Grote leiders verwachten de Amerikanen even niet meer, een minder gortige leider zou voor velen al een hele stap vooruit zijn.
Een maand geleden hadden weinigen zich kunnen indenken dat een vierendertig jaar jonge linkse, sjiitische, in Oeganda geboren preventieadviseur, rapper en manusje-van-alles de baas van de grootste stad van de Verenigde Staten en een van de meest kapitalistische steden ter wereld zou worden. En toch won Zohran Mamdani met iets meer dan de helft van de stemmen de burgemeestersverkiezingen van New York.
Mamdani haalde zijn stemmen in brede lagen van de bevolking door tijdens de campagne zwaar in te zetten op thema’s als het duurder wordende leven, ongelijkheid, meer belastingen voor de rijken en beloften om de sociale zekerheid uit te bouwen. Mentor en steunpilaar Bernie Sanders declameerde al dat de nieuwe burgemeester van New York de Amerikaanse politiek ondersteboven kan gooien.
Toch valt dat te betwijfelen. Steden zijn wel vaker een laboratorium voor verandering. Maar elke stad is uniek en de dynamiek van de stad wringt vaak met de verwachtingen in suburbia of op het platteland. Kleurrijke, progressieve figuren die floreren in de stedelijke politiek slaan doorgaans ook minder aan in het ommeland van die steden.
De onderstroom in Amerika blijft ook overwegend conservatief. De belangrijkste bezorgdheden zijn het slechte functioneren van de overheid en inflatie. Dat zijn thema’s die zowel de Democraten als de Republikeinen bespelen. Maar daarna zie je toch vaak migratie in de peilingen opduiken als belangrijkste thema. Die conservatieve stroom wordt op nationaal niveau institutioneel versterkt door een kiessysteem dat landelijke staten wat bevoordeelt.
Om al die redenen is het waarschijnlijker dat tegen 2028 een meer salonfähige kandidaat uit het Democratische kamp naar voren zal treden, genre Gavin Newsom, de charismatische gouverneur van Californië en een handige pragmaticus tussen links en rechts. Wellicht is hij een beter geplaatste presidentskandidaat om de grote massa twijfelaars te overtuigen dan Mamdani, wiens socialisme voor de doorsnee Amerikaan te avontuurlijk blijkt.
Een nette, gematigde, grijze Democraat zou best wel eens kans kunnen maken. Grote leiders verwachten de Amerikanen even niet meer, een minder gortige leider zou voor velen al een hele stap vooruit zijn. Het is nog vroeg om voorspellingen te doen. Veel zal afhangen van de inflatie, Trumps onvoorspelbare schandalen in het binnenland en sprongen in het buitenland.
Maar dan zou het echt wel eens boeiend kunnen worden tussen pakweg JD Vance en Newsom.
