Zowel Oekraïne als Rusland rekruteert actief soldaten uit het buitenland, voornamelijk uit Latijns-Amerika.
De nieuwste rekruten vertrekken bij zonsopgang om zich aan te sluiten bij Oekraïense brigades aan het zuidelijke front. Sommigen zijn opgewonden, anderen extreem gefocust. ‘Infante’, een 38-jarige veteraan uit de buurt van Bogotá, Colombia, zegt nauwelijks iets. J-C, een 60-jarige opleidingscoördinator uit Brazilië, kijkt goedkeurend toe. ‘Weinig woorden’, zegt hij. ‘Maar dit zijn de kerels die overleven.’
Drieënhalf jaar na het begin van de oorlog wendt Oekraïne zich tot internationale rekrutering om zijn personeelstekort aan te pakken. De eerste oproep kwam er in februari 2022, toen president Volodymyr Zelensky hulp vroeg na de invasie van Rusland. Maar dat eerste internationale legioen was slecht georganiseerd: de meerderheid vertrok uiteindelijk vanwege de chaos en erbarmelijke omstandigheden.
Nu moet Oekraïne het beter aanpakken. In mei opende een nieuw rekruteringscentrum op een geheime locatie in het westen van het land. Er werd een digitale advertentiecampagne gestart, aanvankelijk gericht op Latijns-Amerika.
3000 dollar
Die aanpak lijkt te werken, met gemiddeld honderd nieuwe aanvragen per dag. Rekruten betalen doorgaans zelf hun reis naar Oekraïne. De salarissen van 3000 dollar per maand exclusief bonussen — tot wel tien keer het gemiddelde inkomen in armere delen van Zuid-Amerika — zijn een sterke drijfveer. Maar voor sommigen is de strijd voor vrijheid al voldoende motivatie.
Volgens luitenant Oleksii Bezhevets, een functionaris van het ministerie van Defensie die het programma coördineert, hoopt Oekraïne ‘enkele duizenden’ buitenlandse rekruten per maand aan te trekken. Oekraïne werft momenteel 27.000 soldaten per maand, ongeveer 15.000 minder dan Rusland. En daar is het zorgwekkende aantal deserteurs tijdens de opleiding nog niet bijgerekend.
Koelkast min twintig
Rekruteren in het mondiale zuiden is complex. De Russische invloed groeit er, dus moet Oekraïne behoedzaam te werk gaan. Visumproblemen bemoeilijken het vervoer door Europa. En wanneer de rekruten zijn aangekomen, wachten er andere uitdagingen. Aanpassen aan nieuwe omstandigheden is zwaar: onbekend voedsel, guur weer en de dreiging van drones. J-C waarschuwt zijn Braziliaanse landgenoten voor de winter: ‘Ik zeg hen: stel je de bierkoelkast thuis voor — dat is min zeven. Trek daar dan nog eens twintig graden vanaf.’
‘Een brandende sigaret in elk neusgat voor je de latrine binnenstapt.’
Ortiz, een 33-jarige voormalige Colombiaanse marinier, zegt dat het moeilijkste voor veel Latino’s is dat ze zich wekenlang niet kunnen wassen. ‘Een veldlatrine gebruiken is voor iedereen een schok’, zegt hij. Zijn oplossing: een brandende sigaret in elk neusgat stoppen voor hij de latrine binnenstapt.
Ook de communicatie verloopt moeilijk. Commandanten zouden de relevante talen moeten spreken, maar dat is niet altijd zo. ’s Nachts praat niemand. ‘We hebben onze eigen manieren van communiceren ontwikkeld’, zegt J-C. ‘Een tikje tegen het oor om aan te geven of je vriend of vijand bent, bijvoorbeeld.’ Toch zijn er misverstanden geweest, geeft hij toe. Soms draaiden soldaten naar links in plaats van naar rechts.
FARC voor Rusland
Oekraïne is niet alleen actief in deze internationale rekruteringsstrijd: ook Rusland probeert op dezelfde markten voet aan de grond te krijgen. Ortiz beweert dat sommige guerrillero’s van de Colombiaanse FARC voor Rusland vechten. Van alle buitenlandse strijders hebben Noord-Koreanen de grootste impact gemaakt.
‘Als ik naar een internationale luchthaven ga, komen de Russen achter me aan.’
De vijand lijkt Oekraïnes programma ernstig te nemen. Luitenant Bezhevets zegt dat de Russische inlichtingendienst geregeld probeert te infiltreren en informatie te vergaren over de buitenlandse rekruten. Ortiz zegt dat zijn thuisadres in Medellín op pro-Russische netwerken is verschenen. Er zijn zelfs vreemde mensen opgedoken. Als gezicht van de rekruteringscampagne vreest hij wat er zou gebeuren als hij Oekraïne zou verlaten. ‘Als ik naar een internationale luchthaven ga, komen de Russen achter me aan.’
Op het slagveld zijn buitenlandse soldaten waardevolle krijgsgevangenen. Rusland ruilt niet routinematig gevangen buitenlandse strijders. In mei suggereerde Zelensky dat het Kremlin hen liever gebruikt als ruilmiddel ten opzichte van het mondiale zuiden. De buitenlandse soldaten die op weg zijn naar het front hebben geen zin om die theorie te testen. In een zeldzaam moment van openheid zegt Infante dat hij een soort zelfmoordpact met zichzelf heeft gesloten. ‘De Russen kunnen je doden’, zegt hij. ‘Maar als ze me pakken…’
© The Economist
