Nadat president Joe Biden donderdag zijn handtekening onder een coronasteunpakket van 1900 miljard dollar plaatste, werd aangekondigd dat hij en vicepresident Kamala Harris deze week op tournee door het land zullen gaan om het pakket te ‘verkopen’ aan de bevolking. Tegenspraak is daarbij niet al te gewenst.
De zondag is traditioneel een dag dat Amerikaanse politici en regeringen hun boodschap uitdragen. Ze kunnen dat doen via vijf nationale politieke tv-programma’s. Het wekte dan ook verwondering dat de ploeg Biden slechts in één van de vijf vertegenwoordigd was. ABC’s This Week with George Stephanopoulos voelde minister van Financiën Janet Yellen aan de tand. Yellen ging de netelige vragen zo veel mogelijk uit de weg.
Volgens nieuwssite Politico hadden alle vijf de programma’s (ABC, CBS, NBC, Fox en CNN) topfiguren van het Witte Huis uitgenodigd, daarbij de president en de vicepresident natuurlijk, maar ook woordvoerster Jen Psaki en stafchef Ron Klain. Tot niet geringe verbazing van de programmamakers gaf de ploeg-Biden niet thuis, en dat aan het eind van de week dat een recordnoodprogramma werd goedgekeurd, goed vijftig dagen nadat Biden en Harris de eed aflegden.
Dit noodprogramma moet een van de grote verwezenlijkingen van dit presidentschap worden, misschien wel de grootste. De vijf programma’s, met een gezamenlijk kijkpubliek tussen 10 en 15 miljoen, zijn niet alleen een gelegenheid om kiezers te bereiken, maar ze helpen, door hun combinatie van interviews en commentaar, ook de agenda te bepalen.
De president zei eerder dat hij het steunpakket alle publiciteit wil geven. Dat heeft hij, verklaarde hij, geleerd in zijn periode als vicepresident. Hijzelf en president Barack Obama hadden in 2009 hun relanceplan in volle bankencrisis ’te bescheiden’ voorgesteld. Ze hadden hoger van de toren moeten blazen. Omdat ze dat niet deden, kon ‘de vorige kerel’ (Donald Trump) de pluimen opstrijken van de economische relance die onder Obama was begonnen.
Populair, ook bij Republikeinen
De vergelijking gaat niet helemaal op, zoals David Axelrod, indertijd de topmedewerker van Obama, de voorbije dagen opmerkte. Van dat relancepakket uit 2009 wist men op voorhand dat het pas over een periode van jaren vruchten zou afwerpen. Je kon moeilijk in het land enthousiast gaan ‘verkopen’ dat er over pakweg vijf tot tien jaar een heropleving zou aankomen.
Dat heet succes: als zelfs de rabiate tegenstanders voor zijn.
Het huidige covidpakket van 1900 miljard dollar geeft Amerikanen welhaast onmiddellijk geld: het voorziet 1400 dollar per persoon, kinderen inbegrepen, voor de meeste Amerikanen (alleen hoogverdieners vallen uit de boot). De checks met dat geld zijn vertrokken en in sommige gevallen al aangekomen. Werklozen weten dat ze tot begin september 300 dollar per week meer zullen ontvangen dan in gewone tijden – dat is een verlenging van een maatregel die al onder Trump was gestart. Geld voor vaccinaties en voor de heropening van de scholen – wie kan daar tegen zijn?
Het pakket bevat ingrepen die tot op grote hoogte over partijgrenzen heen populair zijn. Geen enkele Republikein stemde in Huis van Afgevaardigden of Senaat voor het pakket, maar uit een peiling van het Pew Research Center blijkt dat ook 41 procent van de Republikeinse kiezers gewonnen is voor Bidens grote injectie van steun. Bij de rest van de bevolking is een fikse meerderheid enthousiast over het pakket.
Republikeinse verkozenen zitten soms in de knoop met hun tegenstem. Roger Wicker, de Republikeinse senator uit Mississippi, deed in een tweet alsof hij eigenhandig verantwoordelijk was voor de 28,6 miljard dollar die naar onafhankelijke restauranthouders gaat (hoewel hij dus tegen het pakket had gestemd). ‘Dit geld zal ervoor zorgen’, pochte hij, ‘dat kleine ondernemingen de pandemie kunnen overleven door hen te helpen hun zaak aan te passen en hun werknemers in dienst te houden’.
https://twitter.com/SenatorWicker/status/1369770036982915084Senator Roger Wickerhttps://twitter.com/SenatorWicker
Independent restaurant operators have won $28.6 billion worth of targeted relief.
This funding will ensure small businesses can survive the pandemic by helping to adapt their operations and keep their employees on the payroll.https://t.co/Ob4pRb9Xh4
— Senator Roger Wicker (@SenatorWicker) March 10, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0
Dat heet succes: als zelfs de rabiate tegenstanders voor zijn. Of dan toch partieel voor.
Waarom was de ploeg Biden dan zondag grotendeels afwezig in de politieke tv-shows? Biden en Harris zoeken een zegetour, iets wat hen elan bezorgt voor verdere initiatieven. En dus willen ze niet te veel vervelende vragen. Tot dusver heeft Biden als president nog geen persconferentie gegeven. Er zou er een komen in de loop van deze maand, maar zijn meeste recente voorgangers hadden rond hun vijftigste dag in het ambt al meerdere persconferenties afgewerkt.
Biden zei in zijn toespraak na de goedkeuring van het gigantisch pakket dat de details essentieel zijn. Met een pakket van 1900 miljard dollar ligt het risico op fraude voor de hand. Hij wil uitschuivers vermijden, elke cent zo nuttig mogelijk aanwenden.
Ommekeer in de geschiedenis?
Maar er is ook de bredere problematiek. Wat is het doel van deze injectie van geld?
De Republikeinen argumenteren dat het geld dat onder Trump werd vrijgemaakt voor covidhulp nog niet is opgemaakt en dat de economie ook los van dit pakket al aantrekt. De injectie van zo veel overheidsgeld, beweren ze, zal leiden tot een oververhitting van de economie met inflatie tot gevolg.
Aan de Democratische kant wordt minder over de omvang getwist.
Daar vraagt men zich af of dit steunpakket een ommekeer in de geschiedenis betekent, in de zin dat minstens sinds het presidentschap van de Republikein Ronald Reagan, dat begon in 1981, de grote politieke initiatieven erop gericht waren de overheid te ondergraven, te problematiseren of te relativeren. Zelfs Democraat Bill Clinton koketteerde met het einde van de welvaarstaat. Hij wilde het begrotingsdeficit onder controle krijgen, fraude in de sociale sector aan banden leggen.
Het grote credo van de Republikeinen was: verlaag de belastingen. Door de belastingen te verlagen, zouden de gegoeden meer consumeren en investeren. De officiële versie was dat de gederfde belastingen door economische groei zouden worden terugverdiend. Maar in de praktijk werd de overheid chronisch ondergefinancierd.
Maar ineens doen tekorten er minder toe: de rentes zijn laag, en de noden zijn groot.
Met Bidens injectie van geld is de overheid weer helemaal terug. En nog in tegenstelling met de trend die sinds Reagan grotendeels aangehouden werd: de focus ligt meer op de armen en de middengroep dan op de rijken. Het woord vakbond duikt weer op, in een positieve context (en meteen ook weer in een negatieve: er is kritiek omdat Biden gedoogt dat vakbonden de heropening van scholen blokkeren).
Dit is de verklaarde dubbele doelstelling van Biden: het vertrouwen in de overheid herstellen, en de gewone Amerikaan ‘een billijke kans’ op een beter leven bieden.
Maar dat kan foutlopen. Biden hoefde Obamacare niet in herinnering te brengen. Dat programma van ziekteverzekering was en is misschien populair, was zeker bedoeld om kansarme en onverzekerde Amerikanen een uitweg te bieden, maar kampte de eerste weken met zodanige websiteperikelen dat velen afhaakten of het hele programma weghoonden. En later bleek dat Obamacare onbetaalbaar werd voor wie niet arm genoeg was om van subsidies te kunnen genieten. Relatief welgestelde mensen die het systeem gunstig gezind waren, keerden terug naar hun goedkopere privéverzekering, wat het draagvlak voor Obamacare verkleinde. De details doen kloppen, de overheid goed doen functioneren, de armeren een billijke kans geven – het zijn geen geringe ambities. En ze druisen in tegen vele belangen.
‘Te veel eenmalig’
Er zijn ook nogal wat Democraten die Bidens noodpakket niet ’transformatief’ genoeg achten. Ze zijn niet alleen te vinden in de Bernie Sanders-vleugel.
Krugman verdedigde het steunpakket, vergeleek het qua grootte met de inspanning voor de oorlog in Korea die slechts één jaar een verhoogde inflatie veroorzaakte. Hij beweert niet dat er geen economische troebelen uit het pakket zullen voortkomen, maar hij acht de kans relatief klein.
Larry Summers was minister van Financiën onder Bill Clinton en hoofd van de Economische Raad onder Obama. Hij vreest wel voor een inflatiegolf. Hij vindt bepaalde aspecten van het steunplan goed, andere niet (dat werklozen met de extra steun van 300 dollar per week een hoger inkomen hebben dan toen ze werkten). Maar wat hem vooral stoort, is dat het in overgrote meerderheid om eenmalige steun gaat, en dat structurele veranderingen, door het feit dat al zo veel geld naar eenmalige ingrepen gaat, moeilijker te financieren zullen zijn. Biden-Harris willen ambitieuze infrastructuurwerken financieren, en daarmee goedbetaalde banen creëren. Het streefdoel is 4000 miljard dollar over een periode van 10 jaar. Door nu zo veel geld aan eenmalige ingrepen te besteden, wordt de kans op een dergelijk infrastructuurpakket kleiner, zei Summers.
Hij prees het belastingkrediet voor kinderen in het huidig steunpakket – een soort kinderbijslag, want ook wie geen belastingen betaalt, kan het krediet krijgen – die ertoe moet bijdragen dat zes miljoen kinderen uit de armoede gehaald worden (een halvering van de kinderarmoede). Maar dat krediet is maar gefinancierd tot volgend jaar. En het maakt maar zeven procent uit van het totaalpakket.
Dit soort discussies zal niet verdwijnen, al zal de toekomst vrij snel leren of de injectie van 1900 miljard dollar werkt, dan wel de economie verstoort, of geen van beide.
Maar eerst willen Biden en Harris hun zegetournee afwerken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
