Stemmen de Britse parlementsleden vandaag voor of tegen het akkoord dat de Britse regering met de Europese Unie heeft bereikt?
Woensdag bereikte de Europese Commissie en de Britse regering van premier Boris Johnson een akkoord over de manier waarop het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie moet verlaten. Dat akkoord heeft echter de goedkeuring nodig van het Britse parlement. Omdat Johnson de Unie op 31 oktober wil verlaten en er geen tijd te verliezen valt, komt het Britse parlement voor het eerst in meer dan dertig jaar op een zaterdag samen. De debatten beginnen omstreeks 10:30, een eventuele stemming vindt in de loop van de namiddag plaats. Het belooft bijzonder nipt te worden. Wat mogen we verwachten?
Er zijn drie scenario’s:
1. Akkoord wordt goedgekeurd
Een meerderheid van het Britse parlement stemt voor het akkoord. Als het Europees Parlement maandagochtend hetzelfde doet, dan is er eindelijk consensus over de manier waarop de Britten de Europese Unie verlaten. Op 31 oktober is de brexit formeel een feit, al begint er dan een overgangsperiode tot minstens eind 2020 waarin de EU en het VK onderhandelen over hun toekomstige handelsrelatie.
In die periode blijft alles in de praktijk bij het oude en wordt er geen disruptie verwacht. Aanvankelijk werd verwacht dat de eerste fase van de onderhandelingen een formaliteit zou zijn in vergelijking met de tweede fase. Als er tijdens de transitieperiode geen akkoord wordt gevonden, dan treedt een mechanisme in werking waarbij Noord-Ierland in tegenstelling tot Groot-Brittannië de facto in de Europese Unie blijft. Bovendien worden er vanaf dan invoerheffingen en grenscontroles ingevoerd.
2.Akkoord wordt afgekeurd
Onder impuls van het parlement is Boris Johnson tegen zijn zin verplicht om drie maanden uitstel te vragen aan de Europese lidstaten. Die moeten dat rekest met unanimiteit goedkeuren, al worden er op dat vlak geen problemen verwacht. Volgende week debatteert en stemt het parlement eveneens over de plannen die de regering-Johnson afgelopen week heeft voorgesteld. De stemming wordt doorgaans geïnterpreteerd als een motie van wantrouwen in de regering. Verliest Johnson zaterdag en/of volgende week, dan zijn de Britten naar alle waarschijnlijkheid vertrokken voor nieuwe verkiezingen.
Wat er tijdens de verkiezingscampagne zal gebeuren, is onmogelijk te voorspellen. De Labourpartij pleit er bijvoorbeeld voor om een tweede referendum te organiseren over het nieuwe akkoord. De Liberal Democrats willen er daarentegen alles aan doen om de brexit in zijn totaliteit tegen te houden.
3. Er wordt helemaal niet gestemd
Wat? Niet gestemd? Wanneer stopt de trammelant eigenlijk? Twee parlementsleden, waaronder Oliver Letwin, dienden vrijdagmiddag een amendement in om de stemming aan te passen. Dat doen ze niet zonder reden. In de zogenaamde Benn-wet, die Johnson ertoe verplicht om uitstel aan te vragen als het parlement het akkoord afkeurt, zit namelijk nog een caveat.
Als het Britse parlement namelijk zijn deal goedkeurt, maar Johnson zet het principeakkoord niet om in Britse wetgeving voor 31 oktober, dan volgt er alsnog een no-deal brexit. Valt Johnson wel voldoende te vertrouwen? Letwin en co. vinden van niet. Daarom willen ze eerst over de wetgeving stemmen, en pas vervolgens over het akkoord. Maar wanneer het amendement wordt goedgekeurd, moet Johnson ook uitstel vragen aan de Europese Unie.
In tussentijd zullen er naar alle waarschijnlijkheid verkiezingen plaatsvinden. Behaalt Labour of de LibDems tegen de verwachtingen toch een meerderheid, dan is het niet ondenkbaar dat het akkoord tussen Johnson en de Unie opnieuw in de vuilbak belandt.
Wie het debat in het Britse parlement wil volgen, kan dat hier.