Drones zijn een evolutie in de geschiedenis van de oorlogsvoering, eerder dan een revolutie.
Van de Spartanen werd gezegd dat zij zich tegen werpwapens keerden omdat ze die laf vonden: ze verhinderden de falangisten om met hun lansen op te marcheren en het gevecht man tegen man met het korte zwaard af te maken. Op soortgelijke wijze gruwden de Fransen van de langboog, die mee het einde inluidde van de trotse ridderklasse door hen van honderden meters ver met paard en al uit te schakelen.
Op vergelijkbare wijze kijkt Europa nu aan tegen de introductie van onbemande wapens, die, net als de pijlen van de langboog, in dodelijke zwermen over de vijand worden uitgestort. Drones zijn geen revolutionair wapen. Ze zijn een voortzetting van een voortdurende inspanning om de vijand goedkoop, trefzeker en van een zo groot mogelijke afstand uit te schakelen. Lange tijd discussieerden we over de vraag of drones bewapend mochten worden. Nu aarzelen we om drones met artificiële intelligentie autonoom op hun doelen af te laten gaan.
Onbemande tuigen worden ontwikkeld voor alle domeinen. De Oekraïense aanval op Russische luchtmachtbasissen van de afgelopen week vormt op zijn minst een mijlpaal in het gebruik van drones in de lucht: ze werden tot nabij de doelen geïnfiltreerd, van een zeer grote afstand aangestuurd en schakelden strategische wapens uit.
Intussen blijven landen werken aan drones die volledig autonoom hun doelen kunnen vinden, en zelfs zelf kiezen, op basis van algoritmes. Een van de grote obstakels bij dronegebruik is namelijk dat vijanden het signaal van de operator kunnen verstoren. Dat probleem speelt in mindere mate bij AI-aangedreven, autonome drones. Zowel China als de VS werkt aan formaties van duizenden autonome drones.
Drones worden niet alleen in de lucht ingezet, maar ook onder water. In de Stille Oceaan streven China en de VS naar een soort torpedo’s die passief op de zeebodem liggen, maar bij oorlog automatisch worden geactiveerd zodra een vijandig schip in de buurt komt. Ook op het land zijn er drones: sommige zijn uitgerust met raketlanceerders of machinegeweren, andere zijn ontwikkeld voor ondergronds gebruik. Het Amerikaanse defensieonderzoeksagentschap DARPA test al geruime tijd hondachtige onbemande tuigen voor tunneloorlogvoering.
Opnieuw: drones zijn een evolutie in de geschiedenis van de oorlogsvoering, eerder dan een revolutie. Wapensystemen hebben steeds gestreefd naar meer massa, grotere afstand, hogere snelheid en grotere dodelijkheid. Drones voegen daar vooral een ongeziene wendbaarheid en adaptiviteit op het terrein aan toe. Die evolutie, zo bevestigde de Oekraïense aanval, is onstuitbaar.
