Brand migrantenkamp Duinkerke: ‘Verhoogde waakzaamheid aan Belgische grens’

Het migrantenkamp van Grand-Synhte, in de buurt van het Noord-Franse Duinkerke, is door de hevige brand van gereduceerd tot “een hoop as” en zal niet meer kunnen heropgebouwd worden.

De brand zou uitgebroken zijn na een vechtpartij tussen Afghanen en Koerden, waarbij in de namiddag al zes mensen gewond raakten door messteken. De Koerden hebben de touwtjes stevig in handen in het kamp. Volgens verschillende getuigen was die vechtpartij het gevolg van het groeiende aantal Afghanen in het kamp na de ontmanteling van de “Jungle” van Calais. De Afghanen zouden niet gelukkig zijn geweest dat ze moesten verblijven in de gezamenlijke keukens, terwijl de Koerden sliepen in de driehonderd beschikbare houten chalets. Volgens de autoriteiten van Grande-Synthe werd er hoogstwaarschijnlijk op verschillende plaatsen in het kamp brand gesticht.

De sfeer in het kamp bleef de hele nacht gespannen. De veiligheidsdiensten die beide groepen bewoners uit elkaar probeerden te houden, werden bekogeld door stenen.

Het kamp werd een jaar geleden door de hulporganisatie Artsen zonder Grenzen opgericht om de tot dan toe onder ellendige omstandigheden in geïmproviseerde tentenkampen levende migranten, die hopen Groot-Brittannië te bereiken, een onderkomen te verschaffen. Artsen zonder Grenzen heeft zich inmiddels uit het project teruggetrokken. In het nu erg verwaarloosde kamp verbleven ongeveer 1.500 mensen. De Franse regering liet midden maart nog weten dat ze het kamp zo snel mogelijk wilde laten ontruimen.

De Belgische hulporganisatie vzw Humain pleit voor een humane opvang voor de vluchtelingen. De organisatie schrikt niet op van wat er gebeurd is. “Het zogenaamde eerste humanitaire vluchtelingenkamp staat al maanden onder druk door de overbevolking en de lucratieve praktijken van mensensmokkelaars”, zegt Patrick Legein, vervangend woordvoerder van vzw Humain. “Door het nijpend tekort aan veilige slaapplaatsen, voeding, elektriciteit en warm water is de spanning al lang voelbaar. Kwetsbare families moesten er noodgedwongen verblijven in kleine houten hokken. Eind maart 2017 verbleven er 1.500 mensen in het kamp, waarvan 150 vrouwen en 300 kinderen, waarvan 100 niet-begeleide minderjarigen. Ze werden ondergebracht in 291 shelters, dat zijn er 93 minder dan exact één jaar geleden.”

Het kamp was in afbouw maar door de sluiting van de “Jungle” in Calais verdubbelde de populatie in geen tijd. Dat leidde afgelopen winter al tot gevaarlijke toestanden. 29 mensen raakten bevangen door koolstofmonoxidevergiftiging.

“Er moet een absolute topprioriteit komen voor het beschermen van alle mensen in het kamp: kinderen, niet-begeleide minderjarigen, (zwangere) vrouwen, mannen en personen met een handicap. Zij moeten dringend fysiek en psychologisch beschermd en bijgestaan worden op een plaats waar ze veilig en specifiek worden begeleid en opgevangen, met een onvoorwaardelijke ondersteuning”, aldus Legein.

Westkust voorbereid op komst vluchtelingen

Politiezone Westkust staat klaar aan de Frans-Belgische grens om vluchtelingen op te vangen. De politie acht de kans reëel dat heel wat vluchtelingen naar België zullen trekken.

“Er is een verhoogde waakzaamheid”, aldus korpschef van PZ Westkkust, Nicholas Paelinck. “We zijn in constant overleg met de Franse politiediensten.” Na de brand werden de 1.500 inwoners van het kamp geëvacueerd en naar twee sporthallen gebracht, maar een paar honderdtal zou daar alweer weg zijn en rondzwerven rond Duinkerke. Een deel daarvan is op weg naar de haven, in de hoop van daaruit alsnog in Groot-Brittannië te geraken.

“Het is afwachten of er ook een golf naar hier komt”, aldus Paelinck. De politie voert controles uit op het openbaar vervoer. Zo is er een gratis busverbinding vanuit Frankrijk naar De Panne die in trek is bij de vluchtelingen. Er is ook een controlepost opgesteld aan de snelweg en ook de cavalerie staat klaar. Als het nodig blijkt, dan wordt er ook bijstand geleverd vanuit de lucht met helikopters, mede dankzij de inzet van de federale politie. Wie zonder papieren wordt aangetroffen, wordt de toegang tot België ontzegd. Wie wil, kan asiel aanvragen in België. Er is daarvoor een afhandelingscentrum opgericht met bijstand van de Dienst Vreemdelingenzaken.

“Maar de ervaring leert ons dat deze vluchtelingen maar één doel hebben, in Groot-Brittannië geraken”, aldus Paelinck. Na de ontruiming van de “Jungle” in Calais werd ook gevreesd voor een grote golf vluchtelingen. Die vrees bleek uiteindelijk ongegrond. Sindsdien zijn er een aantal scenario’s uitgewerkt om goed in te spelen op deze situaties.