De Democratische Republiek Congo (DRC) en Rwanda hebben vrijdag in Washington een akkoord ondertekend dat een einde moet maken aan het geweld in het oosten van Congo. De Verenigde Staten hebben samen met Qatar bemiddeld tijdens de onderhandelingen.
‘Dit is een belangrijk moment na dertig jaar oorlog’, verklaarde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio. De ondertekening van het akkoord vond in zijn ministerie plaats tijdens een ceremonie, die werd bijgewoond door de Congolese en Rwandese buitenlandministers, Thérèse Kayikwamba Wagner en Olivier Nduhungirehe.
De M23-rebellen hadden begin dit jaar, met de hulp van het Rwandese leger, hun offensief in het oosten van Congo opgevoerd. Ze slaagden er zo in Goma en Bukavu, de hoofdsteden van de provincies Noord- en Zuid-Kivu, te veroveren. Het geweld heeft aan duizenden mensen het leven gekost. De in Washington ondertekende tekst moet nu een einde maken aan dat geweld.
Het akkoord bevat afspraken over onder meer respect voor territoriale integriteit, het staken van de vijandelijkheden en toegang tot humanitaire hulp. Volgens het nieuwsagentschap Reuters is concreet afgesproken dat de Rwandese troepen zich binnen de negentig dagen terugtrekken uit Oost-Congo.
Bovendien moet binnen dezelfde termijn ook een kader voor een economisch integratiepact tussen beide landen worden overeengekomen. Volgens Bloomberg bevat een voorlopige versie al plannen voor het delen van inkomsten van mineralen en voor het delen van spoor- en weginfrastructuur. Ook de plannen voor een waterkrachtcentrale op de grens tussen beide landen zouden mee in de deal zitten.
De afspraken in het economische pact zijn wel afhankelijk van de uitvoering van het vredesakkoord. Het oosten van Congo, een gebied dat rijk is aan mineralen, wordt al meer dan dertig jaar geteisterd door geweld. De voorbije jaren zijn al verschillende akkoorden gesloten met M23, maar die bestanden werden telkens weer geschonden.
De Belgische minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot heeft in een reactie op X al laten weten dat hij de ondertekening van het vredesakkoord toejuicht. ‘Ik feliciteer beide buurlanden met hun moedige keuze voor vrede. Een effectieve uitvoering van de aangegane verbintenissen is van cruciaal belang om eindelijk duurzame vrede te bereiken in het Grote Merengebied’, zo klinkt het nog. ‘België zal zich samen met de regionale en internationale partners onverminderd blijven inzetten voor dit doel.’
Ook de Amerikaanse president Donald Trump verwelkomt ‘een nieuw hoofdstuk van hoop’. ‘Vandaag komt er een einde aan geweld en vernietiging en begint de hele regio aan een nieuw hoofdstuk van hoop, kansen, harmonie, welvaart en vrede’, aldus Trump in het Witte Huis met de Congolese en Rwandese buitenlandministers aan zijn zijde.
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres is vol lof over het akkoord. Hij noemt het een ‘belangrijke stap naar een de-escalatie’, en prees de Verenigde Staten voor hun leidende rol in de bemiddeling. Guterres dringt er nu bij de betrokken partijen op aan de verplichtingen volledig na te komen.
Ook de Afrikaanse Unie omschrijft het akkoord als ‘een belangrijke stap’ om een einde te maken aan het al jaren durende conflict in het oosten van Congo. De voorzitter van de Commissie van de Afrikaanse Unie, Mahamoud Ali Youssouf, woonde de ondertekening vrijdag bij.