Donald Trump liet zich met een kluitje in het riet sturen.
‘Terwijl de presidenten naar het voertuig wandelden, bleef Trump zijn hoofd buigen, alsof hij wilde gehoorzamen.’ De populaire Russische krant Argumenty i Fakty haalde er vorige week een fysionomist bij om de topontmoeting in Alaska te analyseren en een belangrijke boodschap kracht bij te zetten: de top was een overwinning voor Rusland.
En dat was ook zo. Vladimir Poetin werd met veel egards ontvangen, inclusief een escorte door F-22-gevechtsvliegtuigen, een rit in de limousine van zijn Amerikaanse ambtsgenoot en de opmerking dat Rusland ’s werelds tweede supermacht blijft, toch zeker op het vlak van kernwapens. ‘Wij zijn nummer één, zij nummer twee in de wereld.’
Inhoudelijk wees Trump opnieuw naar Oekraïne: ‘Nu is het aan Zelensky.’ Daarmee bedoelde hij opnieuw dat Oekraïne moet plooien: Zelensky moet het resterende deel van de provincie Donetsk afgeven, de huidige contactlijn aanvaarden en de droom om de NAVO te vervoegen opbergen.
Het is moeilijk uit te maken wat Trump bezielde om Poetin dit moment te gunnen. Het is duidelijk dat de Amerikaanse president meer waarde hecht aan de suspense van belangrijke momenten met belangrijke leiders dan aan de resultaten ervan. Denk maar aan de top met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un destijds. Trump wil eveneens de geschiedenis ingaan als vredesstichter, wil geen Amerikaanse welvaart verspillen aan verre conflicten en dweept met autoritaire leiders.
Toch is het bijna onverklaarbaar dat de man die prat gaat op zijn onderhandelingskunsten zich zo met een kluitje in het riet laat sturen, Vladimir Poetin zoveel prestige gunt en daar zo weinig voor terugkrijgt. Misschien compenseert hij dat later, wanneer de Europese regeringsleiders weer als kwispelende hondjes pootjes komen geven, maar zulke topconferenties zijn niet bevordelijk voor de Amerikaanse diplomatie.
Ze bestendigen het beeld van een gedesoriënteerde president in een gedesoriënteerd land. Ze bevestigen ook het idee dat agressie en harde machtspolitiek lonen bij Trump. Ze bekrachtigen dat je beter risico’s neemt, militair met de spierballen rolt en je als een onverschrokken kooivechter gedraagt, dan dat je, zoals de Europese landen, grote woorden gebruikt maar zelden met daden een verschil maakt. Agressie loont in de wereld van Trump.
En dat laatste is ook voor Amerika contraproductief. Trump streeft naar isolationisme. Een defensieve opstelling rondom het Amerikaanse continent primeert, en niet langer het soort wereldwijde interventionisme van zijn voorgangers. Fair enough. Maar die defensieve opstelling wordt wel héél moeilijk houdbaar als hij de offensieve houding van andere grootmachten vergoelijkt en zelfs verheerlijkt.
