Het Bundesamt für Verfassungsschutz, de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst, beoordeelt de partij Alternative für Deutschland (AfD) als ‘met zekerheid rechts-extremistisch’. Dat heeft de inlichtingendienst vrijdag bekendgemaakt. Het vermoeden dat de partij zich verzet tegen het vrije democratische bestel is bevestigd en in wezen een zekerheid geworden.
Daarmee geldt de hele partij nu als anti-grondwettelijk, nadat eerder al de afdelingen in drie deelstaten dat label opgelegd kregen. Die beoordeling verlaagt de drempel om de partij door de inlichtingendiensten te controleren, bijvoorbeeld door informanten te werven of af te luisteren. Tegelijkertijd zal de roep om een verbod luider klinken.
De veiligheidsdienst kan een partij niet verbieden. Enkel de Bundestag, de Bundesrat of de federale regering kunnen een verbod aanvragen bij het Grondwettelijk Hof. De nieuwe inschatting van de Verfassungsschutz kan een van die drie organen wel aanmoedigen om zo’n aanvraag in te dienen. Twaalf jaar geleden richtte een groep eurocritici de AfD op, maar in de loop der jaren schoof de partij alsmaar verder naar rechts op.
‘Het heersende etnische en op afkomst gebaseerde begrip van de partij is niet verenigbaar met de vrije democratische basisorde’, aldus de Verfassungsschutz. ‘De AfD beschouwt bijvoorbeeld Duitse burgers met een migratie-achtergrond uit overwegend islamitische landen niet als gelijkwaardige leden van het Duitse volk zoals de partij dat definieert.’
De regionale takken van de veiligheidsdienst hadden de AfD-federaties in de deelstaten Thüringen, Saksen en Saksen-Anhalt eerder al als ‘rechts-extremistisch’ beoordeeld. Eerder stond de nationale partij al geboekstaafd als ‘verdacht rechts-extremistisch’. Die classificatie liet al toe om inlichtingen te verzamelen, maar de nieuwe beoordeling laat de drempel daarvoor zakken.
De BfV-beslissing kwam er op basis van een rapport van meer dan 1.000 pagina’s, dat ook bevindingen bevat over de stembusgang van eerder dit jaar. Dat rapport is voor intern gebruik, en een brede publicatie is niet gepland. Bij de parlementsverkiezingen van eerder dit jaar verdubbelde de AfD bijna zijn zetels en werd ze de tweede partij.
