Dit is waarom de Amerikaanse politie zich als een leger bewapent

Politie in volledige militaire uitrusting in Berkeley, 27 augustus 2017. © Eva Schram
Eva Schram
Eva Schram Correspondent voor Knack.be in Noord-Amerika.

Donald Trump tekende afgelopen week een decreet dat het eenvoudiger maakt voor politiedepartementen om oud militair materiaal aan te schaffen. Is dat wel zo’n goed idee?

De eerste keer dat ik moest wegrennen voor een rookbom was afgelopen zondag, tijdens een protest en daaruit voortvloeiende gevechten tussen linkse en rechtse betogers in Berkeley.

Ik stond op een paar meter afstand van een groep agenten in volledige gevechtsuitrusting; helm, schild, gasmasker, wapenstok, handpistool, en – voor sommigen – een automatisch aanvalswapen. Terwijl een groep demonstranten – ik bevond me in het midden van de groep – zich in de straten van een woonwijk begaf, hoorde ik de agenten overleggen: ‘Wat doen we? Ingrijpen? Rook?’ Vervolgens rolden ze twee rookbommen de groep in, die meteen uit elkaar stoof.

De agenten namen positie in en richtten hun automatische geweren gedurende een paar minuten op de demonstranten, die nog altijd grotendeels een blok vormden.

Alle agenten aanwezig bij het protest droegen een uniform van de Berkeley Police Department. Het waren lokale agenten, geen ingevlogen federale politie of militaire reservisten.

Donald Trump tekende een dag later, afgelopen maandag, een decreet waarin hij stelde de ’toegang tot levensreddende apparatuur’ te verbeteren. Is die toegang er nu niet? En waar komt het idee dat de politie überhaupt gemilitariseerd moet worden vandaan?

SWAT en de ‘war on drugs’

De militarisatie van de politie begon in 1966, schrijft journalist Radley Balko, auteur van het boek ‘Rise of the Warrior Cop’ in een paper van het conservatieve Cato Instituut uit 2013.

In dat jaar besloot de politiechef van Los Angeles een elite-eenheid binnen de politie te creëren, die getraind zou worden door het leger en inzetbaar zou zijn in noodgevallen. Hij wilde de eenheid oorspronkelijk de naam Special Weapons Attack Team geven, maar daar wilde de gemeenteraad niet mee akkoord gaan. Het werd Special Weapons and Tactics, oftewel SWAT. De eerste inval van deze eenheid leidde tot een vuurwapengevecht tussen de politie en de lokale militie van de Black Panthers. (De Black Panther Party was een militante Afro-Amerikaanse politieke organisatie, nvdr.)

In 1969 was er één SWAT-team in Los Angeles. In 1975 waren er 500 verspreid over het hele land.

Het idee van een elite-eenheid binnen de politie vatte vlam in andere steden en delen van het land, vooral nadat president Richard Nixon de war on drugs aankondigde. Een nieuwe tactiek daarbij was het toestaan van huisinvallen zonder aankondiging vooraf – politie hoefde zelfs niet meer aan te kloppen aan de deur.

Ondertussen gebruikte de Nixon-regering harde taal over drugscriminelen, met het doel hen te ontmenselijken. Via televisie verspreidden beelden van de SWAT-teams die invallen deden om de bevolking zogenaamd te beschermen van de grootste drugscriminelen zich over het hele land. In 1969 was er één SWAT-team in Los Angeles, in 1975 waren er 500 verspreid over het hele land.

Ferguson

Taferelen zoals ik afgelopen zondag aanschouwde in Berkeley zijn allesbehalve ongewoon. Steeds vaker voeren gemilitariseerde politieteams taken uit die voorheen door ‘gewone’ politieagenten gedaan werden. In Ferguson, Missouri, trad de politiek in volledig militair voorkomen op toen daar rellen uitbraken na de moord op Michael Brown.

Het leidde ertoe dat Barack Obama de mogelijkheid voor politieafdelingen om militair materiaal aan te schaffen probeerde in te perken. Hij verbood het bijvoorbeeld aan politie om tanks, granaatwerpers en vuurwapens en munitie van een groter kaliber dan 50 millimeter aan te schaffen. Verder maakte hij het moeilijker om gepantserde voertuigen, schilden en helmen aan te schaffen.

https://www.youtube.com/user/LastWeekTonightYouTube270https://i.ytimg.com/vi/KUdHIatS36A/hqdefault.jpgFerguson, MO and Police Militarization: Last Week Tonight with John Oliver (HBO)video1.0LastWeekTonight

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
480https://www.youtube.com/360480

Waarom voerde Obama deze restricties op de aanschaf van militair materieel in? Volgens Balko ging het erom zowel aan de politie als aan de gemeenschappen die zij dienen duidelijk te maken dat de politie bestaat uit publieke dienaars en niet uit bezetters. ‘Ze zijn er om te beschermen en te dienen, niet om lastig te vallen en te intimideren. Het was een voorzichtige poging om de “wij versus zij”-mentaliteit aan te pakken’, schrijft hij op Twitter.

https://twitter.com/radleybalko/status/902173320103251968Radley Balkohttps://twitter.com/radleybalko

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0

Niet dat het veel uitmaakte. Het Government Accountability Office (GAO) rapporteerde eerder dit jaar dat het voor 1,2 miljoen dollar aan militair materieel had aangekocht door een nep-politieafdeling op te zetten. Nooit werd gecontroleerd of de aanschaffer het materieel wel mocht en zou moeten aankopen.

‘Levensreddend materieel’

Trump en zijn Justitieminister Jeff Sessions zijn het duidelijk niet met Obama eens. Alle beslissingen die beide heren tot nu toe hebben genomen, inclusief het decreet van deze week dat de restricties terugdraait, duidt erop dat ze de politie willen aankleden voor een gewapende strijd.

Sessions draaide eerder dit jaar onderzoeken naar lokale- en staatspolitie-eenheden terug. Hij wilde agenten niet belemmeren in hun werk, alsof de mogelijkheid tot onafhankelijk onderzoek van hun werk als een soort zwaard van Damocles zou werken. Volgens website Vox gaat het Sessions ‘er niet om dat de politie de wet niet overtreedt; het gaat erom of de politie er alles aan doet anderen te verhinderen de wet te overtreden’.

Obama’s restricties op de aanschaf van militair materieel waren een voorzichtige poging om de u0022wij versus ziju0022-mentaliteit aan te pakken.

Radley Balke

Dat Trump een ’tough on crime’ beleid voorstaat, is geen geheim. Tijdens de campagne hemelde hij meerdere keren de ‘stop and frisk’-tactiek op, waarbij de politie iemand zomaar mag aanhouden om te kijken of hij geen illegale waren bij zich heeft. De rechtbank van New York oordeelde dat die tactiek onwettelijk was, omdat die vooral gebruikt werd om minderheden staande te houden. Sessions zei in april dat in New York nog de ene na de andere bendemoord plaatsvindt, maar in werkelijkheid bevindt de criminaliteit in New York sinds het einde van ‘stop and frisk’ op een historisch laagtepunt.

Averechts

De huidige Amerikaanse regering wil politieagenten de middelen geven zichzelf en de burger te beschermen, maar uit onderzoek blijkt dat de militarisatie van de politie juist averechts werkt. Uit een studie uit 2016 blijkt dat mensen in Milwaukee minder vaak naar het noodnummer 911 belden nadat in 2004 Frank Jude in elkaar was geslagen door de politie.

Daarbij komt dat de militarisatie van de politie een schending is van de Posse Comitatus-wet, die het de federale overheid verbied militaire eenheden in te zetten voor wetshandhaving.

Sinds Nixon en vooral onder Ronald Reagan is er aan die wet gesleuteld, waardoor politieagenten zich als soldaten konden gaan gedragen. Dat is niet alleen schadelijk voor de band met de gemeenschap, maar maakt hen ook een wapen van de overheid. Dewar on drugs neemt steeds extremere vormen aan, schrijft Balko. Bijvoorbeeld toen in 1996 in Californië medische marihuana gelegaliseerd werd. Er vonden toen meerdere invallen door SWAT-teams plaats in zogenaamde dispensaries waar de marihuana verdeeld wordt, die vaak door hele brave burgers, niet gemene drugsbazen, geleid worden.

‘Deze winkels waren duidelijk geen bedreiging’, schrijft Balko, ‘maar het ging erom een boodschap over marihuana over te brengen. Het is een beangstigende ontwikkeling wanneer de overheid geweld gaat gebruiken om een politiek statement te maken.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content