Iran bombardeert Amerikaanse basissen: waarom Teheran liegt over het dodenaantal

Mensen vieren in Teheran na de raketaanval op Amerikaanse basissen in Irak op 8 januari 2019. © Reuters
Jeroen Zuallaert

Zijn er bij de Iraanse aanval op twee Amerikaanse basissen nul of tachtig doden gevallen? Volgens expert Peter Mijninga wil het regime met de aanval vooral de eigen achterban paaien.

Afgelopen nacht leek Iran dan toch hard te reageren op de liquidatie van de invloedrijke generaal Qasem Soleimani. Even voorbij middernacht liet het regime in totaal 22 kruisraketten neervallen op twee Amerikaanse legerbasissen in Irak. Zowel de basissen van Ain al-Assad als die van Erbil werden geviseerd. Volgens de Iraanse geestelijke leider Ali Khamenei, van wie de Iraanse televisie beelden verspreidde, was de aanval voor de Verenigde Staten ‘een klap in het gezicht’. Hij benadrukte dat Iran ‘geen oorlog zoekt’ met de Amerikanen.

Vooral de grote discrepantie in het geclaimde dodenaantal is opmerkelijk. Volgens Iran zijn bij die raketaanval maar liefst tachtig doden gevallen, terwijl er volgens het Pentagon geen enkele Amerikaan om het leven kwam. Peter Mijninga, die als voormalige luchtmachtcommandant verbonden is aan het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, vermoedt dat er bij de aanval inderdaad geen doden zijn gevallen. ‘Het is voor Iran nagenoeg onmogelijk om na te gaan of er bij zo’n aanval doden zijn gevallen.’

Mijninga wijst erop dat het zelfs voor het Amerikaanse leger bijzonder moeilijk is om het dodenaantal van zijn eigen aanvallen te bepalen. ‘Bij het voorbereiden van een raketaanval brengen de Amerikanen vooraf in kaart hoeveel mensen er in de buurt van het doelwit aanwezig zijn. Na de aanval maken ze op basis van satellietbeelden een schatting van het vermoedelijke aantal doden. Zelfs bij het Amerikaanse leger is zo’n dodenaantal niet meer dan een berekende gok.’

‘Als Iran Amerika echt wilde raken, had het wel méér raketten afgevuurd.’

Al bij al bleef de Iraanse vergeldingsactie beperkt, vindt Mijninga. ‘Iran heeft een enorm arsenaal aan raketten. Als Iran Amerika echt wilde raken, had het wel méér raketten afgevuurd. Bovendien waren het ongeleide raketten, waarvan je geen enkele garantie hebt dat ze hun doel raken. Het regime hoopt ongetwijfeld dat die aanval schade berokkent, en het zou Teheran goed uitkomen als er enkele doden vallen. Maar tegelijk heb ik niet de indruk dat Iran echt zijn best heeft gedaan om hard toe te slaan.’

Met de aanval wil Iran in de eerste plaats gezichtsverlies herstellen, vermoedt Mijninga. ‘De conservatieve achterban van het regime eist wraak voor de dood van Qasem Soleimani. Tegelijk begrijpt het regime dat het niet opgewassen is tegen het Amerikaanse leger. Eigenlijk bedienen ze met die bewering dat er tachtig doden zijn gevallen twee doelgroepen: het westerse publiek, dat zo weinig mogelijk slachtoffers wil zien, en hun eigen achterban, die bij wijze van spreken pas tevreden is als het Amerikaanse bloed van de muren druipt.’

Mijninga wijst erop dat militaire basissen ideale doelwitten zijn voor dit soort ‘symbolische’ acties. ‘Het zijn bijzonder uitgestrekte doelwitten, met veel beton en asfalt. Het risico op menselijke slachtoffers is überhaupt beperkt, omdat de aanwezige militairen doorgaans de tijd hebben om te schuilen in bunkers.’

Toch betekent dit waarschijnlijk niet het einde van de vijandigheden. Zo hintte Khamenei er al op dat ‘dit soort militaire acties niet volstaat’. Ook Wijninga vermoedt dat we het laatste van Iran nog niet gezien hebben. ‘Iran heeft strategisch geduld. Het is perfect mogelijk dat ze pas over een jaar antwoorden met een enorme bomaanslag, wanneer we denken dat het allemaal wel is meegevallen. Wij hebben goede horloges. Maar Iran heeft tijd.’

Voorlopig lijkt ook Donald Trump voor de-escalatie te opteren. In een kort statement in het Witte Huis verkondigde hij dat er bij de Iraanse vergeldingsaanval géén Amerikaanse doden vielen, en kondigde hij nieuwe sancties aan tegen het Iraanse regime. Hij benadrukte ook dat Amerika het meest vernietigende wapenarsenaal ter wereld heeft, maar voegde er gelijk aan toe dat het ‘dat niet wenst te gebruiken’. Trump sprak ook de hoop uit dat NAVO zich nadrukkelijker zou engageren in het Midden-Oosten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content