In de eerste Charlie Kirk Podcast sinds de moord van afgelopen week presenteerde vicepresident JD Vance zich als Kirks politieke erfgenaam. Is dit een eerste blik op hoe de Republikeinse Partij er na Trump zal uitzien?
‘Ik val vandaag in voor iemand voor wie er niet ingevallen kan worden’, zegt JD Vance aan het begin van de eerste Charlie Kirk Podcast sinds de brutale moord van vorige week. De Amerikaanse vicepresident, een persoonlijke vriend van Charlie Kirk, had vooraf aangekondigd dat hij Kirk op die manier een laatste eerbetoon wilde bewijzen.
De Amerikaanse vicepresident, die de aflevering voor de gelegenheid opnam vanuit het Witte Huis, was een en al lof voor zijn vermoorde vriend. Kirk durfde ‘de conservatieve boodschap brengen op vijandige plekken’, aldus Vance. ‘Hij was een visionair, een lichtend voorbeeld. (…) Ik ben Charlie enorm veel verschuldigd.’
Dat laatste is niet zomaar een cliché dat hoogwaardigheidsbekleders bij dramatische gebeurtenissen verkondigen. JD Vance en Charlie Kirk waren bij leven bondgenoten. Samen met Donald Trump jr. was Kirk een van de pleitbezorgers om Vance als running mate voor het vicepresidentschap te nomineren. Kirk speelde ook een belangrijke rol in Trumps overgangsteam, als een soort poortwachter die de loyaliteit van de nieuwe bewindslieden moest testen.
Onzevader
Kirks politieke erfenis is niet gering. Hij was een van de populairste podcasters op de Amerikaanse rechterzijde, met een unieke achterban bij jongeren. Tal van standpunten die ooit slechts bij rechtsradicalen te horen waren, heeft Kirk mainstream gemaakt. Voor een hyperambitieuze politicus als Vance – zijn ambitie om Trumps opvolger te worden is geen geheim – is dat een onmisbaar publiek. Het is een erfenis met heel wat kandidaat-erfgenamen.
Het is duidelijk dat Vance voor die eer in aanmerking komt. Vance gebruikt de aflevering die hij presenteerde alvast handig om zijn eigen nabijheid tot Kirk te benadrukken. Hij benadrukt hoe Kirks familie hem en zijn familie ‘in hun inner circle verwelkomden tijden hun moment van rouw’. Hij zwaait met lof voor de moed van Kirks echtgenote Erica. Hij vertelt met trots hoe Kirks weduwe aan Usha, Vances echtgenote, advies vraagt over hoe ze het nieuws van Kirks dood aan haar kinderen moet vertellen.
Op subtiele manier doorweeft Vance de aflevering met aandachtspunten waarop de conservatieve achterban dol is. Het best mogelijke eerbetoon aan Charlie, aldus Vance, is om ‘de best mogelijke echtgenoot’ te proberen zijn. ‘Het belangrijkste wat je kunt doen is niet op een bepaalde kandidaat stemmen, maar een echtgenoot en een vader worden.’
Hij benadrukte ook het belang van Kirks geloof. Vance is, net als Kirk, een late bekeerling – Vance tot het katholicisme, Kirk was een evangelische christen. Wanneer Vance vertelt over hoe hij met het vicepresidentiële vliegtuig de repatriëring van Kirks lichaam regelde, spreekt Vance prevelend het Onzevader uit. Het is een van de weinige momenten waarop hij emotioneel dreigt te worden.
Politiek van de grote tent
Er is geen reden om te twijfelen aan Vances oprechte emoties. Maar tegelijk is het duidelijk dat Vance als politiek dier donders goed snapt dat Kirks beweging essentieel is voor elke toekomstige Republikeinse kandidaat. En Vance weet donders goed dat, wanneer een messias vroeg komt te overlijden, de apostelen die achterblijven een zekere interpretatieruimte hebben om diens woorden aan de latere generaties door te geven. ‘Ik vrees dat Charlie Kirk fundamenteel onvervangbaar is’, zegt Vance halverwege de aflevering. ‘Maar zijn beweging moet een manier vinden om verder te zetten wat hij heeft opgebouwd. We moeten eraan toevoegen.’
Vance snapt donders goed dat Kirks beweging essentieel is voor elke toekomstige Republikeinse kandidaat.
En laat Vance nu net enige ideeën hebben over wat er aan die beweging toegevoegd kan worden.
Zo is er de opmerkelijke selectie van vrienden en bondgenoten die hij over Kirk aan het woord laat. Zo geeft Vance het woord aan Stephen Miller, Trumps topadviseur die geldt als de architect van Trumps grootschalige deportatiebeleid. Hij laat perswoordvoerder Karoline Leavitt aan het woord, die Kirk loofde voor zijn vermogen om ‘met de glimlach’ in debat te gaan. Tucker Carlson, het voormalige Fox-gezicht dat vandaag als de spreekbuis van radicaalrechts fungeert, benadrukte hoe ‘totaal oprecht’ Kirks devotie aan Jezus was.
Robert Kennedy jr., Trumps controversiële minister van Volksgezondheid, komt vertellen hoe Kirk hem bij Trump binnenkreeg. Susie Wiles, Trumps uiterst discrete kabinetschef, benadrukt hoe belangrijk Kirk was voor het samenstellen van de regeringsposten. Ze vertelt hoe Trump de verschillende delen van zijn bonte coalitie in het Witte Huis vertegenwoordigd wilde zien.
Het is dé passage waarop Vance al enigszins als een presidentskandidaat klinkt. Meermaals benadrukt hij hoe belangrijk het is om de tent bij elkaar te houden aan de rechterzijde. Kirk zelf was het op cruciale punten immers niet eens met hoe de tweede Trumpregering de zaken aanpakte. Hij was bijvoorbeeld kritisch voor Trumps onvoorwaardelijke steun voor Israël. Kirk vond ook dat Trumps deportatiebeleid niet ver genoeg ging. Dat mag evenwel allemaal geen reden zijn om de lieve vrede ter rechterzijde in gevaar te brengen. ‘Het is niet erg om van idee te verschillen’, zegt Carlson. ‘Maar het mag niet existentieel worden.’
De inner circle van Trump: wie zit er in de bonte coalitie die de Amerikaanse democratie wil slopen?
Cultuuroorlog
Tegelijk laat Vance niet na om de cultuuroorlog waarmee Charlie Kirk groot is geworden mee aan te jagen. Wanneer de aflevering zijn einde nadert, haalt Vance Psalm 133 aan (‘Hoe goed is het voor broeders om in eenheid te leven’). Die psalm, aldus Vance, roept op tot eenheid. Maar wel pas ‘nadat we de waarheid hebben gesproken’, aldus de vicepresident.
Vance laat niet na om extra olie op het vuur te gooien in het uiterst gepolariseerde politieke klimaat. Met Stephen Miller praat hij over hoe het Witte Huis in Kirks naam ‘alle middelen zal inzetten’ om de netwerken te ontmantelen die ze verantwoordelijk achten voor zijn dood. Kritische journalisten noemt Vance ‘die radicalen in de perszaal’.
Hij kondigt aan om achter ‘liberale miljardairs’ zoals George Soros aan te gaan die ‘Amerikaans belastinggeld gebruiken’ om ‘het huis dat de Amerikaanse familie de voorbije 250 jaar heeft gebouwd in brand te steken’. Vance had het ook over ‘instellingen die politiek geweld en terrorisme promoten in ons eigen land’.
Afwezige Trump
Een opmerkelijke rol in de podcast is weggelegd voor Donald Trump. Aan de ene kant is de president voortdurend aanwezig. De werken van Kirk, maar eigenlijk van alle kabinetsleden, staan volledig in het teken van zijn ideeëngoed. Maar tegelijk presenteert Vance Trump op subtiele manier niet helemaal meer als een actieve politicus. Trump is in Vances hervertelling een soort staatsieportret aan de muur: immer aanwezig en alles overschouwend, maar fundamenteel op de achtergrond. Met enige overdrijving is de aflevering een mogelijke inkijk in hoe de Republikeinse Partij er na Trump zou kunnen uitzien.
Tegelijk is het onduidelijk of Kirks zeer jonge achterban Vance als een trouwe volgeling zal zien. Het spectaculaire verhaal van Vances kansarme jeugd is een narratief waarmee veel jongeren zich ongetwijfeld kunnen identificeren. Tegelijk dreigt de welbespraakte Vance voor veel generatie Z’ers als een moraliserende boomer over te komen.
De strijd om Kirks politieke erfenis is losgebarsten. Vance presenteerde alvast zijn adelbrieven als voornaamste kandidaat-erfgenaam. Wie doet beter?
