De hoogste administratieve rechtbank van Turkije heeft vrijdag de toestemming gegeven om de Hagia Sophia van een museum om te vormen tot een moskee. Even later kondigde president Erdogan aan dat het gebouw ‘opengesteld wordt voor gebeden’.
In 1934 legde de Turkse overheid bij wet vast dat het historische gebouw, dat op de werelderfgoedlijst van de UNESCO staat, dienst zou doen als museum. In de eeuwen daarvoor was het eerst een kathedraal en later een moskee.
Het besluit uit 1934 is nu op vraag van meerdere organisaties geschrapt, waardoor de mogelijk ontstond om van de Hagia Sophia, een van de belangrijkste toeristische trekpleisters in Istanboel, opnieuw een moskee te maken.
De rechtbank oordeelde dat het besluit uit 1934 ‘niet in overeenstemming was met de wetten’.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan ondertekende kort na dat oordeel een besluit waardoor de Hagia Sophia opnieuw kan worden aangewend voor islamitische erediensten.
‘Er is beslist dat de Hagia Sophia onder het beheer van Diyanet (de Turkse autoriteit voor religieuze zaken) zal worden geplaatst en opnieuw wordt geopend voor gebeden’, liet Erdogan weten op Twitter. ‘Hartelijk gefeliciteerd’, voegde hij eraan toe.
‘Breekbaar’
De Russisch-orthodoxe kerk reageerde intussen misnoegd op het nieuws over de herbestemming van de voormalige kathedraal. ‘Wij betreuren dat er niet wordt geluisterd naar de stemmen van miljoenen christenen’, verklaarde woordvoerder Vladimir Legoida. ‘Het besluit van vandaag toont dat alle oproepen om extreem voorzichtig om te gaan met dit onderwerp genegeerd zijn. Vrede en harmonie tussen regilies is heel breekbaar en complex, en verdraagt geen ondoordachte en zuiver politieke beslissingen.’
De Hagia Sophia werd in de zesde eeuw opgetrokken door de Byzantijnen, die er hun keizers kroonden. Na de verovering van Constantinopel (de oude naam van Istanboel) door de Ottomanen in 1453 werd de Hagia Sophia een moskee. In 1934 werd het gebouw door de seculiere leider van de jonge Turkse republiek, Mustafa Kemal Atatürk, omgevormd tot een museum.
Het imposante gebouw trekt jaarlijks circa drie miljoen bezoekers.
‘Erfgoed van de wereld’
Kort voor de rechtbank de beslissing bekendmaakte, liet de woordvoerder van president Erdogan weten dat de Hagia Sophia, ook als moskee, ‘een erfgoed van de hele wereld blijft’.
‘Moslims die er komen bidden, hinderen de andere bezoekers niet’, zo ging hij verder, ‘De christelijke iconen blijven er bewaard net zoals onze voorouders christelijke waarden behielden’.