Het Israëlische leger uitgelicht: ‘Militair gezien maakt Palestina geen schijn van kans’

Premier Benjamin Netanyahu tijdens een bezoek aan het IDF. © REUTERS

Het Israëlische leger wordt als een van de sterkste ter wereld beschouwd en toonde de voorbije dagen opnieuw waarom.

De Israëlische troepen worden beschouwd als een van de best opgeleide en meest uitgeruste legers ter wereld. Hoe komt dat? Volgens professor internationale relaties en defensie-expert aan het Egmont Instituut Sven Biscop is dat het gevolg van een bewuste politieke keuze: ‘Israël wil overleven. Veel meer moet je daar niet achter zoeken.’

‘Het uitroepen van de staat Israël in 1948 leidde meteen tot een oorlog, waarna er nog eens 7 opeenvolgende kwamen. Israël wordt sindsdien blootgesteld aan permanente en existentiële bedreigingen en bouwde een sterk leger uit om zich staande te houden op wat zij als hun grondgebied beschouwen.’

Aanzienlijke investeringen

Om een sterk leger op poten te houden, investeert Israël zowel op militair als technologisch vlak. SIPRI, het Stockholm International Peace Research Institute, publiceerde eind april een rapport waarin Israël op de vijftiende plaats prijkt op de lijst met landen en hun militaire uitgaven. Het gaf in 2019 zo’n 5,3% van haar bbp uit aan de militaire component, wat overeenkomt met zo’n 20 miljard dollar.

‘Om haar strijdkrachten in stand te houden, moet Israël wel investeren’, aldus Biscop. ‘Het land is genoodzaakt om permanent te blijven investeren in heruitrusting en modernisering. Natuurlijk werpt dat ook z’n vruchten af. Over de decennia heen heeft Israël performante strijdkrachten uitgebouwd. Het voordeel dat ze uit de investeringen halen, valt niet te overzien.’

Belangrijke steun van de VS

Een belangrijke component in het succesverhaal van het Israëlische leger is de onvoorwaardelijke steun van de Verenigde Staten: ‘Dat het land vandaag over zo’n leger beschikt, heeft het te danken aan de militaire en financiële steun van de Verenigde Staten. Zonder hen zou het leger niet zo veel voorstellen.’

Volgens Biscop is president Biden niet meteen van plan om af te zien van de financiële en militaire steun die Israël nu toekomt: ‘De verwevenheid met de binnenlandse politiek is te groot. Biden kan het zich niet veroorloven om de steun op te zeggen.’

Hoogtechnologische voorzieningen

Politieke keuzes, financiële en militaire steun maakten het Israëlisch leger tot een van de meest geduchte ter wereld. Maar waarin schuilt die kracht van de IDF (International Defence Forces) precies?

Biscop: ‘Het is een hoogtechnologisch leger. Als je alleen al kijkt naar de manier waarop cyberdiensten en informatienetweren geïntegreerd zijn. Maar ook hun luchtafweersysteem Iron Dome is zeer geavanceerd. Ze staan aan de absolute top wat dat soort antirakettenschilden betreft. Het is in alle facetten een van de meest geavanceerde legers ter wereld. Bovendien beschikken ze over een sterke eigen onderzoekbasis en defensie-industrie.’

Machtigste uit de regio

Het Israëlische leger lijkt hierdoor veel verder te staan dan andere nationale troepen. Maar is dat effectief zo? ‘De vergelijking met andere legers is niet evident. Om dat te doen, moet je het leger naast potentiële tegenstanders zetters. Wat wel vaststaat, is dat er op dit moment in de regio geen gelijkwaardige militaire tegenstrevers zijn’, zegt Biscop. ‘Buurlanden van Israël zijn intern immers te fel verzwakt door bijvoorbeeld de burgeroorlog in Syrië. Binnen het militaire domein zullen de Israëli’s nog wel een tijdje dominant blijven in de regio.’

Kansloze Palestijnen

De Palestijnen lijken niet opgewassen tegen de verwoestende militaire acties die het Israëlische leger al meer dan een week aan de dag brengt. Biscop beaamt dat: ‘De Palestijnen maken geen schijn van kans. Militair gezien tenminste. Het kan best zijn dat de partij die de militaire strijd verliest, het merendeel van de politieke steun van de wereldgemeenschap achter zich heeft, al wil dat ook niet per se zeggen dat de Palestijnen daar meteen heel veel concrete voordelen uit zouden halen. Het militaire is immers maar één dimensie van de strijd. Een oorlog is een breder gegeven dat gebruikt wordt voor politieke doeleinden.’

‘Wel zeker is dat Palestina geen geregeld leger heeft en moet teruggrijpen naar vormen van asymmetrisch geweld. Als je een zwakke militaire speler tegen een sterke hebt, gaat die eerste niet op happig zijn op een grote veldslag. In plaats daarvan probeert het op asymmetrische wijze (aanslagen, raketten) gewicht in de strijd te brengen.’

Toch zwakke plekken

Het Israëlische leger mag dan weinig tot geen geduchte tegenstanders hebben in de regio, toch wijst Biscop erop dat ook de IDF over zwakke plekken beschikken: ‘Als ik het over een zwakke plek heb, betreft dat niet zozeer de uitrusting of opleiding van het leger, maar heeft meer te maken met een cultuur die ze erbinnen opbouwen.’

‘Het leger staat in voor de defensie van Israël, maar is tegelijkertijd ook een bezettingsmacht in de Palestijnse gebieden. Het gebruikt vaak grof geweld en schendt er het internationaal recht. Op die manier creëert het een leger waarin dat soort overtredingen de norm worden. In mijn ogen holt dat de kracht van het leger uit.’

‘Israël is een democratische staat waarin het leger ten dienste staat van een politieke overheid. Maar als een leger permanent het recht schendt, dan bestrijdt het leger de waarden die het pretendeert te verdedigen. Hoe kan je jezelf democratisch noemen als je een staat verdedigt met een leger dat die dezelfde waarden overtreedt? Niet iedereen in Israël zal hiermee akkoord gaan. Maar waarschijnlijk beschouwt het merendeel dat niet eens als een zwak punt.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content