Ofwel baant de Chinese industrie zich een weg naar het wereldleiderschap, ofwel breken er zeer zware tijden aan.
In Peking wordt nog steeds onafgebroken gewerkt aan een nieuw vijfjarenplan. De eerste documenten doen weinig goeds vermoeden voor Europa. Een recente nota van het Centraal Comité van de Communistische Partij plaatst opnieuw technologische zelfredzaamheid en de maakindustrie voorop. Europa maakt zich zorgen over het economisch nationalisme van Donald Trump, maar het economisch nationalisme van de Chinezen blijft eveneens overeind.
Goed, de werknota van de Partij bewijst lippendienst aan het belang van meer binnenlandse vraag. Veel Europese leiders denken dan meteen een graantje mee te kunnen pikken. Maar de binnenlandse markt die de Chinese overheid voor ogen heeft, moet vooral Chinese bedrijven kansen bieden. China wil eigen merken voor zijn eigen consumenten. En dat lijkt te lukken. Het marktaandeel van westerse bedrijven krimpt gestaag.
Bovendien groeit die binnenlandse vraag nog steeds langzaam: met amper drie procent in de eerste negen maanden van dit jaar. De investeringen in de industrie daarentegen groeiden in die periode met zes procent, net als de uitvoer. Zoals verwacht is er nog steeds geen echte kentering in het economisch model zichtbaar.
En wellicht zal dat er dus ook niet komen. De werknota stelt nog steeds onomwonden dat een moderne industrie de ‘materiële en technologische basis is van de Chinese modernisering’. Voor een deel is die keuze van de Partij filosofisch. Meer en meer is men in Peking van mening dat vetgemeste consumentensamenlevingen staten naar de afgrond leiden. Maar de keuze is ook een noodzaak. Er zit zo veel schuld in de Chinese industrie, zo’n 15.000 miljard euro, dat het erop of eronder is. Ofwel baant de Chinese industrie zich een weg naar het wereldleiderschap, ofwel breken er zeer zware tijden aan.
Er zal opnieuw massaal geld in de industrie gepompt worden. De nationale veiligheid wordt hierbij eveneens ingeroepen als belangrijke rechtvaardiging. ‘Defensie en politieke veiligheid komen eerst’, stelt de werknota van de Partij. Er wordt in de nota bijna evenveel verwezen naar defensie als naar consumptie. Dat alleen al is relevant. China wil een economie die klaar is om geopolitieke stormen te trotseren.
Voor Europa betekent dit alles nog meer Chinese dumping in nog meer hoogtechnologische sectoren. Wederom hoeft ons dat niet te verrassen. Het handelstekort met China blijft gigantisch: 32 miljard euro in september alleen al. In een aantal sectoren worden onze industrieën weggevaagd en talmt de politiek met het weerwerk. Het is gewoon wachten op de volgende slachtoffers van de Chinese industriepolitiek.
