Benjamin Netanyahu kreeg in Israël geen regering op de been, liet het parlement zichzelf ontbinden en stuurt de bevolking zo in september opnieuw naar de stembus.
Likoed, de partij van Benjamin ‘Bibi’ Netanyahu, haalde bij de verkiezingen op 9 april net zoveel zetels in de Knesset als de nieuwe oppositiepartij Blauw en Wit van voormalig legerchef Benny Gantz. Iedereen verwachtte dat Netanyahu met de kleinere partijen in zijn rechtse blok vlot een coalitie zou vormen. Maar dat lukte hem niet en vorige week liep de tijd af die hem was gegund om een regering op de been te brengen. Om Gantz niet aan bod te laten komen, overtuigde Netanyahu het pas verkozen parlement ervan om zichzelf weer te ontbinden. Israël gaat in september opnieuw naar de stembus.
De man die Netanyahu de voet dwars zette, was niemand minder dan Avigdor Lieberman, lang een trouwe luitenant van de premier in verschillende regeringen. Lieberman leidt een kleinere seculiere, zeer nationalistische partij. Hij eiste dat de strenge Israëlische legerdienst ook zou gelden voor ultraorthodoxe joden, die daar tot op vandaag van zijn vrijgesteld. Het onderwerp verdeelt Israël al langer. Maar het kwam tot nog toe altijd tot een compromis met de ultraorthodoxe politieke partijen, die Netanyahu in zijn coalitie ook niet kan missen. Dit keer kreeg Bibi seculier en religieus rechts niet op dezelfde lijn. Lieberman rekent bij de volgende verkiezingen als kampioen van seculier Israël op forse stemmenwinst.
Een nederlaag zoals deze is voor Netanyahu niet alleen ongewoon, ze dreigt hem zelfs de kop te kosten.
Netanyahu beloofde nationalistisch rechts tijdens de campagne nochtans veel, onder meer dat hij een deel van de bezette Westelijke Jordaanoever zou annexeren. Een nederlaag zoals deze is voor hem niet alleen ongewoon, ze dreigt hem zelfs de kop te kosten. Hij wilde dat de Knesset nog snel een wet zou goedkeuren die een premier in functie immuniteit verleent. Hij moet zich dit najaar namelijk voor de rechtbank verdedigen tegen aanklachten voor omkoping, fraude en misbruik van vertrouwen. De kans dat hij na verkiezingen in september nog ontsnapt, is klein.
De problemen van Netanyahu zetten ook een domper op het nu al omstreden plan van Donald Trump voor een oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Hij wilde daar na de installatie van een regering in Israël mee uitpakken. Schoonzoon Jared Kushner was vorige week nog in Jeruzalem om een conferentie over economische aspecten van het plan voor te bereiden, die deze maand in Bahrein wordt gehouden. Maar politiek moet het nu wellicht weer in de koelkast. De verkiezingen in Israël in september worden een soort referendum over Netanyahu zelf. Dat hij er de pas verkozen parlementsleden kon van overtuigen om zichzelf op straat te zetten, toont aan dat hij toch niet op voorhand verloren is.
