‘Als we iets tegen de Amerikaanse president Donald Trump willen doen, zullen we fors moeten investeren in de EU.’ Dat vindt de voormalige Duitse minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer.
Uw nieuwste boek heet De Neergang van het Westen. Staan we er zo slecht voor?
Joschka Fischer: Alles wijst in die richting. De grondleggers van de trans-Atlantische alliantie zijn de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Zonder hen kan het Westen niet overleven, zeker niet als het zwak en verdeeld is. Daarom moet Europa sterker worden. Véél sterker.
Trump heeft het nucleair akkoord met Iran opgeblazen. Daarmee ging hij uitdrukkelijk in tegen de wensen van Europa. Is dat geen uitgelezen kans voor de EU om een eigen buitenlands beleid te ontwikkelen?
Fischer:Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. We bevinden ons op een kantelpunt van de geschiedenis, want het is niet meer vanzelfsprekend dat we goede banden hebben met de VS. Daarom moet Europa zijn economische macht omzetten in politieke macht. Dat doe je niet door zoals een boekhouder te rekenen. Er moet op alle mogelijke vlakken fors geïnvesteerd worden in de EU. Duitsland en Frankrijk zullen de kar moeten trekken. Om kans op slagen te hebben, moeten de Duitsers ophouden te denken dat Europa enkel uit is op ons geld.’
Ik vrees dat de opzegging van het akkoord met Iran nog veel gevaarlijker is dan we denken.
John Bolton, de nieuwe nationale veiligheidsadviseur van Trump , heeft gezegd dat Iran moet worden gebombardeerd.
Fischer: Zwijg me over Bolton! Hij is een van de grote verantwoordelijken voor de rampzalige oorlog in Irak. Volgens Bolton kan elk probleem opgelost worden met een bombardement.
Hoe erg is het dat de VS het akkoord opgeblazen hebben?
Fischer: Ik vrees dat de opzegging van het akkoord nog veel gevaarlijker is dan we denken. Wij wilden absoluut een landoorlog met Iran vermijden, want we hadden in Irak gezien waar dat toe leidt. Nu goed, ik kan me niet voorstellen dat Trump op een oorlog met Iran aanstuurt. Veel van zijn kiezers zijn gefrustreerd omdat de oorlog in Irak niet te winnen valt.
Het wordt wel link als Iran opnieuw uranium gaat verrijken. Dan dreigt er een conflict tussen Israël en Iran. Die strijd woedt nu al in Syrië, want Israël wil niet dat Iran daar voet aan de grond krijgt.
Is het niet begrijpelijk dat Israël zich zorgen maakt om het Iraanse regime?
Fischer: Toen we het atoomakkoord sloten, maakten we ons niet de minste illusies over de Iraanse leiders. Maar de grootste bedreiging voor de vrede was hun atoomprogramma en dus hebben we ons daarop geconcentreerd. Dat was de juiste keuze.
Is Iran door het atoomakkoord niet agressiever geworden?
Fischer: Natuurlijk speelt Iran een hoogst problematische rol in de regio. Maar dat was ook zo voor het atoomakkoord. Of denkt u dat Iran zich zonder het akkoord anders zou gedragen in Jemen en Syrië?
Veel waarnemers vrezen dat de Iraniërs hun nucleaire ambities niet hebben opgegeven.
Fischer: Ze zijn niet de enigen. Ook Saudi-Arabië en Turkije hebben een civiel nucleair programma. Natuurlijk willen ze daarmee ook elektriciteit produceren, maar dat is niet hun voornaamste ambitie.
