De Europese Unie knoopt voorlopig geen gevolgen aan de aanwijzingen dat Israël zijn verplichtingen op het vlak van mensenrechten heeft geschonden in de Gazastrook. In eerste instantie komt er enkel een nieuwe oproep om de humanitaire situatie op het terrein te verbeteren, bleek maandag na afloop van een vergadering van de buitenlandministers van de 27 lidstaten.
De ministers voerden een heel extensief en intens’ debat over het recente rapport van hoge vertegenwoordiger Kaja Kallas. Volgens dat rapport zijn er aanwijzingen dat Israël in de Gazastrook zijn verplichtingen op het vlak van de mensenrechten in het kader van artikel 2 van het associatieakkoord met de EU heeft geschonden. Het rapport wijst onder meer op het hoge aantal burgerslachtoffers en de blokkade van humanitaire hulp.
Kallas gaat Israël nu informeren over de bevindingen van het rapport en opnieuw aandringen op een snelle verbetering van de humanitaire situatie in het Palestijnse gebied. ‘Dit is niet bedoeld om Israël te straffen, maar om concrete verbeteringen teweeg te brengen voor de mensen in Gaza’, stelde de hoge vertegenwoordiger. ‘Als de situatie niet verbetert, kunnen we in juli verdere maatregelen bespreken.’
De lidstaten blijven diep verdeeld over de kwestie. Terwijl Spanje voor de onmiddellijke opschorting van het associatieakkoord uit 2000 pleitte, sloot Duitsland meteen de deur voor die piste. Een opschorting kan enkel indien alle lidstaten ermee instemmen. Het vetorecht geldt wel niet voor minder radicale maatregelen, bijvoorbeeld op het vlak van handel of onderzoek, maar ook die zijn voorlopig niet aan de orde.
‘Ik ben ontgoocheld. De humanitaire situatie verslechtert, de mensen verwachten een sterkere reactie’, reageerde de Belgische minister Maxime Prévot na de bijeenkomst. Prévot hoopt niettemin dat de unanieme verontwaardiging van de ministers over de humanitaire situatie, met mogelijke maatregelen als stok achter de deur, Israël ertoe kunnen bewegen om snel veel meer humanitaire hulp toe te laten.
Prévot stuurde vorige week met de steun van acht andere lidstaten een brief naar Kallas met het verzoek om een uitspraak van het Internationale Gerechtshof over illegale Israëlische nederzettingen in bezette Palestijnse gebieden te analyseren. Die analyse kan mogelijk een basis vormen voor Europese sancties op producten uit deze gebieden. Volgens de minister hebben onder meer ook Frankrijk en Denemarken maandag hun steun uitgesproken voor het initiatief.