Trump die niet wegloopt op de G7-top: het wordt gezien als een diplomatiek succes.
In één beeld viel de G7-bijeenkomst van vorig jaar in Canada samen te vatten: de Duitse kanselier Angela Merkel leunt op tafel met een smekende blik richting een zittende Donald Trump, die zijn armen resoluut gekruist houdt. Kort na die foto verliet de Amerikaanse president de vergadering. Hij zei zich niet gebonden te voelen door de eindverklaring van de top, waarover nochtans op voorhand overeenstemming was bereikt. Het zegt veel over de stand van zaken in de wereldpolitiek dat de G7-top van dít jaar, in de Franse badplaats Biarritz, als een succes wordt beschouwd, louter en alleen omdat de Amerikaanse president tot het einde bleef meewerken.
De G7 plaatst één keer per jaar de staatshoofden van de VS, Canada, Japan, Duitsland, Frankrijk, Italië en Groot-Brittannië in dezelfde ruimte. De vergadering van 2019 begon onder een goed gesternte. In een tweet haalde Trump uit naar de ‘fake en walgelijke’ nieuwsmedia, die niet schijnen te beseffen dat de wereldleiders ‘goede vergaderingen hebben’ en ‘goed met elkaar kunnen opschieten’.
Voor de top officieel begon, lunchten Donald Trump en Emmanuel Macron met zicht op zee. Nadien verklaarde Trump dat hij en de Franse president ‘elkaar af en toe in de haren zitten’, al benadrukte hij ook hun ‘speciale relatie’ en dat ze ‘eigenlijk veel gemeen hebben’. De hartelijke toon kon de twistpunten – zoals klimaatverandering, vrijhandel, het belastingregime van de grote technologiebedrijven, Iran, Rusland en Oekraïne – niet verhelen. Op de eerste G7-vergadering van Biarritz pleitte Trump ervoor om Rusland opnieuw uit te nodigen. De Russen zijn niet meer welkom op de G7 sinds de annexatie van de Krim. Tegelijk klaagde het Witte Huis dat bepaalde agendapunten op de top, zoals gendergelijkheid en de economische ontwikkeling van Afrika, ‘nicheonderwerpen’ zijn.
De geslaagde G7-top toont dat Macron uitgroeit tot een Europees leider die de vrije wereldorde verdedigt.
Gastheer Macron is er zich pijnlijk van bewust dat zijn inspanningen om Trump tot redelijke standpunten te bewegen grotendeels vergeefs zijn geweest. Die harde les leerde hij toen Amerika zich terugtrok uit het Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA), een multinationaal nucleair akkoord tussen Iran en zes wereldmachten. Macron temperde alvast de verwachtingen door al vóór de top te verkondigen dat er geen eindverklaring zou komen. Een aantal internationale spanningen ontmijnen leek hem al ambitieus genoeg.
Dé verrassing van de G7-top was het onverwachte bezoek van de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif. Macron hoopt de Irandeal in een of andere vorm levend te houden. Met de moed der wanhoop probeert hij zowel de Iraniërs (over het nucleaire programma) als de Amerikanen (over sancties) tot toegevingen te bewegen. Het Elysée verklaarde dat Trump van tevoren op de hoogte was van het bezoek van Zarif, wat zowaar geslaagde, gecoördineerde diplomatie doet vermoeden.
De Franse president moet oppassen dat hij zijn hand niet overspeelt. Deals met Trump zijn hem al eerder in het gezicht ontploft. De geslaagde G7-top toont alvast dat Macron uitgroeit tot een Europese leider die misschien niet aldoor zijn zin krijgt, maar wel altijd de vrije wereldorde verdedigt. Wereldpolitiek gestuurd door diplomatie: het blijkt nog mogelijk. Anno 2019 is dat al heel wat.
