‘Een staakt-het-vuren in Gaza is essentieel om massale hongersnood te voorkomen’, dat schrijft The Economist in een scherp opiniestuk. De oorlog, die Israëlisch premier Netanyahu bewust rekt, is willekeurig en mist elke militaire logica. Bovendien, zo schrijft het Britse blad nog, moet Washington dringend ingrijpen. ‘Net als bij zijn furieuze tussenkomst in de recente Israël-Iranoorlog, moet Donald Trump zijn woede en macht nu aanwenden voor het welzijn van Gaza.’
De oorlog die Israël tegen Iran voerde was kort, met precisieaanvallen, duidelijke doelen en resultaten die het militaire prestige van het land versterkten. De oorlog tegen Hamas in Gaza daarentegen lijkt eindeloos, willekeurig en militair zinloos geworden. Ze dreigt Israël tot paria te maken.
Deze krant pleit sinds 2024 voor een staakt-het-vuren. Nu, na wekenlange gesprekken in Qatar, is het tijd dat Amerika al zijn invloed aanwendt om aan de onderhandeltafel een einde aan de gevechten te forceren. Dat is essentieel om massale hongersnood te voorkomen. Het is bovendien in het nationale belang van Israël zelf en zou een reële kans bieden om een nieuw bestuur in Gaza op te bouwen, zonder wat er nog overblijft van Hamas.
Filosoof Ludo Abicht over Gaza: ‘Een genocide is dit niet, al is voedsel achterhouden op het randje’
De situatie in Gaza is nijpend. Meer dan 60 procent van de gebouwen is beschadigd en 2 miljoen mensen zijn ontheemd, van wie velen opeengepakt zitten in het centrum van de strook. In 2024 al waarschuwden hulporganisaties en de VN voor hongersnood, dat bleek toen voorbarig. Maar vandaag is het gevaar reëel en urgent.
Israël heeft geprobeerd hulproutes te openen buiten het VN-systeem om, omdat Hamas daar volgens hen van profiteert. Maar de hoeveelheid voedsel die Gaza bereikt, is schandalig laag. Zelfs als er meer konvooien doorkomen, zullen mensen verhongeren als er geen staakt-het-vuren komt. De hel waarin ze leven – overspoeld door losgeslagen Israëlische troepen, bendes en Hamas – is te gevaarlijk om er op zoek te gaan naar hulpgoederen.
Geen militaire logica meer
De oorlog mist ondertussen elke militaire logica. Het Israëlische defensieleger (IDF) controleert ongeveer 70 procent van de Gazastrook. Hamas is verslagen. Zijn leiders zijn dood, de militaire capaciteit is slechts een schim van wat ze op 7 oktober 2023 was. De strijders zitten vast in enclaves die nog 10 à 20 procent van het gebied beslaan. Iran, dat Hamas steunde, is vernederd. De IDF-grondtroepen boeken nauwelijks nog vooruitgang.
De gebrekkige hulpverlening aan de burgers in het bezet gebied, is een oorlogsmisdaad. Een plan van hardliners in de Israëlische regering om Palestijnen blijvend onder te brengen in een ‘humanitaire stad’ zou neerkomen op etnische zuivering.
Netanyahu heeft het conflict in Gaza bewust gerekt om te vermijden dat hardliners zijn coalitie doen vallen, maar die strategie is uitgeput. Hij moet van koers veranderen.
Veel Israëli’s vinden dat een staakt-het-vuren nodig is. Hoewel slechts 21 procent gelooft in een tweestatenoplossing, wil meer dan 70 procent dat de gijzelaars worden vrijgelaten en de oorlog eindigt. Ook de generaals van het Israëlische leger willen dat, en beschouwen het plan voor de humanitaire stad als onwettig.
‘Wat zich vandaag afspeelt in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever, is niets minder dan een voortzetting van de Nakba’
Een overgrote meerderheid van de politici buiten de regeringscoalitie pleit voor een staakt-het-vuren en erkent de enorme schade aan Israëls internationale imago. De regeringscoalitie onder leiding van Benjamin Netanyahu heeft intussen geen meerderheid meer in de Knesset, het Israëlische parlement, en staat binnen vijftien maanden voor nieuwe verkiezingen. Netanyahu heeft het conflict in Gaza bewust gerekt om te vermijden dat hardliners zijn coalitie doen vallen, maar die strategie is uitgeput. Hij moet van koers veranderen.
Mogelijke oplossing
Het verschil tussen beide partijen aan de onderhandelingstafel is kleiner geworden nu een verzwakt Hamas toegevingen doet. De resterende twistpunten gaan bijvoorbeeld over de aanwezigheid van het Israëlische leger in Gaza tijdens de eerste zestig dagen van een staakt-het-vuren. Dat soort geschillen is oplosbaar. Door de zwakte van Hamas kan die periode benut worden om een nieuw bestuur op te richten, gesteund door de Palestijnse Autoriteit. Die zou in de tweede fase de controle over Gaza kunnen overnemen, met steun van het Westen en de Arabische wereld. Aangezien Hamas de voorbije twee jaar zijn onbekwaamheid, cynisme en totale minachting voor Palestijns leven heeft blootgelegd, zouden veel Gazanen zo’n alternatief ondersteunen.
Trumps furieuze tussenkomst in juni maakte een einde aan de Israël-Iranoorlog. Hij moet die woede en macht nu meteen aanwenden – voor het welzijn van Gaza.
Twee zaken zijn dringend nodig. Qatar moet de overgebleven leiders van Hamas, van wie velen in Doha wonen, tot een akkoord dwingen – desnoods met dreiging van uitwijzing of door de geldkraan verder dicht te draaien. En Donald Trump moet Netanyahu dwingen de oorlog te beëindigen, door alle invloed in te zetten die Amerika als bondgenoot bezit. Sinds Israëls onafhankelijkheid in 1948 heeft druk uit Washington vrijwel elke oorlog beëindigd. Dat Israël ditmaal zo veel ruimte kreeg, toont aan dat Amerika nog altijd onmisbaar is. Trumps furieuze tussenkomst in juni maakte een einde aan de Israël-Iranoorlog. Hij moet die woede en macht nu meteen aanwenden – voor het welzijn van Gaza.
