In Carlsbad, Californië, overleed Joan Anderson, 101. De rage van de hoelahoep – een hoepel die je met je heupen in de lucht houdt – danken we aan haar. Maar pas enkele jaren geleden raakte dat ondergesneeuwde verhaal bekend.
Joan Manning komt uit Sydney, met een vastgoedmakelaar als vader. Op haar 14 stopt ze met school. Het kind wil filmster worden en maakt naam als de Pocket Venus, een badpakkenmodel van 1,57 meter hoog. Op Bondi Beach leert ze in 1945 een Amerikaanse gevechtspiloot met vakantie kennen. Overweldigd lijkt Joan niet door Wayne Anderson, maar als ze hem ’s avonds opgeblonken en in volle tenue ziet dansen, is ze verkocht. Vier maanden later vormen ze een echtpaar.
Gekronkel
Het stel verkast al snel naar Monterey Park, een voorstad van Los Angeles. Wayne probeert het even als crooner en begint dan een bedrijf in machines voor houtverwerking. Joan gaat aan de slag voor het Blue Book Modelling Agency, ook opdrachtgever van Norma Jeane Baker – later Marilyn Monroe. Na vier kinderen blijft de nimf thuis. In 1956 vertrekt ze op vakantie naar Sydney. Daar ziet ze jongelui heupwiegend in de weer met een hoop of hoepel uit bamboe.
Terug in de VS vraagt Joan haar moeder zo’n ding op te sturen. Haar kinderen spelen ermee, zij showt het bij etentjes. Volgens een invité lijkt het gekronkel van de gastvrouw op een hula, een traditionele dans op Hawaï. Meteen heeft het tuig een naam ten huize Anderson: de hula hoop of hoelahoep.
Wayne ziet er meer in. Hij kent Arthur Melin, mede-eigenaar van Wham-O, dan nog een kleine speelgoedfabrikant bekend dankzij zijn katapulten maar even later producent van de Frisbee. In 1958 demonstreert Joan haar speelgoed op de parking van Wham-O. Melin vindt het een leuk ding met een fijne naam. ‘Als wij er geld mee verdienen, jullie ook’, zegt hij, zo beweert Joan later. Een handdruk en de deal is rond. Het bedrijfje experimenteert met te zware houten hoepels en maakt er dan eentje uit Marlex, een nieuw, licht plastic. En: Wham-O registreert die hoelahoep.
Waanzinnig
De contacten tussen de Andersons en Melin verlopen almaar stroever. De speelgoedfabrikant neemt de telefoon niet meer op wanneer Wham-O het speeltje op de markt brengt. Dat is een waanzinnig succes. De hoelahoeps vliegen met de miljoenen de deur. De rage slaat wereldwijd toe. Frankrijk zet Françoise Sagan in als grote promotor. Duitsland doet het met de bokser Max Schmeling. In 1958 verkoopt Wham-O voor het huidige equivalent van een half miljard dollar aan hoelahoeps.
De Andersons – gepikeerd omdat Melin toetert dat een vriend hem op het idee bracht of dat hijzelf het speelgoed ontdekte in Australië – claimen voor de rechtbank erkenning en een deel van de koek. Dat draait uit op een teleurstelling. In 1961 krijgen zij door gebrek aan bewijzen en na aftrek van advocatenkosten 6000 dollar. Daarmee valt het doek. Decennia later benaderen hun kinderen tevergeefs de media met het verhaal. Die vinden dat de Andersons een grote broek aantrekken.
In 2016 – Joan is dan 92 en haar Wayne als succesrijke machinebouwer al 9 jaar dood – gaat Amy Hill achter de historie aan. De gereputeerde producente van reclamespots en documentaires reconstrueert de ware geschiedenis. Zo staat in 2018 Joan Anderson op de rode loper van het prestigieuze Tribeca Film Festival voor de première van de documentaire The Hula Girl.
De goedlachse Australische slijt haar laatste jaren in een poepchic woonzorgcentrum. Tot ver in de 80 ging ze bodyboarden – liggend surfen op een plank –, parasailen en tennissen. In de seniorengemeenschap houdt ze het bij bridgen, zwemmen en ballroom dansen. Op haar kamers – met de originele hoelahoep – trakteert ze bezoekers op haar unieke verhaal. En ze kijkt allesbehalve verbitterd terug. ‘Je gelooft mensen en dan snijden ze je plots de keel over. Maar met rancune raak je nergens. Een fijn leven leiden, dat is de beste remedie als zoiets gebeurt.’
