De aanval van Israël op Iran leert ons opnieuw enkele belangrijke lessen over de moderne oorlogsvoering.
Na de opzienbarende operatie van Oekraïne, ver voorbij de Russische linies, voerde Israël vorige week een minstens even opzienbarende aanval uit op Iran. Het was een actie waarop Israël zich jarenlang heeft voorbereid, en die opnieuw enkele belangrijke lessen over de staat van de moderne oorlogsvoering leert.
Los van de integriteit van premier Benjamin Netanyahu toont de actie aan dat risicobereidheid, vroegtijdige actie en agressie lonend kunnen zijn. Dat klinkt misschien weerzinwekkend, maar voorlopig heeft Netanyahu met zijn preventieve aanval – een aanval bedoeld om een (nog) niet-acute dreiging te neutraliseren, en waartoe niemand anders bereid was – Iran aanzienlijke militaire, economische en politieke schade toegebracht.
Dat initiële succes is het resultaat van zeer offensieve, grootschalige en uitgekiende inlichtingenvergaring. Israël heeft op dat vlak al een indrukwekkende staat van dienst opgebouwd. In het geval van Iran speelt het bovendien in op de enorme frustratie binnen het land, door agenten te infiltreren en Iraanse burgers te rekruteren en in te passen in wijdvertakte ondergrondse netwerken.
Israël toont ook het belang van speciale operaties aan. Gesteund door het inlichtingenapparaat hebben operatoren weken op voorhand onbemande toestellen, springladingen, raketten en andere wapens in stelling gebracht, evenals doelen geïdentificeerd en gevolgd tijdens de aanval zelf. Het is niet ondenkbaar dat tientallen, misschien zelfs honderden operatoren aanwezig waren nabij of zelfs in Iran.
‘Alle spelregels die Europa belangrijk vindt, zoals proportionaliteit, oorlogsrecht en terughoudendheid, worden door landen als Israël en Rusland terzijde geschoven.’
Daarbovenop kwam de indrukwekkende capaciteit om aanvallen op verafgelegen doelen uit te voeren, met behulp van massaal ingezette vliegtuigen, drones en raketten. Sommige doelen bevonden zich zelfs tegen de grens met Afghanistan. De campagne was enerzijds gericht op het verzadigen van de Iraanse verdediging, maar was tegelijkertijd buitengewoon chirurgisch en precies.
Daarnaast valt ook het vermogen van Israël op om de eerste Iraanse tegenaanvallen effectief af te slaan, door naast offensieve slagkracht ook een robuuste defensieve capaciteit achter de hand te houden. Tot slot wijst dit alles op het belang van naadloze samenwerking tussen verschillende onderdelen van de krijgsmacht.
Nogmaals: dit is geen waardeoordeel over de rechtvaardigheid van de aanval, laat staan over die van Netanyahu. Het is bovendien nog te vroeg om in te schatten hoe ver Iran wil en kan gaan in zijn vergelding. De operatie geeft echter wel stof tot nadenken. Alle spelregels die Europa belangrijk vindt, zoals proportionaliteit, oorlogsrecht en terughoudendheid, worden door landen als Israël en Rusland terzijde geschoven. We kunnen dat onprettig vinden, maar we moeten er wel mee leren omgaan.
