‘Corona liet zien hoe snel een vaccin ontwikkeld kan worden: waarom doen we dit niet voor lepra?’

‘Elke twee minuten raakt iemand besmet en toch blijft lepra één van de meest verwaarloosde ziektes op aarde’, schrijft Nimer Ortuno Gutiérrez, Onderzoekscoördinator bij Damiaanactie.

Uit data op basis van het veldwerk van Damiaanactie blijkt het aantal lepradiagnoses tijdens de lockdownperiode een derde lager lag. Daarbovenop ligt het onderzoek naar het veelbelovende lepravaccin al enige tijd stil. Van de gestage vooruitgang die vele landen voorafgaand aan de COVID-19-pandemie boekten, is nog amper iets te merken. Alle betrokken spelers, van farmaceutische bedrijven tot overheden, moeten in actie schieten. Elke twee minuten wordt iemand besmet met lepra en toch blijft het één van de meest verwaarloosde ziektes op onze aardbol, hoe kan dat?

Corona liet zien hoe snel een vaccin ontwikkeld kan worden: waarom doen we dit niet voor lepra?

Lepra is een chronische infectieziekte die wordt verspreid via microdruppels tijdens het uitademen, hoesten of niezen – vergelijkbaar met COVID-19 dus. We weten ondertussen allemaal dat daardoor besmettingen enorm snel kunnen oplopen. Elke twee minuten wordt iemand besmet met lepra én loopt dus het risico op levenslange fysieke, mentale en financiële problemen.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat wereldwijd 4 miljoen leprapatiënten te maken hebben met zichtbare beperkingen. Handen in de vorm van klauwen, blindheid of een verlies van gevoel in de vingers en tenen zijn slechts enkele voorbeelden. Kinderen met beperkingen ten gevolge van lepra kunnen vaak geen pen vasthouden en kunnen dus niet naar school. Volwassenen belanden in armoede omdat ze niet in staat zijn om te werken.

Vaccin is deel van de oplossing maar corona strooide roet in het eten

De belangrijk onderdeel van de strijd tegen lepra is de ontwikkeling van een kwaliteitsvol, doeltreffend vaccin. Dan kan niemand deze invaliderende ziekte nog krijgen. In 2017 zijn wetenschappers gestart met onderzoek naar een nieuw lepravaccin. De eerste resultaten waren enorm veelbelovend. Het lepravaccin dat we nu ontwikkelen, beschermt niet enkel tegen een mogelijke besmetting maar verkleint bij mensen die reeds besmet zijn met lepra ook het risico op nieuwe handicaps. Kortom, met een lepravaccin zouden we eindelijk ook een einde kunnen maken aan de stigmatisering en discriminatie van patiënten met lepra.

En plots kwam door de coronacrisis het veelbelovende onderzoek stil te liggen. Alle aandacht ging uit naar de bestrijding van COVID-19. Het onderzoek naar het lepravaccin is gestrand op fase twee waardoor de belangrijke testfase in Brazilië, één van de landen met het hoogst aantal leprapatiënten, niet kon opstarten. Brazilië wordt nog steeds enorm zwaar getroffen door de coronapandemie waardoor niemand weet wanneer het verdere onderzoek uiteindelijk van start zal kunnen gaan.

Derde minder lepradiagnoses ten gevolge van COVID-19-pandemie

Bovendien lag ook de actieve opsporing van mensen met lepra deels stil. Uit data op basis van het veldwerk van Damiaanactie blijkt het aantal lepradiagnoses in 2020 een derde lager lag ten gevolge van de COVID-19-pandemie en de bijbehorende maatregelen. Hoewel veel landen voorafgaand aan de COVID-19-pandemie gestage vooruitgang boekten in de strijd tegen infectieziektes, heeft de huidige crisis nu reeds jaren aan inspanningen voor het bestrijden van infectieziekten tenietgedaan.

Dat is problematisch, want zonder actieve opsporing van lepra kan er niet vroegtijdig behandeld worden, wat ervoor zorgt dat de ziekte zich over het hele lichaam verspreidt en het zenuwstelsel aantast. Hoe langer je wacht met de diagnose en de behandeling, hoe groter de kans op verminkingen. Dat kan rampzalige gevolgen hebben, zoals handicaps, blindheid en amputaties.

We merken dan ook dat patiënten die momenteel gediagnosticeerd worden met lepra zich vaak al in een vergevorderde fase bevinden en dus zwaar ziek zijn. Bij Damiaanactie hebben we volledig ingezet op hulp aan de armste mensen. Naast medische hulp, zorgden we ook voor voedselpakketten en beschermingsmateriaal. Maar het is duidelijk dat we zo snel mogelijk de verloren tijd dienen in te halen.

Dankzij extra investeringen werd COVID-19 vaccin op amper 10 maanden ontwikkeld

Aangezien het om een wereldwijde bedreiging ging, hebben veel welgestelde landen enorme bedragen gestoken in het onderzoek en de ontwikkeling van het coronavaccin. Waarom? Omdat een vaccin een belangrijk instrument is om ziektes zoals COVID-19 onder controle te krijgen.

Terwijl in totaal meer dan 4 miljoen mensen wereldwijd lijden aan misvormingen of invaliditeiten ten gevolge van de lepra, lijken farmaceutische bedrijven, overheden en de brede bevolking weinig tot niet geïnteresseerd in de ontwikkeling van een lepravaccin.

De coronapandemie heeft aangetoond dat met de juiste investeringen en wetenschappelijke samenwerking goede vaccins in korte tijd kunnen worden geproduceerd. Een traject dat doorgaans 15 jaar in beslag neemt, werd teruggebracht naar een luttele 10 maanden. Hoe komt het dat we hier niet in slagen voor lepra of andere armoedeziektes?

Waarom blijft lepra één van de meest verwaarloosde ziektes?

We wisten het al langer, maar momenteel wordt het nogmaals duidelijk dat lepra één van de meest verwaarloosde tropische ziektes is. Lepra vormt amper tot geen bedreiging voor rijke landen, terwijl COVID-19 de hele planeet treft. Met andere woorden: met het lepravaccin valt, in tegenstelling tot het vaccin tegen COVID-19, geen grote winst te boeken.

Met Damiaanactie hebben we recent een campagne uitgerold om extra fondsen op te halen voor de verdere ontwikkeling van dit lepravaccin. Dat is een waardevolle stap in de goede richting maar alleen gaan we er niet geraken. De coronapandemie heeft getoond dat het kan. Daarom roep ik alle spelers, van farmaceutische bedrijven tot overheden, op om ook op vlak van het lepravaccin hun verantwoordelijkheid te nemen. Als iedereen zijn steentje bijdraagt, kunnen we ervoor zorgen dat het nieuwe normaal er eentje is zonder lepra.

Lees ook:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content