De lidstaten van de Europese Unie zijn het eens geraakt over een nieuw programma dat tot 150 miljard euro aan gunstige leningen ter beschikking stelt voor gemeenschappelijke investeringen in defensie, zo is maandag uit diplomatieke bronnen vernomen.
Via dat programma, SAFE, wil de EU tot 150 miljard euro lenen op de kapitaalmarkten om financiering te voorzien voor lidstaten die samen wapensystemen of munitie willen aankopen of bewapeningsprojecten willen opzetten.
Het programma voorziet daarvoor vereenvoudigde gemeenschappelijke aanbestedingsprocedures. De kredieten van SAFE moeten volgens het akkoord ingezet worden op die domeinen waar de Europese verdedigingsmuur nog te veel gaten vertoont, zoals munitie, raketten, artillerie, drones, luchtafweersystemen, de bescherming van kritieke infrastructuur, militaire mobiliteit en cyberdefensie.
SAFE moet ervoor zorgen dat nationale legers makkelijker kunnen samenwerken op het terrein, en moet ook een boost geven aan de Europese defensie-industrie. Er is immers afgesproken dat de kosten van de bestanddelen uit derde landen, zoals de Verenigde Staten, maximaal 35 procent van het kostenplaatje van het eindproduct mogen bedragen.
Het programma staat wel open voor derde landen waarmee de EU een defensie-akkoord heeft gesloten. Dat geldt onder meer voor Oekraïne en Noorwegen, en sinds maandag ook voor het Verenigd Koninkrijk. De precieze modaliteiten voor deelname en een financiële bijdrage moeten wel nog vastgelegd worden in een bilateraal akkoord.
De Europese Commissie had SAFE eind maart voorgesteld als onderdeel van een breder plan om de Europese defensie te versterken. Het plan voorziet ook een soepelere omgang met de Europese begrotingsregels, waardoor de lidstaten de komende jaren tot 650 miljard euro zouden kunnen vrijmaken voor investeringen. De ambassadeurs van de lidstaten zullen het princiepsakkoord normaliter op woensdag bekrachtigen.