Politicoloog Francis Fukuyama, vermaard en berucht vanwege zijn stellingen rond ‘het einde van de geschiedenis’, steekt naar eigen zeggen zijn nek uit met enkele voorspellingen over de oorlog in Oekraïne. Zijn eerste stelling: ‘Rusland is snel op weg naar een grote nederlaag’.
Dat schrijft hij in het online tijdschrift American Purpose, dat zo goed als zijn eigen tijdschrift is.
Fukuyama formuleert in zijn artikel twaalf stellingen, waarvan we er hier zes weergeven.
Nummer één: verkeerde inschatting van de tegenstander en slechte, incompetente planning, waarbij de Russische leider Vladimir Poetin het gros van zijn troepen inzette, zonder reserves of een adequate bevoorrading te voorzien, zal leiden tot ‘een instorting van hun positie, die snel en catastrofaal kan zijn, eerder dan traag in een uitputtingsslag. Het leger zal een punt bereiken waarbij het net zomin bevoorraad als teruggetrokken kan worden. Het moreel van de troepen zal verdampen.’ Dat geldt, preciseert Fukuyama, voor het noordelijk front (bij Kiev). De Russische troepen in het zuiden doen het beter, maar ook hun posities zijn moeilijk in stand te houden als het noorden instort.
Tweede stelling: er komt geen diplomatieke oplossing vooraleer deze nederlaag zich voltrekt. Er is geen compromis mogelijk dat aanvaardbaar is voor de partijen, gelet op de verliezen die zijn geleden.
Derde stelling: Vladimir Poetin zal de nederlaag van zijn leger politiek niet overleven. ‘Hij krijgt nu steun omdat hij beschouwd wordt als een sterke man’, maar die illusie van kracht zal met de nederlaag verloren gaan.
Vierde stelling: de invasie van Oekraïne berokkent wereldwijd schade aan populisten, die voor de invasie hun bewondering voor Poetin niet onder stoelen of banken staken. Dergelijke leiders, van Donald Trump over Matteo Salvini, tot Jair Bolsonaro, Eric Zemmour, Marine Le Pen of Viktor Orbán, vielen door de mand.
De volgende stelling is eerder een verzuchting: hopelijk is China gewaarschuwd door wat Rusland nu overkomt, en overschat het land niet op gelijkaardige wijze de eigen capaciteiten terwijl het actie tegen Taiwan overweegt.
Tot slot: een Russische nederlaag maakt een ‘nieuwe geboorte van vrijheid’ mogelijk, zal ons uit onze dip halen inzake de neergang van globale democratie. ‘De geest van 1989 zal verder leven, dank zij een groep moedige Oekraïners’.
Het einde van de geschiedenis bis?
Fukuyama, intussen 69, verwierf bekendheid via het artikel ‘The End of History?’, dat hij later, in 1992, uitbreidde tot een boek: ‘The End of History and The Last Man’. Hij argumenteerde in artikel en boek dat na de val van de Muur in 1989 het conflict tussen ideologieën was beslecht in het voordeel van de liberale democratie.
Korte tijd later, toen de geschiedenis en het conflict tussen ideologieën toch niet ten einde bleek, verdedigde Fukuyama zich weleens met het vraagteken in de titel van zijn oorspronkelijk artikel. Hij schreef intussen meerdere dikke boekwerken, onder meer over de geschiedenis van politieke systemen, waarin hij zijn oude ideeën nuanceerde, zonder ze helemaal te verlaten.
Maar het voorspellen is hij, blijkens zijn korte bijdrage in American Purpose, niet verleerd. Hij komt uit bij wat online magazine Politico omschrijft als ‘de meest optimistische’ interpretatie van hoe de wereld er na de Russische invasie van Oekraïne kan uitzien.