De Europese staatshoofden en regeringsleiders hebben Europees president Donald Tusk, Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker en de Nederlandse premier Mark Rutte een mandaat gegeven om vrijdag ultieme onderhandelingen aan te knopen met de Turkse premier Ahmet Davutoglu over de vluchtelingencrisis.
De Europese leiders stemden donderdagavond op een top in Brussel de violen over een ontwerpakkoord dat een samenwerking met Turkije moet lanceren om de illegale immigratie vanuit Turkije naar Griekenland te stoppen en de mensensmokkelaars buitenspel te zetten.
De leiders besloten geen gemeenschappelijk standpunt op papier te zetten, maar gaven Donald Tusk, Jean-Claude Juncker en Mark Rutte wel een mandaat om de Europese standpunten vrijdagochtend toe te lichten aan Ahmet Davutoglu en de ultieme onderhandelingen op te starten. De leiders zouden omstreeks 13.00 uur dan opnieuw bijeenkomen om een balans op te maken en te bekijken of de landing kan ingezet worden.
In wat de Europese leiders wel aan het gemandateerd trio meegaven, zat volgens Belga “een precisering over wat problemen geeft”, zijnde inbreuken op persvrijheid in Turkije, de juridische onzekerheid en de problemen rond monitoring van wat in het voorakkoord stond.
Turkije veilig?
Op tafel ligt een ontwerpakkoord dat het ‘business model’ van mensensmokkelaars moet doorbreken. Turkije is bereid alle illegaal in Griekenland aankomende migranten terug te nemen, op voorwaarde dat de Europeanen voor elke heropname van een Syrische vluchteling een andere Syriër uit Turkije hervestigen. Dat moet migranten ontraden de gevaarlijke oversteek naar Griekenland te maken.
De Europeanen hebben het voorstel principieel aanvaard, maar ze willen dat de operatie strookt met het Europees en internationaal recht. “Er is vooruitgang geboekt, maar het blijft een delicaat punt”, meldde premier Charles Michel na afloop. Cruciaal is het gegeven dat Griekenland Turkije als een veilig land beschouwt. Athene zou op dat vlak wel graag wat Europese ruggensteun krijgen, een vraag die vrijdag nog stof tot discussie zal opleveren, zo erkende de eerste minister.
‘Geen blanco cheque’
Om het voorstel te laten sporen met het Europees recht, is het voorts essentieel dat alle asielaanvragen in Griekenland nog steeds individueel behandeld worden. Die dossiers mogen wel hoogstens enkele dagen in beslag nemen. Samen met zijn Benelux-collega’s drong Michel aan op Europese coördinatie om het Griekse asielsysteem te ondersteunen met experts, tolken, et cetera. België is alvast bereid tientallen mensen te sturen, aldus de premier. Michel beklemtoonde ook opnieuw dat hij Turkije “geen blanco cheque” wil geven. Zo blijft België op zijn hoede voor een versnelde opheffing van de visumplicht. Michel herhaalde opnieuw dat de Turken aan de meer dan zeventig technische criteria moeten voldoen. Daarvoor moet het Turkse parlement nog negen wetten goedkeuren.
De Belgische regeringsleider pleitte ook voor een strikte monitoring van het akkoord, met een soort “noodrem” die ingeschakeld kan worden wanneer bijvoorbeeld zou blijken dat de heropname van migranten door Turkije niet loopt zoals gepland. “We mogen niet naïef zijn”, aldus Michel, die waarschuwde voor “onomkeerbare” beslissingen over zaken als visaliberalisering.
(Belga/RR)
