Frankrijk, zijn Europese partners en Canada trekken hun militaire operaties Barkhane en Takuba terug uit Mali. Dat hebben ze donderdag aangekondigd. Reden is de verslechtering van de relaties met de militaire junta in Mali.
In een gemeenschappelijk communiqué luidt het dat de ‘politieke, operationele en juridische voorwaarden’ niet meer vervuld zijn om de militaire operaties aan te houden. Er wordt gesproken over een ‘gecoördineerde terugtrekking’.
De wil wordt wel uitgesproken om ‘geëngageerd te blijven’ in de Sahelregio. De buitenlandse militairen waren in Mali om jihadistische groeperingen in het noorden van het land te bekampen.
De internationale partners die in de Sahel gemobiliseerd zijn, stellen hun steun aan buurlanden in de Golf van Guinee en West-Afrika te willen uitbreiden, als daarom gevraagd wordt. Ze zeggen dat de acties van gewapende jihadistische groeperingen zich ‘geografisch mogelijk uitbreiden.’
De Franse president Emmanuel Macron zei op een persconferentie dat de Sahel en de Golf van Guinee ‘prioriteiten’ zijn voor de ‘expansiestrategie’ van al-Qaida en Islamitische Staat (IS).
Macron kondigde ook aan dat de militairen van de Europese taskforce Takuba van Mali naar Niger zullen geherpositioneerd worden, met name in de grensregio met Mali.
Het boterde al een tijd niet meer tussen de Fransen en de militaire junta van kolonel Assimi Goïta in Mali. In januari werd de Franse ambassadeur in Bamaka nog uitgezet. Volgens Macron delen de Europeanen ‘noch de strategie, noch de verborgen doelstellingen’ van de Malinese junta.
Minister Dedonder: ‘Globale aanpak grondig bestuderen’
Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) wil dat een globale aanpak van de strijd tegen terreur in de Sahel-regio – dus niet enkel op militair vlak – grondig wordt bestudeerd. Ze reageert daarmee op de aankondiging van de militaire terugtrekking uit Mali door Frankrijk, zijn Europese partners en Canada.
Eerder deze week verklaarde minister Dedonder in het parlement al dat de voorwaarden voor de deelname van ons land aan operatie Takuba in het Afrikaanse land niet vervuld zijn. België neemt sinds 2021 deel aan Takuba met enkele stafofficieren, maar zou dat engagement later dit jaar opschroeven tot 255 militairen. Dat engagement wordt dus afgeblazen.
‘We bestuderen samen met de partners in de Sahel de mogelijke opties in het belang van de bevolking in de Sahel-regio en de strijd tegen het terrorisme’, zegt de PS-minister donderdag. ‘Het belangrijkste is dat we samen kunnen blijven met onze Europese en internationale partners én met de lokale overheden in de betrokken regio. Een globale aanpak, dus niet enkel militair, moet grondig worden bestudeerd vooraleer verdere uitspraken te doen.’
België is in Mali ook actief in het kader van de VN-vredesmissie Minusma en de Europese trainingsmissie EUTM Mali. In totaal heeft België op dit moment een honderdtal militairen ter plaatse.
EU bekijkt voorwaarden voor behoud opleidingsmissie
De Europese Unie bekijkt onder welke voorwaarden ze haar opleidingsmissies in Mali kan behouden na de militaire terugtrekking van Frankrijk. Dat heeft de hoge vertegenwoordiger van het buitenlands beleid Josep Borrell aangegeven.
‘Ik heb een missie naar Mali gestuurd om met de Malische autoriteiten na te gaan onder welke voorwaarden en met welke garanties we het werk van de opleidingsmissie al dan niet zouden kunnen voortzetten’, verklaarde Borrell. ‘Het antwoord zal binnen enkele dagen komen’, zo voegde hij toe.
De militaire terugtrekking van de Fransen en hun partners heeft ook een impact op de VN-missie Minusma en de EU-missies. De EU runt twee opleidingsmissies in Mali: EUTM voor het leger en EUCAP Sahel-Mali voor de politie. Het mandaat van die eerste missie loopt tot mei 2024, van de tweede missie tot eind januari 2023.
Eerder op de dag had ook de Duitse minister van Defensie Christine Lambrecht zich al ‘sceptisch’ getoond over de verlenging van het mandaat van Duitse troepen in het kader van de missies van de EU en de VN. Ook België is actief in het kader van Minusma en EUTM. In totaal heeft België op dit moment een honderdtal militairen ter plaatse.