuist gemaakt. De woordvoerders van Marjorie Stoneman Douglas High zijn welbespraakt, leden van de dramaklas, redacteurs van het schoolkrantje, sportlui, ze worden nationale helden, vooral dan Emma Gonzalez, die kort na de moordpartij in een toespraak de ‘BS’ (bullshit) van politici en de wapenlobby aan de kaak stelde. Ze organiseerden eerder een walk-out van vele duizenden scholieren, en willen ook de komende maanden actie blijven voeren om hun gedode kameraden te gedenken, of het uur dat ze zich in een kast verstopt hielden om aan de schutter te ontkomen.
‘Emma for president’, is een leuze die je her en der in de betoging ziet opduiken.
Tijdens deze betoging laat 18-jarige Gonzalez vanaf het podium een loden stilte van 6 minuten en 20 seconden vallen – de tijd die de schutter gebruikte om in haar school 17 mensen dood te schieten. De schutter verliet daarna de school en kon nog een uur of wat op vrije voeten doorbrengen, alvorens gearresteerd te worden.
‘Ik kan niet eens een hotelkamer huren’
Wat maakt dat deze scholieren lukte, wat niet lukte na de schietpartijen in Columbine of Sandy Hook?
Ze zijn mondig, ze bespelen sociale media, ze leven in een welvarende, kleine gemeenschap, die vrij eensgezind was, compromisbereid zowel als vastbesloten om iets te veranderen. De scholieren zijn bijzonder sympathieke en gezien de omstandigheden geloofwaardige woordvoerders. Enkele commentatoren van Fox News probeerden hen een tijdje af te schilderen als marionetten van politici, of van radicale ouders, van anti-wapenorganisaties. Maar relatief vergeefs: de persoonlijke tragedie, het persoonlijk engagement van de scholieren is onmiskenbaar.
‘Ik ben 17, ik kan niet eens zelf een hotelkamer huren’, zei een van de organisatoren uit Parkland op MSNBC. Zijn groep is goed omringd door ouders en sympathisanten, rijke, bekende geldschieters, zoals Oprah Winfrey en George Clooney. Zelfs de rabiaat apolitieke superster Taylor Swift ondersteunt hun actie, in woord en met geld.
53 procent van de scholieren is bang
En hun realiteit is een realiteit die op straat in Washington te voelen is.
De krant USA Today publiceerde vrijdag de resultaten van een enquête bij 13- tot 24-jarigen, waaruit bleek dat schoolgeweld bij verre de grootste zorg is van scholieren. 53 procent van de groep tussen 13 en 17 jaar maakt zich grote zorgen over wapengeweld, 32 procent in de groep van 18 tot 24 jaar.
19 procent van de totaalgroep voelt zich onveilig op school. 25 procent ziet een redelijk risico dat een klasgenoot een wapen naar school zal brengen. 15 procent acht de kans groot dat er een schietpartij op de eigen school zal plaatsvinden.
Yoni, een 16-jarige uit Virginia Beach, zegt dat ze de schrik aan den lijve ondervindt. ‘De voorbije week ging het brandalarm af in de schoolbib. Ik dacht meteen: een schutter, mijn uur is geslagen. Dat was het eerste wat door mijn hoofd ging. Het bleek om vals alarm te gaan. Week na week zien we voorbeelden van wapengeweld op straat of in scholen. Je kunt niet beweren dat we ons die schrik zelf aanpraten. Dit is reëel. Mijn ouders maken zich zorgen over schoolgeweld. Mijn leraars maken zich zorgen. En blijkbaar zijn we het enige ontwikkelde land, waar scholieren dit op deze schaal meemaken. Als het elders anders kan, waarom dan bij ons niet?’
De meeste betogers, jongeren, maar ook vele ouderen, ouders zijn heel gefocust op wapenwetgeving, op de rol van de National Rifle Association, de wapenlobby, bij het ‘kopen’ van politici.
Andere trekken parallellen. Waarom is mijn vagina meer gereglementeerd dan wapenverkoop? vraagt een vrouw zich op een pancarte af.
Jim, kankeronderzoeker, staat een paar straten van de grote betoging, moederziel alleen met een foto. Hij toont een van de slachtoffers van Sandy Hook, de zesjarige Olivia Engel.
‘Ik volg de regel van vadertje Stalin. Die zei ooit: één dode is een tragedie, een miljoen doden zijn een statistiek. Ik hoop met dit ene beeld de tragedie en de absurditeit te tonen’.
Zal het wat uithalen?
‘Ik ben na vandaag een beetje minder hopeloos, wat niet wil zeggen dat ik het beste verwacht. De jonge mensen geven me hoop, het gebrek aan daadkracht van min eigen generatie doet met twijfelen aan hun hoop’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
