Cruciale zitting over toekomst van het abortusrecht in de VS
De toekomst van het abortusrecht in de VS is woensdag in het geding: het Hooggerechtshof behandelt een wetsontwerp uit de staat Mississippi over het recht op abortus waardoor de tijd vijftig jaar teruggedraaid kan worden.
De toekomst van het abortusrecht is woensdag in het geding in het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten, dat grondig herschikt is onder het presidentschap van Donald Trump. Het hof behandelt een wetsontwerp uit de staat Mississippi. Mogelijk draait de uitspraak de tijd vijftig jaar terug inzake abortus.
De negen rechters, onder wie zes conservatieven, behandelen vanaf 10 uur lokale tijd (16 uur in België) een wetsontwerp uit 2018 uit Mississippi. Het ontwerp verbiedt abortus al na vijftien weken zwangerschap. Een uitspraak wordt in de lente verwacht.
Het wetsontwerp is niettemin in strijd met het wettelijke kader van het Hooggerechtshof, afgaand op andere wetgeving die de voorbije jaren werd goedgekeurd. Maar doordat het hof aanvaardde om de wet te behandelen, stuurde het wel het signaal uit dat het bereid is om dat kader te herzien.
Roe versus Wade naar de vergeetputten?
Daarvoor moet teruggegaan worden tot 1973. In het belangrijke arrest Roe v. Wade oordeelde het hof toen dat de grondwet vrouwen het recht geeft op abortus en dat staten hen dat niet kunnen ontzeggen. In 1992 verduidelijkte het hof nog dat dat geldt zolang de foetus niet ‘levensvatbaar’ is, rond 22 à 24 weken zwangerschap.
De federale rechtbanken, rekening houdend met die jurisprudentie, blokkeerden de wet in Mississippi voor die in werking trad. De verantwoordelijken van de zeer landelijke en religieuze staat trokken daarop naar het Hooggerechtshof.
Toen het Hooggerechtshof het beroep aanvaardde, hoewel het daartoe niet verplicht was, legde het uit dat het bereid was om stil te staan bij de grens van ‘levensvatbaarheid’. Maar Mississippi vraagt vandaag om nog verder te gaan en het arrest uit 1973 volledig te vernietigen.
‘We zijn ons bewust van de impact van ons verzoek’, zei de procureur-generaal van de staat, Lynn Fith, in een opiniestuk in de Washington Post. ‘Maar 49 jaar geleden liet het hof politieke intuïtie voorgaan op een stevige juridische redenering, om een grondwettelijk ongefundeerde conclusie te trekken. Het is tijd om die fout recht te zetten.’
Alle geledingen van de Republikeinse Partij hebben hun steun al uitgesproken, net als de Katholieke Kerk en talrijke anti-abortusorganisaties. Er zijn miljoenen dollars uitgegeven aan advertentiecampagnes voor de zitting. ‘We staan op het punt om een nieuw tijdperk te betreden, waarbij het Hooggerechtshof het arrest Roe v. Wade naar de vergeetputten van de geschiedenis zal verwijzen, waar het altijd al hoorde’, zei de vroegere vicepresident Mike Pence, een ultraconservatieve christen, de dag voor de zitting.
Ex-president Donald Trump benoemde drie conservatieve rechters in het hof. Zo werd de conservatieve meerderheid er versterkt. Hun invloed deed zich al voelen op 1 september toen het hof om procedureredenen weigerde om de inwerkingtreding van een abortuswet in Texas te blokkeren. Die verbiedt abortus vanaf zes weken zwangerschap. De zaak is sindsdien weer heropend, maar de uiteindelijke beslissing blijft uit. Veel Texanen moeten daarom naar een andere staat voor abortus.
Honderden abortusactivisten betogen bij Hooggerechtshof
Honderden voor- én tegenstanders van abortus hebben hun stem laten horen voor het Hooggerechtshof in Washington.
Antiabortusbetogers houden enorme borden in de lucht met teksten als ‘abortus is moord’, terwijl ze christelijke teksten zingen. Voorstanders van het recht op abortus eisen dat alle vrouwen toegang blijven houden tot het beëindigen van hun zwangerschap. Ongeveer zestig van hen hebben een actie met ‘radicale zelfexpressie’ met zang, kostuums en sit-ins op straat aangekondigd.