China beseft dat een economische ramkoers met de VS pijnlijk zal zijn. Peking heeft vandaag twee scenario’s voor ogen.
Het zag er even hoopvol uit tussen China en de Verenigde Staten. De Amerikaanse president Donald Trump zag de gesprekken over de overname van TikTok vlotten, kreeg Peking enigszins mee in maatregelen tegen het verdovende product fentanyl en kon bogen op een teruglopend handelstekort. Een ontmoeting met de Chinese president Xi Jinping leek in zicht.
De realiteit nam een andere wending. China verscherpte de uitvoerbeperkingen van zeldzame aardmetalen, naar eigen zeggen omdat ze nog te veel hun weg vinden ‘naar overzeese partijen die ze voor militaire of andere gevoeligheden gebruiken’. Tezelfdertijd startte het strengere controles op de invoer van chips van het Amerikaanse bedrijf NVIDIA. Trump kondigde daarop nieuwe invoerheffingen tot 100 procent aan.
De Chinese pers draagt een boodschap van kracht uit. ‘Het gigantische schip van de Chinese groei is onstuitbaar’, stelde de krant het Volksdagblad. ‘We zijn een ongenaakbaar economisch vliegdekschip dat voorwaarts stoomt ondanks alle tegenwind.’ Ondertussen wordt het Westen afgedaan als een economisch Avondland.
Toch beseft China dat een economische ramkoers pijnlijk zal zijn. Het is weliswaar minder afhankelijk van uitvoer naar de VS, maar de economie sputtert. Liefst 28 procent van de industriële bedrijven zat in augustus in de rode cijfers. De investeringen in de vastgoedsector krompen met 13 procent sinds het begin van dit jaar. De verkoop in de detailhandel groeide met 3,4 procent, de uitvoer met 5,6 procent: weinig naar Chinese normen.
China heeft twee scenario’s voor ogen. De voorkeur gaat uit naar een tijdelijke economische wapenstilstand, waarbij het alsnog toegang krijgt tot Amerikaanse consumenten en technologie, in ruil voor massale investeringen in Amerika. Trump zou dat kunnen verkopen als een overwinning, maar voor China zou het betekenen dat eigen bedrijven de Amerikaanse markt diep binnendringen.
Het tweede scenario is nog hardere confrontatie. Ook daar bereidt Peking zich op voor. En finaal houdt Peking zich steeds het volgende voor ogen: samenwerking is geen doel op zich, maar een middel om macht te verwerven. Met die macht wil het een stabiel land bouwen, maar ook het vermogen om andere landen te beïnvloeden en het eigen land groter te maken.
‘De logica is eenvoudig: hoe sterker onze economie, hoe sterker ons leger’, schreef professor Zheng Yongnian onlangs in een veelgelezen column. Wellicht lezen ze dat soort uitspraken in Washington ook en stelt men zich daar de vraag: willen we de VS laten vastzuigen in door China gedomineerde waardeketens.
Trump zelf wil misschien vooral een babbel met Xi, maar veel mensen rondom hem denken daar ongetwijfeld anders over.
