Na twee maanden van onzekerheid kan het nieuwe vredesakkoord in Colombia eindelijk in werking treden, maar het gaat om een fragiel proces, zo schrijft politicoloog Ernesto Rodriguez Amari.
‘Net zoals dinsdag in de Senaat, heeft vandaag het parlement de moed gehad om aan de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen te denken. Er is niet gestemd in functie van de volgende verkiezingen in 2018’, zo vatte gisteren een Colombiaans parlementslid de stemming over het nieuwe vredesakkoord tussen de overheid en de FARC samen. Zowel in de Senaat als in het parlement werd het vredesakkoord unaniem goedgekeurd. De centrum-democratische partij van Alvaro Uribe onthield zich van de stemming. Eerder had deze partij de Colombianen gemobiliseerd om bij het referendum van 2 oktober tegen het vredesakkoord te stemmen.
Na twee maanden van onzekerheid kan het nieuwe vredesakkoord nu in werking treden. Uit gesprekken met enkele FARC-leden blijkt dat de vreugde bij hen op dit moment zeer groot is. Ze zijn er zich echter van bewust dat het vredesproces nog erg fragiel is. ‘Het proces moet gekoesterd worden zoals een baby’, aldus FARC-strijdster Monica.
D-day
Uit gesprekken met enkele FARC-leden blijkt dat de vreugde bij hen op dit moment zeer groot is.
Om tegemoet te komen aan de verzuchtingen van de bevolking die bij het referendum tegen het vredesakkoord stemde, werden er nieuwe maatregelen aan het akkoord toegevoegd. De tekst bestaat wel nog steeds uit dezelfde zes onderwerpen die aan elkaar gelinkt zijn. De overheid belooft aan de FARC een integrale landbouwhervorming en de garantie op politieke participatie bij de volgende verkiezingen. De FARC belooft de wapenstilstand en het ontwapenen van de strijders. Ze zullen samenwerken met de overheid om drugsplantages op te sporen en te ontmantelen. FARC-strijders moeten verschijnen voor een speciaal opgericht vredestribunaal en de slachtoffers vergoeden. Het laatste thema gaat over het bewaken van de implementatie van het akkoord.
Vooraleer de FARC-strijders hun wapens inleveren, moeten ze verhuizen naar 27 vredeszones. Op dit moment bevinden de strijders zich al in verschillende hergroeperingszones in Colombia. De dag waarop de FARC-strijders naar deze vredeszones zullen verhuizen, wordt D-dag (demobilisatie-dag) genoemd. De FARC geeft op dit moment zeer duidelijk aan dat ze eerst wachten op de creatie van een amnestiewet door het Grondwettelijk Hof. Deze wet moet zeer snel goedgekeurd worden en daarom spreken ze van een “fast track”.
Een FARC-commandant zegt: ‘De lente is aangebroken; we hebben terug hoop’. Hij wijst er wel op dat de FARC nu niet te snel wil handelen. Ze wachten het wettelijke kader af, vooraleer ze de strijders naar de nieuwe vredeszones laten gaan. Zonder deze wettelijke bescherming, vrezen ze dat de strijders onderweg naar deze zones aangevallen of vermoord kunnen worden. Bovendien zijn de vredeszones op dit moment nog onvoldoende uitgerust om er voor de strijders voldoende basisvoorwaarden te garanderen.
Provocaties
Hoewel de meerderheid opgelucht is, zijn er ook nog veel zorgen bij de FARC-leden.
De strijders hebben lang naar deze dag uitgekeken. Ze weten nu eindelijk dat hun gewapende strijd definitief stopt en ze hun wapens gaan inleveren. Hoewel de meerderheid opgelucht is, zijn er ook nog veel zorgen bij de FARC-leden. Niet iedereen in Colombia staat achter het vredesproces. De guerrillastrijders hebben nog veel tegenstanders in het land. In het verleden reageerde de FARC erg heftig op aanvallen tegen hun organisatie. Er zijn nu personen die via provocaties zo’n heftige tegenreacties bij de FARC willen uitlokken zodat ze terug naar de wapens zouden grijpen. De commandanten van de FARC proberen hun leden er zoveel mogelijk op te wijzen dat ze niet in de val van deze provocaties mogen trappen en dat het bereiken van de vrede veel belangrijker is dan de opofferingen en vernederingen die ze tijdens dit proces hiervoor moeten verdragen.
De voorbije maand trok de Verenigde Naties al aan de alarmbel. Ze maakten zich ernstig zorgen over de huidige hergroeperingszones. Volgens de VN zijn dit tikkende tijdbommen. Het uiteindelijke akkoord kwam juist op tijd, want het risico op strijders die deze kampen ontvluchten om in de illegaliteit te verdwijnen, steeg met de dag. Bovendien worden deze kampen benaderd door criminele bendes en andere gewapende bewegingen die nog in Colombia actief zijn. Zij zien hier hun kans om getrainde jonge mannen en vrouwen te rekruteren die geen afstand willen doen van hun wapens. In de onderhandelingen van de laatste maand gebruikte de FARC deze bedenkingen van de VN om het bereiken van een nieuw akkoord te bespoedigen.
Hoewel de FARC in haar eigen organisatie zeer graag democratische principes toepast en zoveel mogelijk in dialoog gaat met de basis om belangrijke wijzigingen te introduceren, ontbreekt hen de tijd om een nieuwe conferentie te organiseren. Wel zullen de commandanten van de acht grote blokken van de FARC de aanpassingen zo goed mogelijk aan hun achterban uitleggen zodat het vredesakkoord door een brede basis wordt gedragen.
Vanaf 26 september, de dag waarop de Colombiaanse overheid het eerste vredesakkoord publiekelijk ondertekende in Cartagena, noemde president Juan Manuel Santos de hoofdcommandant van de FARC, Timoleon Jimenez , niet langer meer bij zijn strijdersnaam, maar sprak hem aan met zijn eigen naam Rodrigo Londoño. De eerste stap naar de re-integratie van de FARC-guerrillero’s in de gewone maatschappij. In de nabije toekomst zullen nog 15.000 strijders en politieke gevangenen hem volgen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
