In gesprek met de vrouwen van de oppositieleiders in Venezuela: ‘Het risico op een bloedbad is groot’

Juan Guaido © BelgaImage
Ernesto Rodriguez Amari
Ernesto Rodriguez Amari Journalist en politicoloog

Hangt de oppositie tegen de Venezolaanse president Nicolas Maduro in de touwen, na de mislukte coup van 1 mei? Latijns-Amerika- expert Ernesto Rodriguez Amari vroeg het aan Fabiana Rosales, de vrouw van interim-president Juan Guaido, en Lilian Tintori, de vrouw van oppositieleider Leopoldo Lopez.

Op dinsdag 30 april, om 5 uur ’s ochtends, lanceerde de zelfbenoemde Venezolaanse interim-president Juan Guaido Operatie Vrijheid. Hij bevond zich op de luchtmachtbasis La Carlota en was geflankeerd door oppositieleider Leopoldo Lopez, die zich van zijn huisarrest had bevrijd nadat zijn bewakers waren overgelopen. Na de aankondiging van hun coup tegen president Nicolas Maduro trokken ze naar de wijk Altamira, in het centrum van hoofdstad Caracas. Maar slechts een handvol soldaten liep over naar hun kamp en ook ‘de grootste protestmars uit de geschiedenis van Venezuela’ waartoe ze daags erna hadden opgeroepen, bleef uit. Lopez moest onderduiken in de Spaanse ambassade. Tot nader order blijven de legertop en de politie Maduro steunen, net zoals Cuba, Rusland en – achter de schermen – China en Turkije. De Verenigde Staten en verschillende Latijns-Amerikaanse en Europese landen scharen zich achter zijn opposant.

Lilian Tintori, mevrouw Lopez: ‘We staan op een kantelpunt’

Leopoldo Lopez kreeg in 2014 een celstraf van 14 jaar wegens aanzetten tot geweld. ‘Drieënhalf jaar heeft hij in een militaire gevangenis gezeten. Hij onderging er de zwaarste folteringen’, zegt zijn vrouw, de mensenrechtenactiviste Lilian Tintori (40). ‘Politieke gevangenen worden gefolterd en hebben geen toegang tot medicatie, artsen of advocaten. Leopoldo was in levensgevaar. In 2017 is zijn straf in huisarrest omgezet en werd ons huis een gevangenis. Zwaarbewapende bewakers konden op eender welk moment binnenvallen om hem te controleren. Stel je eens voor wat voor effect dat had op onze drie kinderen.’

U verblijft nu in de Spaanse ambassade, maar het regime heeft al een arrestatiebevel tegen uw man uitgevaardigd.

Lilian Tintori: Zijn leven is meer dan ooit bedreigd – de voorbije jaren zijn al vier bekende politieke gevangenen vermoord in de gevangenis. Helaas is vandaag het leven van élke Venezolaan in gevaar. Door de hyperinflatie, door honger, door het gebrek aan medicatie, door criminaliteit en geweld. We staan op een kantelpunt. Juan krijgt enorm veel steun van de bevolking, van de democratische oppositie en van andere landen. Dat maakt de situatie nog explosiever: Maduro is nu tot alles in staat. En hij is tot de tanden gewapend, waardoor het risico op een bloedbad in Venezuela groot is.

Wordt Leopoldo Lopez de volgende president van Venezuela?

Tintori: Op die vraag kan alleen hijzelf het antwoord geven. Hij is er in elk geval klaar voor. Hij heeft al veel doorstaan voor zijn land. In 2014 heeft hij Maduro voor het oog van internationale camera’s uitgedaagd door te roepen: ‘Als u mij wilt opsluiten, sluit me dan op!’ En zo geschiedde. Door zijn moedige actie besefte de wereld eindelijk wat er in Venezuela aan de hand was.

Maduro’s voorganger, Hugo Chavez, was al bang voor Leopoldo. In 2000 was hij verkozen tot burgemeester van Chacao. Hij oogstte alom lof, bijvoorbeeld vanwege zijn inspanningen voor de gezondheidszorg en het onderwijs, en in 2004 werd hij herkozen. Hij behaalde 80 procent van de stemmen. Chavez wilde verhinderen dat hij verder kon opklimmen en ontnam hem zijn politieke rechten. In 2009 richtte mijn man Voluntad Popular op. Hij is de stem van die partij en de man achter Juan Guaido.

De voorbije jaren heeft Leopoldo veel gestudeerd en hard gewerkt. In de gevangenis werkte hij al aan een plan om Venezuela een nieuwe toekomst te geven. ‘Wie opgeeft, verliest’, zegt hij altijd. Onze familie heeft standgehouden tegen Maduro. En de Venezolanen zullen dat ook doen.

Fabiana Rosales, mevrouw Guaido: ‘Rauwe levenslessen’

Fabiana Rosales (26), de vrouw van interim-president Juan Guaido, is journaliste. De politiek heeft hen samengebracht, zegt ze. ‘We hebben elkaar meer dan zeven jaar geleden ontmoet op een bijeenkomst van Voluntad Popular voor jongeren. Daarna namen we samen deel aan protestacties, betogingen, hongerstakingen – en samen met onze strijd voor Venezuela is onze relatie gegroeid.’

De gedachte dat haar man in de gevangenis kan belanden, houdt haar niet bezig. ‘Ik heb me nog nooit ingebeeld dat ik hem met onze dochter Miranda zou gaan bezoeken in de cel. Simpelweg omdat ik negatieve gedachten geen kans geef. Als ik naar Juan kijk, zie ik niet iemand wiens toekomst in gevaar is. Ik zie een man die vrij is en als president zijn verantwoordelijkheid probeert op te nemen. Een man die wil dat zijn dochter hier ongehinderd kan opgroeien, dat ze een goed leven kan leiden. En ik ben bereid om hem in om het even welk scenario te vergezellen.’

Niettemin staat uw gezin onder grote druk. Hoe gaat u daarmee om?

Fabiana Rosales: Als ik denk aan alle kinderen die elke dag sterven van honger, of aan de vele ouderen die zichzelf van het leven beroven omdat ze hun familie niet meer tot last willen zijn, is die druk geen issue meer. We willen een einde make aan de onderdrukking, een overgangsregime installeren en vrije verkiezingen organiseren. Ons doel, net als dat van zoveel andere gezinnen, is een vrij Venezuela.

Ik ben opgegroeid in een klein dorp in de provincie Merida. Mijn familie was allesbehalve rijk. Ik was trots dat ik als dochter van een aardappelverkoper naar de universiteit kon gaan. In 2012 werd ik ontvoerd in Zulia. Ik werd beroofd en ergens achtergelaten. Ik slaagde erin om mijn vader te bellen, hij sprong meteen in zijn vrachtwagen om me te komen halen. Zes maanden later stierf hij door een gebrek aan medicatie. Van de ene dag op de andere verloor mijn gezin zijn kostwinner en was ik mijn baken kwijt. Met de steun van Juan ben ik erin geslaagd om een half jaar later alsnog af te studeren.

Onlangs nog voelde ik dezelfde frustratie als na de dood van mijn vader. Twee dagen nadat vrachtwagens met hulpmiddelen aan de grens waren tegengehouden (op 22 februari weigerde Maduro humanitaire hulpgoederen het land binnen te laten, nvdr) overleed mijn tienjarige neefje, opnieuw door een gebrek aan medicatie. Geen enkel Venezolaans kind zou daardoor mogen overlijden, laat staan door honger. Ik had het gevoel dat ik was tekortgeschoten. Ook die rauwe levenslessen geven me de kracht om de strijd vol te houden.

U bent journaliste in een land waar persvrijheid onder druk staat.

Rosales: Ik zie de journalistiek niet zozeer als een beroep, ik zie het in de eerste plaats als een missie, iets waaraan ik toegewijd ben. Journalisten gaan in dit land gebukt onder extreme censuur: wie iets kritisch durft te zeggen over het regime loopt het risico om in de gevangenis te belanden. Ik bewonder ook alle buitenlandse journalisten die de moed hebben om naar hier te komen, met gevaar voor eigen leven. Dankzij hen krijgt de rest van de wereld onze werkelijkheid te zien.

Partner Content