Herboren Al-Qaeda lokt Europese jihadi’s

'Met ruim 31.000 manschappen - onder wie ook Europeanen - is Al-Qaeda de grootste jihadbeweging van Syrië.' © Reuters
Joanie De Rijke
Joanie De Rijke Medewerkster Knack

Vergeet IS: het huidige gevaar voor Syrië heet Hayat Tahrir al-Sham, de nieuwe naam voor Al-Qaeda.

Terwijl de glorie van de IS gedoemd was te verdwijnen, bleef Al-Qaeda altijd in Syrië aanwezig. Samenwerking tussen de twee bleek geen succes. Maar Al-Qaeda wachtte geduldig af en ging verscheidene verbonden aan, onder meer met het Nusra-front. Tegenwoordig is Al-Qaeda actief als Hayat Tahrir al-Sham (HTS) en mag het zich de grootste jihadbeweging van Syrië noemen. Thuisbasis is de provincie Idlib, die grotendeels onder controle van de groepering staat. HTS zou ruim 31.000 manschappen tellen, onder wie ook Europeanen.

De Syrische journalist Saleem al-Omar woont aan de Turkse grens en volgde deze zomer een groep West-Europese jihadisten die zich aansloten bij HTS in Idlib. In zijn film vertellen een Belg, een Nederlander, een Duitser, een Zwitser, een Brit en enkele Fransen elk in hun eigen taal waarom ze voor Al-Qaeda kozen.

Herboren Al-Qaeda lokt Europese jihadi's

‘Er vertrekken nog altijd Syriëstrijders uit Europa om zich aan te sluiten bij Al-Qaeda’, zegt Al-Omar via Skype. ‘Ik sprak met een 24-jarige man uit Molenbeek die zich Abu Jundallah Belgium noemt en net met zijn vrouw en kind in Idlib was aangekomen. Dat was eind juli. Ik had ook contact met de Fransman Abu al-Baraa. Ook hij trok in juli met zijn gezin naar Syrië.’ Hoe de jihadisten erin slaagden de Turkse grens over te steken, kan Al-Omar niet zeggen ter wille van zijn eigen veiligheid. Maar een smokkelaar liet ons deze zomer weten dat Al-Qaeda tunnels gebruikt die uitkomen in de Turkse provincie Hatay.

Volgens Al-Omar rekruteert een Fransman van Tunesische afkomst Europese strijders voor Al-Qaeda. Hij haalde de Belg en een Fransman deze zomer naar Syrië. Ook hij is gefilmd. ‘Ze wilden spreken omdat ik al jaren contacten heb met Nusra’, legt Al-Omar uit.

De Europeanen die Al-Omar volgde – een aantal verblijft sinds 2014 in Syrië – beschouwen Syrië als uitverkoren land om de jihad te voeren en een ‘echte islamitische staat’ te vormen. Niet op de extreme manier van de IS, waarvan ze zich distantiëren.

‘De nieuwkomers krijgen zowel militaire training als lessen in de sharia’, zegt Al-Omar. ‘Ik heb alleen met deze groep buitenlanders gesproken, maar ze vertelden dat Al-Qaeda een Engels-, Duits- en Franstalige afdeling telt. Die laatste heeft ook Belgen in haar rangen. Elke afdeling is zo’n 25 man groot. Over de buitenlandse agenda van Al-Qaeda zeggen ze niet veel, al lieten sommigen onomwonden weten dat ze ook in Europa jihad willen voeren.’

Intussen is ook het Turkse leger aanwezig in Idlib. Zoals afgesproken met Rusland en Iran moeten de Turken toezien op de wapenstilstand in het gebied. De Turken willen ook voorkomen dat de Koerdische milities in het noorden van Syrië meer terrein veroveren. Al-Qaeda (HTS) is tegen het pacificeringsakkoord in Idlib. De groepering wil de strijd tegen de Syrische president Bashar al-Assad niet stoppen en ligt nu dus ook in de clinch met het Turkse leger.

Door de situatie in Idlib wordt de Turks-Syrische grens strenger bewaakt dan afgelopen zomer. ‘Smokkelaars vertellen dat het momenteel onmogelijk is om over te steken’, zegt Al-Omar.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content