De posterboy van het Koerdische verzet tegen IS: ‘Mensen stuurden me donaties om wapens te kopen’

© Instagram / Peshmerganor
Goran Verluyten Freelancejournalist

Knack sprak met een Noorse peshmergastrijder over zijn gevecht tegen IS en de rol die sociale media hierbij spelen. ‘Het is een akelig gevoel als je een gepantserd voertuig geladen met explosieven ziet naderen terwijl je alleen gewapend bent met een M16-geweer.’

Mosul, het Iraakse bolwerk van de Islamitische Staat, staat op punt om in de handen van de coalitie te vallen. en hiermee verliest de IS opnieuw een belangrijke stad. De Koerdische peshmergastrijders hadden een centrale rol in dit deel van de strijd tegen het kalifaat.

Het is niet de eerste keer dat de peshmerga’s belangrijk zijn in de strijd tegen IS. In 2014 werd de opmars van de terreurbeweging voor het eerst stevig halt gehouden in het noorden van Irak, meer bepaald rondom de semiautonome Koerdische regio. Hier wisten Iraaks-Koerdische peshmergasoldaten, of ‘zij die de dood in de ogen kijken’, de strijders van IS te stoppen. Groeiende verontwaardiging over de gruwelijke oorlogsvoering van het kalifaat, die dit vooral propagandeert op sociale media, bracht westerse strijdlustigen tot in de Koerdische regio.

Ook de peshmerga’s hechten veel belang aan sociale media. Hun aanwezigheid op platformen als Instagram helpen om westerse strijders te rekruteren. Veruit de populairste peshmergastrijder op sociale media is de Noor ‘Mike’ – zijn echte naam wil hij liever geheim houden uit veiligheidsoverwegingen. Hij staat op Instagram bekend als ‘Peshmerganor’ en heeft er 160.000 volgers.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Gebrek aan reactie

Mike diende in het Noorse leger en had er al een missie in Afghanistan op zitten wanneer hij in de zomer van 2014 besloot om zijn carrière in het Noorse leger stop te zetten. ‘Ik wilde de Koerden helpen in hun strijd tegen de Islamitische Staat nadat ik op televisie de jezidische genocide zag, en vooral het gebrek aan reactie van de internationale gemeenschap.’

Nationale staten moeten stappen ondernemen om te voorkomen dat mensen naar conflictgebieden kunnen vertrekken om de wapens op te nemen.

Tom Ruys, professor internationaal publiekrecht (Universiteit Gent)

In maart 2015 arriveerde hij in Irak en mocht hij tot de rangen van de Koerdische peshmerga’s toetreden: ‘De meeste westerse vrijwilligers worden niet toegelaten tot de frontlinie en mogen al zeker niet deelnemen aan offensieve operaties, maar gezien mijn Koerdische roots kon ik aan de zijde van de lokale strijders vechten.’

‘Wij moesten de Koerdische frontlijn verdedigen’, verhaalt de Scandinavische Peshmerga. ‘Soms mochten we ook deelnemen aan belangrijke offensieven. Zo bevrijdde ik mee de jezidische stad Sinjar en de christelijke stad Batnay.’


Tom Ruys, professor internationaal publiekrecht aan de Universiteit Gent plaatst enkele kanttekeningen bij het vertrek van Mike naar Irak: ‘Resolutie 2178 van de VN Veiligheidsraad uit 2014 stelt dat staten stappen moeten ondernemen om te voorkomen dat hun burgers naar andere landen trekken om er terroristische feiten te plegen – onder meer door zulke praktijken strafbaar te stellen. In navolging van deze resolutie, en gelet op bijvoorbeeld de gebeurtenissen in Verviers begin 2015, heeft de Belgische wetgever straffen ingevoerd voor personen die het grondgebied verlaten om deel te nemen aan de activiteiten van een terroristische groep.’


Vliegende ledematen

Het verblijf van Peshmerganor in de regio was echter niet zonder risico: ‘In maart 2016 viel IS ons aan met alles wat ze beschikbaar hadden, onder andere zwaar gepantserde voertuigen die ze tot ontploffing brachten wanneer ze dicht genoeg kwamen.’

‘De aanval doorbrak op ei zo na onze frontlinie en alleen geluk kon voorkomen dat we niet allemaal de dood vonden. Het is een akelig gevoel als je een gepantserd voertuig geladen met explosieven ziet naderen terwijl je alleen gewapend bent met een M16-geweer.’

Andere momenten omschrijft de Peshmerga-strijder dan weer als ‘episch’: ‘In mei 2016 wisten we een groep IS-strijders te benaderen terwijl ze schuilden in hoog gras. We gebruikten een Humvee (High Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle, militair voertuig, nvdr.) als schild en kregen verschillende handgranaten naar ons toe geworpen. Sommigen werden zelf tegen het voertuig gekaatst en ontploften om ons heen. Daarenboven bliezen twee zelfmoordterroristen zichzelf op en vlogen hun ledematen rakelings langs me. Toch wisten we een twintigtal terroristen te doden terwijl er aan onze kant geen enkel slachtoffer viel.’

Throwback to October, 2016. With the Iraqi Army outside Tal Kayef. The iraqis have apperantly just retaken this town from the Islamic State and congratulations are in order. We spent over a week together outside Tal Kayef, taking fire from the town and getting to know each other. Good guys, me and @peshmergaswe even considered joining them when it became clear the Peshmerga wasn’t going to advance any further. The Iraqi Army have also retaken the eastern parts of Mosul. The iraqi leadership claim they will control the whole city within 2-3 months, but as always, they’re too optimistic in my opinion. The western parts will be harder to retake and I doubt Mosul will be liberated before early summer. Either way, the Islamic State have lost in Iraq, it’s just a matter of time before they’re all either captured or killed. The stray dogs in Mosul will have their feast very soon. #peshmerganor #mosul #iraqiarmy

Een bericht gedeeld door Mike (@peshmerganor) op

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."


Ruys geeft duiding over de legaliteit van de praktijken die door Mike worden beschreven: ‘Staten zijn verplicht om ernstige oorlogsmisdaden te voorkomen en te bestraffen. Zowel in België als in Noorwegen bestaat effectief wetgeving die het mogelijk maakt om personen die worden verdacht van ernstige internationale misdrijven te vervolgen. In dat geval heb je natuurlijk bewijs nodig dat de persoon in kwestie effectief dergelijke feiten heeft gepleegd. Dat is geen sinecure wanneer de feiten zich ver buiten je eigen grondgebied hebben afgespeeld, al blijken sociale media een nuttige informatiebron.

‘Voor alle duidelijkheid: het mishandelen of ombrengen van gevangengenomen strijders is evident een oorlogsmisdaad. Het louter deelnemen aan het gewapend conflict is dat niet.’

‘Bij leden van IS is het evident dat zij zich bezondigen aan oorlogsmisdaden. Maar ook andere groepen, waaronder de Peshmerga, zijn in staat om oorlogsmisdaden te plegen.’

Twee zelfmoordterroristen bliezen zichzelf op en hun ledematen vlogen rakelings langs me.

Peshmerganor

‘Het feit dat Mike eventueel dodelijk geweld heeft gebruikt, wil daarom nog niet zeggen dat hij een oorlogsmisdaad heeft gepleegd. Dat kunnen daden zijn die conform zijn aan het oorlogsrecht. Dan is het moeilijk om hierover te oordelen. In dit geval kan er waarschijnlijk weinig worden gedaan, aangezien er niet genoeg bewijzen zijn voor oorlogsmisdaden’ , besluit Ruys.


Oorlog op sociale media

Naast de angst tijdens een aanval en de verveling aan het front leek ook de financiële kant aanvankelijk voor moeilijkheden te zorgen. Mike had gedurende de twee jaar dat hij in Irak verbleef geen inkomen aangezien hij als vrijwilliger geen salaris ontving van de Irakese noch Koerdische overheden. ‘Ik moest dus een alternatieve methode vinden om mijn verblijf en uitrusting te financieren.’

Toen hij zijn ervaringen op Instagram deelde, ondervond hij dat mensen hem financieel wilden ondersteunen. ‘Mensen stuurden me donaties via Paypal waarmee ik mijn wapens, munitie, uitrusting en voedsel kon betalen. Ik had zelfs extra geld om uitrusting voor mijn eenheid te kopen, zoals nachtkijkers en een drone.’


‘Er is een internationaal verdrag dat betrekking heeft op de financiering van terrorisme’, bemerkt Tom Ruys kritisch. ‘Dat verdrag stelt opnieuw dat staten maatregelen moeten nemen tegen financiering van terroristische groeperingen en dat men dit strafbaar moet stellen wanneer men dergelijke zaken vaststelt- wat in België ook al gebeurde. Allicht geldt in Noorwegen vergelijkbare wetgeving.’

Het belangrijkste probleem hierbij is de discussie rond de definitie van terrorisme: ‘Er zijn enkel verschillende nationale benaderingen en lijsten van terroristische organisaties die telkens verschillen van land tot land.’

My thoughts goes out to the people of Berlin and Germany tonight. I spent a few days in Berlin with my girlfriend this summer and I got a good friend living there too, so this latest terror attack struck me hard. The Islamic State and other jihadist groups declared war on Europe and the rest of the civilized world a long time ago, but our leaders are too weak and too corrupt to give a fitting reply. Instead of preparing for this war we see unfolding in our streets today, they decided to turn the other cheek, like german Chancellor Angela Merkel did last year, when she opened up the gates to Germany and allowed thousands of jihadists to flood the country. There is no point in talking, praying or hoping it will get better, the only language these savages understand, is violence. A society that refuses to get blood on it’s hands, will find blood in it’s streets. So, it’s time to start fighting back. #fuckyourjihad

Een bericht gedeeld door Mike (@peshmerganor) op

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

‘Zo wordt de Koerdische Arbeidspartij PKK bijvoorbeeld als terroristische groep beschouwd door de EU en de VS. De peshmerga’s staan meestal niet op die lijsten omdat deze organisatie sterk aanleunt bij de regionale overheid van de semiautonome Koerdische regio in Irak. In de regel worden zij niet als terroristische groep omschreven.’


Mike en zijn strijdmakkers poseren op Instagram met wapens, gepantserde voertuigen en gedode jihadisten. Hun eigen gezichten hebben ze onherkenbaar gemaakt. Afbeeldingen van verminkte lijken, afgerukte ledematen en getreiterde gevangenen vormen de -even afgrijselijke- Koerdische tegenhangers van de gruwelijke online-propaganda gebruikt door IS.

De beelden, die overigens herhaaldelijk door Instagram werden verwijderd, zijn zo wreed dat we ervoor kiezen om ze hier niet te publiceren.

Door Instagram ontving ik financiële steun waarmee ik mijn wapens, munitie, uitrusting en voedsel kon betalen.

Peshmerganor

Ondanks de maatregelen die Instagram nam om de soms gruwelijke beelden te verwijderen, lokken de bloederige taferelen duizenden kijklustigen naar de pagina van ‘Peshmerganor’. Zijn aanwezigheid op sociale media heeft wel een impact op zijn strijd tegen de Islamitische Staat: hij werft fondsen aan en verschillende avonturiers kloppen bij hem aan om toe te treden tot de Peshmerga.

Terug in Noorwegen

Mike is ondertussen alweer teruggekeerd naar Noorwegen. Hij werkt er momenteel aan een boek waarin hij over zijn ervaringen in Irak zal schrijven: ‘Opnieuw in het Noorse leger stappen zit er niet meer in.’

De Noorse staat heeft namelijk weet van zijn Iraakse avontuur en plaatste hem voorlopig op een watchlist. Verdere juridische vervolging lijkt uit te blijven aangezien er geen bewijs is voor internationale oorlogsmisdaden.

Betekent dit dat Mike in ieder geval niet kan worden vervolgd? Tom Ruys nuanceert: ‘In België bestaat er nog zoiets als de Huurlingenwet uit 1979, die het in theorie mogelijk maakt om personen te bestraffen die zich aansluiten bij irreguliere, niet-statelijke strijdkrachten – los van de vraag of het om ’terroristische’ groepen gaat of niet. Het lijkt er echter op dat deze wet nooit is uitgevoerd.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content