De Britse premier Boris Johnson wil met een nieuwe wet elke verlenging van de overgangsperiode na de Brexit voorbij 2020 verbieden. Dat meldt een bron bij de Britse regering.
Toen Johnsons Conservatieve Partij bij de parlementsverkiezingen van vorige donderdag 365 van 650 zetels in het Lagerhuis in de wacht wist te slepen, werd meteen duidelijk dat hij weinig moeite zou hebben om de brexit eindelijk goedgekeurd te krijgen en het Verenigd Koninkrijk op 31 januari 2020 uit de Europese Unie te loodsen. Met een meerderheid van 80 zetels kan hij het zich zelfs veroorloven dat een deel van zijn partijgenoten tegen stemt.
Ook ontstond donderdag de verwachting dat Johnson over genoeg marge beschikt om zich in de aankomende onderhandelingen met de EU over een bilateraal (handels)akkoord inschikkelijk op te stellen. Van dat laatste lijkt nu weinig in huis te zullen komen. Maandagavond raakte bekend dat Johnson de brexit-wet – de Withdrawal Agreement Bill, of WAB – zo wil amenderen dat aan de overgangsperiode die na de brexit van kracht wordt op 31 december 2020 automatisch een einde komt. Indien goedgekeurd, zou het de regering verboden worden om in te stemmen met een verlenging van de transitie.
Die overgangsperiode start op 1 februari, na de formele brexit, en houdt in dat het VK niet langer een EU-lidstaat is maar wel alle Europese regels, normen en standaarden blijft toepassen. Het land blijft ook lid van de Europese douane-unie en van de interne markt. Dat moet een zachte overgang naar een toekomst als ‘derde land’ mogelijk maken en Britse en Europese onderhandelaars de ruimte bieden een handelsakkoord overeen te komen. Wegens de complexiteit van die onderhandelingen is in het brexit-akkoord echter de mogelijkheid voorzien om de transitieperiode eenmalig te verlengen met maximaal twee jaar. Elf maanden – tussen begin februari en eind december 2020 – zou wel eens veel te kort kunnen blijken om een akkoord te finaliseren.
De hoop op zo’n verlenging slaat Johnson nu dus aan diggelen. Volgens bronnen in Downing Street mikt hij op een handelsakkoord zoals de EU er een met Canada afgesloten heeft en dat enkel focust op goederen, en niet op diensten. Slagen Londen en Brussel er niet in om in het tijdsbestek van minder dan een jaar zo’n akkoord te bereiken, dan komt het alsnog tot een ‘no deal’-brexit, met alle gevolgen van dien. Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zouden dan handel drijven op basis van de regels van de Wereldhandelsorganisatie. Dat zou ook de ambitie van de EU de grond in boren om “een akkoord zonder tarieven, zonder quota en zonder dumping” te sluiten, zoals Commissievoorzitter Ursula von der Leyen het vorige week verwoordde. Het tijdskader voor de onderhandelingen is volgens haar sowieso al “zeer uitdagend”.
Op het kabinet-Johnson worden de plannen van de premier logisch genoemd. “Vorige week heeft het publiek gestemd voor een regering die de brexit zal realiseren en het land zal toelaten vooruit te gaan. Dat is precies wat we vanaf deze week willen doen”, luidt het. “Ons programma vermeldde duidelijk dat we de transitieperiode niet zullen verlengen.” Vandaag/dinsdag en woensdag leggen de vorige week verkozen parlementsleden de eed af. Donderdag zal koningin Elizabeth in haar Queen’s Speech vervolgens de prioriteiten van Johnsons regering voor de komende legislatuur toelichten. Verwacht wordt dat de parlementsleden vrijdag een eerste keer kunnen stemmen over het brexit-akkoord.
