Met deals over onder meer defensie, visserij, energie en handel hebben de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk maandag op een top in Londen het hoofdstuk van de brexit afgesloten en ‘een nieuw tijdperk’ in hun relaties ingeluid.
‘Dit is een historisch akkoord”, verklaarde de Britse premier Keir Starmer na afloop van de eerste bilaterale top sinds de Britten in 2020 de EU verlieten. De sociaaldemocraat, die bij zijn aantreden vorig jaar had beloofd om de relaties met de Europese partners te ‘resetten’, prees ‘een nieuw tijdperk in onze relaties’ en ‘een nieuw partnerschap’ dat voor beide partijen winst zal opleveren.
Ook Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen sprak over ‘een historisch moment’ en ‘een nieuw hoofdstuk’ in de relaties met het VK. Daarmee sturen beide partijen volgens haar ook een boodschap naar de wereld. ‘In een tijdperk van wereldwijde instabiliteit, waarin ons continent het hoofd moet bieden aan de grootste dreiging in generaties, sluit Europa de rangen.’
De voorbije weken en maanden is intens onderhandeld over een rist akkoorden om die “reset” vorm te geven. Zo sluiten beide partijen een akkoord over defensie, wat de Britten toegang kan bieden tot SAFE, een nieuw Europees programma dat de lidstaten tot 150 miljard euro aan goedkope leningen aanbiedt om samen te investeren in defensieprojecten.
Ook op andere domeinen zijn deals gesloten. Zo aanvaardden de Britten dat de toegang van Europese vissers tot hun wateren met twaalf jaar wordt verlengd tot 30 juni 2038. De huidige regeling dreigde volgend jaar uit te doven. In ruil bieden de Europeanen wederzijdse erkenning van fytosanitaire normen aan, waardoor de handel in voedingsproducten vlotter moet verlopen. Het vereist wel dat de Britten hun wetgeving op dat domein gaan afstemmen op de Europese.