In de nieuwste aflevering van ‘Tussen Wetstraat en Wall Street’ kijken Stijn Fockedey (Trends Z) en Bert Bultinck (Knack) terug naar het politieke jaar met de inzichten van minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA), econoom Gert Peersman (UGent) en een opmerkelijk pro-Belgisch rapport van de Nederlandse topmanager Peter Wennink.
Dat minister van Begroting Vincent Van Peteghem (CD&V) uiteindelijk geen voorzitter van de Eurogroep wordt, verraste niet iedereen. Toch bleef het tot het einde onzeker, zegt Bert Bultinck. ‘Er was wel degelijk steun voor Van Peteghem, onder meer omdat hij inhoudelijk sterk is. Dat telt soms nog in Europa. Maar uiteindelijk speelde de perceptie: hij is minister van een land dat budgettair onder druk staat.’
Volgens Stijn Fockedey was die beeldvorming doorslaggevend. ‘Je maakt de minister van het slechtst presterende land geen voorzitter van de Eurogroep. Die zou straks misschien zijn eigen land tot harde maatregelen moeten aanmanen. Dat leek mij politiek niet haalbaar.’
Euroclear als breekpunt
Al snel kwam het Euroclear-dossier centraal te staan. Het Belgische standpunt over de bevroren Russische miljarden zou hebben meegespeeld. ‘Er wordt veel gespeculeerd dat Euroclear een rol heeft gespeeld’, zegt Bultinck. ‘Premier De Wever is daar het gezicht van, maar in werkelijkheid staat de hele regering op die lijn.’
Tegelijk wijst hij op politieke framing. ‘Het verhaal dat Van Peteghem “te onverzettelijk” zou zijn, klinkt ook als politieke spin.’ Opvallend was een Reuters-bericht waarin Van Peteghem zich coulanter opstelde over het ‘ooit’ vrijgeven van de Euroclear-middelen. ‘Dat werd op de Knack-redactie gelezen als een wanhoopspoging om alsnog voorzitter te worden’, aldus Bultinck. ‘Met vuur spelen, zeker als het uiteindelijk niet lukt. Geen afgang misschien, maar wel geen gloriemoment.’
De zaak kreeg intussen ook een juridische staart. Rusland diende een klacht in bij een rechtbank in Moskou. ‘Een uiteraard onpartijdige Russische rechtbank’, klinkt het ironisch in de podcast. Maar het onderstreept hoe geopolitiek geladen het dossier is.
Begroting en onverwacht optimisme
Het gesprek schuift op naar het bredere economische plaatje. In zijn Knack-interview vindt econoom Gert Peersman de begroting van de regering-De Wever realistischer dan eerdere plannen. ‘Dit keer zijn er geen terugverdieneffecten ingerekend’, zegt Bultinck. ‘Dat was bij het regeerakkoord een groot probleem. Maar Peersman wijst erop dat de verlieseffecten nog altijd ontbreken.’
Toch bracht Peersman opvallend goed nieuws. ‘We gaan allemaal rijker worden’, citeert Bultinck. ‘Volgens de prognoses verdubbelt het bbp tegen 2070. Dat is ver weg, maar het perspectief is positief. Ook de Nationale Bank kijkt minder somber dan de premier.’
Stijn Fockedey nuanceert dat optimisme. ‘Onze economie groeit al een tijd met ongeveer 1 procent per jaar. Dat is geen mirakel, maar wel stabiel, zeker in vergelijking met Duitsland.’ Die groei wordt grotendeels gedragen door consumptie, onder meer dankzij de automatische indexering. ‘Op korte termijn is die index een goede zaak. Ze houdt de consumptie op peil en koopt sociale vrede.’
Productiviteit en pijnlijke keuzes
Op langere termijn wringt het schoentje bij de productiviteit. Peersman juicht zelfs ingrepen toe die sociaal gevoelig liggen, zoals banenverlies door artificiële intelligentie. ‘Dat klinkt hard,’ zegt Bultinck, ‘maar het is goed voor de productiviteit.’
Fockedey plaatst daar een belangrijke kanttekening bij. ‘Creatieve destructie is economisch nodig, maar maatschappelijk pijnlijk. De index in combinatie met de loonnorm tempert die dynamiek. Veel werknemers vinden dat niet slecht, maar het remt wel de verschuiving naar nieuwe, productievere sectoren.’
De podcast raakt ook thema’s als langdurig zieken, vergrijzing en buitenlandse voorbeelden, zoals het Nederlandse rapport-Wennink. ‘Nederland ziet de urgentie scherper dan wij’, zegt Fockedey. ‘Dat zou ons moeten aanzetten tot actie.’
