Dat Facebook en vanaf januari ook Apple hun werkneemsters met bedragen tot 20.000 dollar ondersteunen als ze hun eicellen willen invriezen, leidt zowel tot gejuich als kritiek. Voor de enen is het een doorbraak, voor de anderen een bevestiging van een kindvijandige cultuur.
Silicon Valley, de hightech zone van de VS, doet al enige tijd moeite om de onevenwichten tussen de geslachten bij te sturen en getalenteerde vrouwen aan te trekken en te houden. Maar nog altijd zijn er in de sector relatief weinig vrouwen aan de slag. In bedrijven als Apple, Google, Facebook en Microsoft zijn zo’n 30 procent van de werknemers vrouwen, in het geval van Facebook 15 procent van de werknemers in technische banen.
Daarover ontstond in de loop der jaren kritiek. Er werd vaker op gewezen dat de cultuur er een was van mannen onder elkaar, pizza eten en nachtjes doordoen.
Maar zelfs los daarvan is de bedrijfscultuur veel moeilijker te harden voor werknemers met kinderen, en klaarblijkelijk nog een eind moeilijker voor vrouwen dan voor mannen.
Gelijkzetten van de klok
En dus hebben eerst Facebook, en vervolgens Apple, een serie maatregelen genomen die vrouwen, zoals een commentator het formuleerde, in staat stellen hun biologische klok en hun carrièreklok gelijk te zetten. De redenering gaat ongeveer als volgt: vrouwen voelen de nood aan kinderen op het moment dat ze juist het meest creatief en dynamisch zijn voor het bedrijf. Als ze zich zeker voelen dat ze op latere leeftijd nog kinderen kunnen hebben, zullen ze eerst hun carrière ten volle beleven. Als ze dat met goed gevolg gedaan hebben, zal het ook makkelijker zijn om na bevalling en zwangerschapsverlof opnieuw in de zaak te stappen. Terwijl vrouwen, en dat is een fenomeen dat Apple en Facebook kennen, die eind de twintig begin de dertig kinderen krijgen, hun carrière doorgaans naderhand moeilijk terug op de rails krijgen.
Het pakket dat Facebook en Apple voorzien bestaat niet alleen uit de tegemoetkoming tot 20.000 dollar (ruim 15.000 euro) voor het invriezen en bewaren van eicellen. De bedrijven voorzien ook hulp bij het zoeken naar een spermadonor, naar adoptiekinderen en leenmoeders, bij vruchtbaarheidskuren.
De enthousiasten
Op de introductie van de eicelbonus komen eerder positieve tot soms dweperige reacties uit de zakenwereld. Zo schreef het tijdschrift Businessweek eerder, naar aanleiding van het Facebookpakket: “Stel je een wereld voor in dewelke het leven niet gedicteerd wordt door een biologische klok. Op 25-jarige leeftijd kan een vrouw haar eieren ‘oogsten’, en op 35, met een grote promotie in aantocht, kan ze daar volop voor gaan, zonder zich zorgen te maken over het missen van een baby. Ze kan ook langer wachten op de man of vrouw van haar dromen”.
Terwijl de zakenwereld eerder voor is, zijn de conservatieve reacties voorspelbaar tegen: vrouwen worden betaald om geen kinderen te hebben – dit is anti-gezin, heet het op conservatieve sites.
De feministische reacties zijn opvallend verdeeld, voor of tegen, of zelfs tussenin. “Mijn reactie is, wat een fantastische discussie om te hebben”, aldus Sharon Vosmek, die een bedrijf leidt, Astia, dat probeert vrouwelijke ceo’s te ondersteunen. “Hoe meer het menselijk element op tafel komt, hoe competitiever Silicon Valley wordt”. De voorstanders appreciëren dat grote bedrijven eindelijk vrouwen naar waarde beginnen te schatten – en dat vrouwen een grotere greep krijgen op hun leven, iets vrijer worden van hun biologie. Daar staan andere stemmen tegenover die vinden dat dit eigenlijk de ultieme bekrachtiging is van de theorie dat werk en gezin niet samengaan: stel de kinderen uit zodat je carrière kunt maken – of als je wel snel kinderen wilt, vergeet je carrière. Het geld, zeggen de tegenstanders, zou evengoed gebruikt kunnen worden voor opvang van kinderen, of assistentie voor moeders. Waarom wordt er trouwens geen sperma van werknemers ingevroren? De kwaliteit van sperma gaat er met de leeftijd ook op achteruit.
‘Geen garantie’
De medische wereld is niet onverdeeld gelukkig. Daar vindt men dat Apple en Facebook de kunstmatige zwangerschappen op hogere leeftijd te rooskleurig voorstellen. Het is weliswaar correct dat als de donor op jongere leeftijd eicellen laat invriezen, de kans op succes stijgt, maar dan nog is er geen garantie op zwangerschap. Schema’s zoals dat van Apple en Facebook geven volgens specialisten een vals gevoel van veiligheid – dat het wel in orde komt met die zwangerschap. Volgens Amy Allina van het National Women’s Health Network heeft de procedure met bevroren eicellen “bekende risico’s en onbekende voordelen”. Het is nog te vroeg, vindt ze, om er zo hard op te leunen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier