Impeachment-onderzoek VS gaat nieuwe fase in, maar consensus is ver te zoeken

Nancy Pelosi, de Democratische leider van het Huis van Afgevaardigden, tijdens de stemming over 'impeachment'. © Reuters
Jeroen Kraan
Jeroen Kraan Correspondent in de Verenigde Staten

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft het onderzoek naar de afzetting van president Trump donderdag geformaliseerd. De Democraten stemden ervoor om een openbare fase van het onderzoek te openen. Voor liefhebbers van politiek spektakel zitten er waarschijnlijk pikante hoorzittingen aan te komen.

Nadat de Democraten ruim een maand geleden een officieel impeachment-onderzoek startten, is het relatief stil gebleven. Natuurlijk lekt er af en toe strategisch iets uit over de getuigen die voor de onderzoekscommissie verschijnen, maar er blijft veel onbekend over de urenlange hoorzittingen die in een streng bewaakte ruimte in het Congres plaatsvinden.

Vooralsnog heeft de gemiddelde Amerikaan nog niet aan de buis gekluisterd gezeten terwijl hoofdrolspelers uit het Oekraïnedossier worden ondervraagd over het beruchte telefoongesprek tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Oekraïense ambtsgenoot Volodymyr Zelensky. Daar zal nu verandering in komen.

Vanaf de week van 11 november wordt het Huis van Afgevaardigden het toneel van een reeks openbare hoorzittingen. Nadat uit het transcript van het telefoongesprek met Zelensky al bleek dat Trump aandrong op een Oekraïens onderzoek naar zijn politieke tegenstander Joe Biden en diens zoon Hunter, zal de kernvraag nu vooral worden of er ook sprake was van een duidelijke quid pro quo.

Dreigde Trump er bijvoorbeeld mee om voor honderden miljoenen aan veiligheidshulp aan Oekraïne in te houden als Zelensky geen onderzoek naar de Bidens aankondigde? Volgens Amerikaanse media hebben verschillende getuigen achter gesloten deuren gezegd dat het daar alle schijn van had, maar voor Democraten die uit zijn op de afzetting van Trump zal het een stuk waardevoller zijn als medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken of de inlichtingengemeenschap dat live op televisie beweren.

Huis van Afgevaardigden in tweeën gespleten

Voor de Republikeinen is er alles aan gelegen om het impeachment-proces af te schilderen als onterecht of zelfs illegaal. Met de stemming om openbare hoorzittingen te houden, hebben de Democraten echter wel één belangrijk argument van de Republikeinen weggenomen. Zij stelden eerder dat het onderzoek niet legitiem was omdat er niet over was gestemd; nu dat wel is gebeurd, gaat die redenering niet meer op.

Uit de stemming bleek wel dat de Republikeinen en Democraten nog altijd mijlenver uit elkaar liggen als het gaat om impeachment. Geen enkele Republikein stemde voor het onderzoek, ook al hebben verschillende partijgenoten van Trump wel hun zorgen uitgesproken over zijn telefoongesprek met Zelensky. Slechts twee Democraten stemden mee met de Republikeinen, terwijl 231 partijgenoten vóór het onderzoek stemden.

Dat geeft Republikeinen de kans om het impeachment-proces te blijven neerzetten als een politiek spel in plaats van een oprechte poging om informatie te verzamelen. Het onderzoek is, om het favoriete woord van Trump te gebruiken, een ‘heksenjacht’. ‘De president heeft niets verkeerd gedaan en de Democraten weten dat’, zei Stephanie Grisham, de woordvoerder van het Witte Huis.

‘De Democraten proberen de president af te zetten omdat ze bang zijn dat ze hem via de stembus niet kunnen verslaan’, zei Kevin McCarthy, leider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden. Naast een gigantische afbeelding van een hamer en sikkel beschuldigde de Republikeinse afgevaardigde Steve Scalise de Democraten van een impeachment-proces in ‘Sovjet-stijl’.

https://twitter.com/SteveScalise/status/1189927172947009543Steve Scalisehttps://twitter.com/SteveScalise

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0

Afzetting lijkt in Senaat nog altijd onwaarschijnlijk

Ondanks die protesten lijkt de stemming van donderdag een duidelijke stap richting daadwerkelijke impeachment van Donald Trump. De Democratische afgevaardigden die nu stemmen voor openbare hoorzittingen weten al wat er is gezegd tijdens de interviews achter gesloten deuren, en zijn het kennelijk met de partijleiders eens dat er nu open kaart moet worden gespeeld. Het lijkt onwaarschijnlijk dat veel van hen uiteindelijk tégen impeachment van Trump zullen stemmen.

Na impeachment door het Huis, zou de Senaat aan de beurt zijn. Daar moet dan een proces worden georganiseerd en is uiteindelijk een stemming met tweederdemeerderheid nodig om Trump daadwerkelijk af te zetten.

Het lijkt nog altijd zeer onwaarschijnlijk dat twintig Republikeinse senatoren bereid zullen zijn om voor afzetting te stemmen, tenzij er een enorme verschuiving in de publieke opinie of in de politieke afwegingen plaatsvindt. In een tot op het bot verdeeld Amerika, waar links en rechts hun eigen nieuwsbronnen hebben en min of meer in aparte werelden leven, zal dat niet snel gebeuren.

Impact op verkiezingen is onvoorspelbaar

Hoe langer het impeachment-proces voortduurt, hoe onvoorspelbaarder het wordt wat het effect op de verkiezingen van 2020 zal zijn. Het is in de Amerikaanse geschiedenis nog nooit voorgekomen dat een afzettingsprocedure tegen de president in gang is terwijl hij campagne voert voor zijn herverkiezing.

We bevinden ons in onbekende wateren. Hier is geen model voor.

Joel Benenson

De Democraten zijn zich daarvan bewust en beloven om het proces relatief snel af te ronden. Naar verluidt wil het Huis van Afgevaardigden voor het eind van het jaar stemmen over afzetting, en kan een eventueel proces in de senaat begin 2020 plaatsvinden. De eerste Democratische voorverkiezingen, in de staat Iowa, vinden plaats in februari.

Drie van de vijf meest kansrijke Democratische presidentskandidaten zetelen in de Senaat. Zij zullen zich mogelijk wekenlang in Washington moeten terugtrekken als het Huis stemt voor afzetting, om op te treden als jurylid. ‘We bevinden ons in onbekende wateren. Hier is geen model voor’, zegt Democratisch strateeg Joel Benenson daarom tegen Politico.

Voordeel voor dit drietal (Elizabeth Warren, Bernie Sanders en Kamala Harris) is dat een proces in de Senaat vermoedelijk alle aandacht zou opeisen, waardoor hun afwezigheid in de campagne niet enorm zou opvallen. Maar toch zou impeachment mogelijk een voordeel betekenen voor kandidaten als Joe Biden en Pete Buttigieg, die hoe dan ook campagne kunnen blijven voeren. Wie de Democratische presidentsnominatie ook moge verzilveren, kan in ieder geval rekenen op een verkiezingsstrijd zoals de VS nooit eerder heeft gezien.

Partner Content