Terwijl de dreiging van China toeneemt, schieten in Taiwan burgerinitiatieven als paddestoelen uit de grond. Fotograaf Franky Verdickt trok naar Nieuw Taipei.
Op 23 augustus werd in Taiwan opnieuw gestemd over de zogenaamde ‘Grote Terugroeping’. De Taiwanezen trokken naar het stemhokje om te kiezen over het lot van de parlementsleden van de China-gezinde oppositiepartij Kuomintang (KMT). Als zes van hen worden afgezet, heeft de China-kritische regeringspartij Democratic Progressive Party (DPP) een meerderheid in het parlement. In Taiwan zijn terugroepacties al jaren deel van het politieke spel. Op 26 juli mislukte een eerdere poging, en ook deze had geen succes: de 24 KMT-leden blijven in het parlement zitten.
Spoedcursus knevelverband
Het is een week voor de stembusgang en ik ben in het bloedhete Xindian, een district in Nieuw Taipei waar actie wordt gevoerd door voorstanders van de Grote Terugroeping. De sfeer is gespannen. Hoewel Taiwan doorgaans een vreedzame plek is, maakt de Terugroeping hevige reacties los. Zeker in de regio rond de hoofdstad Taipei, waar de KMT historisch sterk staat. Ik schrik wanneer een jonge vrouw, niet opgezet met mijn aanwezigheid – en met die van de actievoerders –, mijn camera een duw geeft.
De inmenging en dreiging van China, dat Taiwan niet erkent als een onafhankelijke staat maar als een ‘rebelse provincie’ ziet, is steeds meer voelbaar. Naar verluidt heeft Xi Jinping zijn Volksbevrijdingsleger opgedragen zich klaar te maken voor een invasie tegen 2027. Veel burgers proberen het heft in eigen hand te nemen. Met initiatieven zoals de Grote Terugroeping, maar ook via de vele civiele beschermingsorganisaties, zoals Wenshan Civil Defense Group en Kuma Academy, een van de grotere burgerorganisaties. Kuma Academy wil Taiwanese burgers basiskennis en -vaardigheden aanleren om zich te kunnen beschermen in oorlogstijd. Tijdens mijn bezoek leert een groepje burgers een knevelverband aanleggen waarmee ze levensbedreigende bloedingen kunnen stoppen. En dat aan de hand van een video van een soldaat die op een landmijn heeft getrapt en het bloeden van zijn aan flarden gescheurde been met een verband probeert te stelpen.
Desinformatieoorlog
Het is een erg gruwelijke video, zeker voor de kinderen in de zaal. De Taiwanese moeder Maggie (44) heeft haar zonen Eden (12) en Ray (9) meegebracht. Behalve de EHBO-les biedt Kuma Academy ook een soort antipropagandatraining aan en Maggie wil haar kinderen wapenen tegen pro-Chinese influencers die via sociale media en games jongeren proberen te beïnvloeden. Uit een studie van de Taiwanese denktank DoubleThink Lab bleek dat jongeren dubbel zoveel vertrouwen hebben in influencers als in klassieke media. En dat is een probleem in Taiwan, waar een desinformatieoorlog aan de gang is. Onder meer via TikTok probeert China de Taiwanese democratie te verzwakken en de regeringspartij in diskrediet te brengen.
De verschillende civiele beschermingsgroepen worden gecoördineerd door de Taiwan Defense Act, die ook de schuilkelders op het eiland regelt. Taiwan telt zo’n 117.000 bunkers. Een app leidt burgers naar de dichtstbijzijnde schuilplaats. Alleen: de meeste schuilkelders zijn ontoereikend. Vaak is het niet meer dan een ondergrondse parking, een kelder of een metrostation. De meeste bunkers bieden niet voldoende bescherming bij een luchtaanval, en zijn in het hete en vochtige klimaat van Taiwan bovendien allesbehalve comfortabel.
Airsoftwapens
In Taiwan is het bezit van vuurwapens voor burgers verboden. Verschillende groepen, zoals die van Peter (50), gebruiken airsoftwapens om zich toch te leren verweren. Peter, in het dagelijkse leven een verkoper van IT-producten, schiet al twintig jaar. Het is zijn manier om zijn vrijheid en zijn democratie te verdedigen. Voor hem is het niet de vraag óf China zal invallen, maar wanneer. ‘Taiwanezen moeten tonen dat ze zichzelf kunnen verdedigen’, klinkt het. Peter vertrouwt de KMT niet en vindt dat de DPP zich agressiever mag opstellen.
Zijn groep is meer dan een hobbyclub: Peter en co. reizen geregeld naar de Verenigde Staten en Thailand om met echte vuurwapens te trainen. Zijn naam is een schuilnaam, net zoals die van de andere mensen die ik sprak voor deze reportage. Uit angst voor repressailles van China durven ze hun identiteit niet kenbaar te maken. Toch bereiden ze zich voor om Taiwan te verdedigen. Met geweld, indien nodig.
