Dit had Donald Trump te vertellen aan de moslimwereld

Amerikaans president Donald Trump – met open armen ontvangen in Saoedi-Arabië – riep de moslimstaten op tot meer inspanningen in de strijd tegen het islamistische terrorisme, maar sprak vooral opvallend verzoenende taal.

Amerikaans president Donald Trump hield zondag op een top in Saoedi-Arabië een toespraak voor hoge vertegenwoordigers van 55 Arabische en moslimlanden. Hij werd door Salman bin Abdoel Aziz al-Saoed, de koning van Saoedi-Arabië, als ‘vriend van Saoedi-Arabië’ en als leider van ‘een belangrijke partner in de strijd tegen terrorisme’ aangekondigd.

Ook het feit dat Donald Trump voor Saoedi-Arabië koos als bestemming van zijn eerste buitenlandse reis werd op prijs gesteld.

Saoedi-Arabië wordt al lange tijd bekritiseerd – niet enkel omwille van de militaire actie in Jemen, maar ook omwille van de veronderstelde rol in het verspreiden van een extremistische variant van de islam.

Na de verzoenende taal richting Donald Trump had koning Salman zoals verwacht minder aardige dingen over Iran te vertellen.

Hoe Donald Trump zal omgaan met de eeuwenoude vete tussen Saoedi-Arabië en Iran – waar de relatief gematigde Rouhani net herverkozen werd – lijkt duidelijk. President Trump laat er zelf ook geen twijfel over bestaan: ‘De Iraanse overheid praat openlijk over massamoord.’

Trump sprak vervolgens nog over de rol van Iran in het conflict in Syrië en over het Iraanse volk, ‘het grootste slachtoffer van het Iraanse regime’. ‘Alle landen moeten samenwerken om Iran te isoleren.’

Koning Salman sprak ook over de toekomstige oprichting van het Global Center for Combatting Extremist Ideology in Riyadh, de hoofdstad van Saoedi-Arabië, om terrorisme te bestrijden voor hij Donald Trump aan het woord liet.

Die stak van wal met een eerbetoon aan zijn gastheer en het gastland, gevolgd door een vergelijking van zijn bezoek met de ontmoeting van Franklin D. Roosevelt in 1945 met koning Abdul Aziz, de eerste keer dat een Amerikaans president een koning van Saoedi-Arabië ontmoette.

‘Ons doel is een coalitie van landen, die hetzelfde doel delen om het extremisme uit te roeien’, klonk het vooraf al in uittreksels van de toespraak van Donald Trump, die het Witte Huis volgens meegereisde journalisten eerder al had verspreid.

Trump bood de moslimlanden een bondgenootschap aan, maar hij eiste ook meer engagement van hen.

De grootste uitdaging vandaag volgens Donald Trump is het bestrijden van terrorisme en extremisme. Hij beklemtoonde dat het geweld vooral lelijk huis heeft gehouden in de moslimwereld. ‘Het gaat om een tragedie van epische proporties.’

Maar de landen van het Midden-Oosten kunnen volgens de Amerikaanse president niet op de Verenigde Staten wachten ‘om de vijand te verslaan’. Het kwaad kan alleen overwonnen worden ‘als de krachten van het goede gebundeld worden en iedereen zijn eerlijk deel bijdraagt en zijn deel van de last op zich neemt.’ De landen moeten volgens de president zelf kiezen welke toekomst ze willen. ‘Jaag de extremisten buiten,’ herhaalde Trump keer op keer – uit de geloofsplaatsen, uit de maatschappij, uit deze wereld.

Het gaat niet om een ‘battle’ tussen verschillende religies of beschavingen. ‘Dit is een slag tussen barbaarse criminelen, die het menselijk leven willen uitwissen, en fatsoenlijke mensen van alle geloofsovertuigingen, die het leven willen beschermen.’

‘Dit is een strijd tussen goed en kwaad,’ voegde de president er nog aan toe, voor hij overige initiatieven aankondigde, zoals een centrum om de geldstromen naar het extremistisch islamisme in te dijken. Het centrum is een deel van een groter pakket aan maatregelen om radicale vormen van de islam tegen te gaan.

Een opvallend gematigde, goed geïnformeerde en welbespraakte Donald Trump – zeker in vergelijking met de presidentskandidaat van weleer die over moslims vooral beledigende uitspraken deed – sprak vandaag de wereld toe, niet onbegrijpelijk gezien het commerciële belang van de top. Zo werd eerder al een wapencontract van meer dan 110 miljard dollar gesloten tussen de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië. Daarover wist Trump nog het volgende te zeggen: ‘We zullen onze vrienden van Saoed-Arabië zeker helpen een goede deal te krijgen van onze defensiebedrijven.’

Trump sprak verder nog over zijn toekomstige reisplannen. Hij zei onder andere zowel te zullen spreken met Israëlisch premier Benjamin Netanyahu als met Mahmoud Abbas, president van de Palestijnse Autoriteit.

Reacties

Hoewel de mildere toon van Trump tegenover de islam volgens sommige waarnemers ongeloofwaardig was, oogstte de toespraak toch ook heel wat lof.

‘Bravo president Trump’, tweette de minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Arabische Emiraten Anwar Gargash. Hij beschreef de speech van Trump als ‘effectief en historisch’:

Bravo President Trump. Effective & historic speech defining approach towards extremism & terrorism with candid respect & friendship.

— ?. ???? ????? (@AnwarGargash) 21 mei 2017

De Afghaanse ambassadeur in Washington, Hamdullah Mohib, zegt aan VOA News dat de Arabische wereld en het Westen moeten samenwerken in de strijd tegen terrorisme. ‘Zoals president Trump al zei: elk land in de regio moet ervoor zorgen dat terroristen geen vrijhaven vinden in hun land. Ik zou eraan toevoegen dat elk land ook de financiering van terroristen moet afsnijden.’

Mohammad Javad Zarif, de minister van Buitenlandse Zaken van Iran, was dan weer minder opgetogen met de frontale aanval van Trump op de Islamitische Republiek. Zarif merkt droogjes op dat Saoedi-Arabië toch ook geen toonbeeld is van democratie en matiging, en suggereert dat Trump dat door de vingers wil zien in ruil voor de inkomsten uit de enorme wapendeal met Saoedi-Arabië:

Iran–fresh from real elections–attacked by @POTUS in that bastion of democracy & moderation. Foreign Policy or simply milking KSA of $480B? pic.twitter.com/ahfvRxK3HV

— Javad Zarif (@JZarif) 21 mei 2017