Amerikanen zeggen dat Oekraïens vliegtuig per ongeluk werd neergeschoten door Iran

Amerikaanse bronnen bij het Pentagon en de Amerikaanse en Iraakse inlichtingendiensten zeggen bewijs te hebben dat Iran wel degelijk het Oekraïens vliegtuig heeft neergeschoten. Het zou wel gaan om een ongeluk.

Het Oekraïens vliegtuig dat woensdag neerstortte in Teheran en waarbij 176 mensen om het leven kwamen, is neergehaald door een raket van het Iraanse luchtafweergschut. Dat meldt het Amerikaanse bladNewsweek. Als bronnen halen zij drie personen aan die dich bij het Pentagon, de Amerikaanse en de Iraakse inlichtingendiensten staan.

Volgens die bronnen zou het gaan om een Russische Thor M1-raket en zou Iran de raket per ongeluk hebben afgevuurd. Momenteel staan de zenuwen namelijk erg gespannen tussen Iran en de VS. Wellicht waren de Iraanse luchtafweerraketten geactiveerd, omdat het land net zelf een aanval had uitgevoerd.

Donderdag liet ook Amerikaans president Donald Trump verstaan dat er mogelijk door iemand een ‘vreselijke fout’ werd begaan. ‘Ik heb zo mijn vermoedens. Ik ga ze niet vertellen, want anderen hebben ze ook. Het was een tragische gebeurtnenis, maar iemand heeft een vreselijke fout kunnen maken. Het toestel vloog in ‘een ruwe buurt’. Ze zouden zich vergist kunnen hebben. Volgens sommigen is er een mechanische oorzaak. Maar zelf denk ik dat dit helemaal niet het geval is.’

De Amerikaanse zender CBS News voegt daaraan toe de beelden te hebben gezien van Amerikaanse satellieten die de lancering van twee luchtafweerraketten opgepikt hebben, kort voor het vliegtuig ontplofte. De zender meent ook te weten dat er onderdelen zijn gevonden van een raket nabij het neergestorte vliegtuig.

https://twitter.com/CBSNews/status/1215317042603221000CBS Newshttps://twitter.com/CBSNews

BREAKING: U.S. officials say they are confident Iran shot down a Ukrainian passenger jet, killing all 176 people on board, CBS News has learned https://t.co/KtBCL0QSOA pic.twitter.com/KgychiKFkO

— CBS News (@CBSNews) January 9, 2020

Volgens de eerste elementen van het onderzoek van de Iraanse Burgerlijke Luchtvaart zou vlucht PS752 van UIA vlak na het opstijgen in Teheran neergestort zijn, nadat het rechtsomkeer had moeten maken vanwege een ‘probleem’ en een brand aan boord. Het drama gebeurde vlak nadat Iran raketten had afgevuurd op militaire basissen die gebruikt worden door het Amerikaanse leger in Irak.

De Amerikaanse veiligheidsautoriteit NTSB (The National Transportation Safety Board) kreeg donderdag van de Iraanse burgerluchtvaartautoriteiten officieel bericht dat het mag deelnemen aan het onderzoek naar de oorzaak van de crash van de Boeing 737 die woensdag neergestort is in de buurt van Teheran. Dat heeft de NTSB zelf gemeld.

‘De NTSB blijft de situatie rond de crash opvolgen en de mate van een deelname aan het onderzoek beoordelen. Zoals voor elk onderzoek waarbij de NTSB betrokken is, zal het agentschap niet speculeren over de oorzaken van de crash’, luidde het in een communiqué.

Ook Canada wil meedoen in onderzoek

De Canadese eerste minister Justin Trudeau heeft donderdag verklaard dat verschillende inlichtingenbronnen, ook de Canadese, aangeven dat de Boeing 737 die woensdag neergestort is in de buurt van Teheran ‘neergeschoten is door een Iraanse grond-luchtraket’. ‘We hebben de informatie van verschillende bronnen, van onze bondgenoten en van onze eigen diensten”, zegt Trudeau. Volgens hem is het toestel ‘mogelijk onopzettelijk’ neergehaald.

De Canadese premier zei dat de nieuwe ontwikkelingen ‘de noodzaak van een diepgaand onderzoek in deze zaak versterken’. ‘Zoals ik gisteren al zei, hebben de Canadezen vragen en verdienen ze antwoorden’, zei hij.

Iran vraagt Canada om gegevens te delen

Teheran heeft Canada opgeroepen om informatie over de mogelijke oorzaak van de crash te delen met de Iraanse onderzoekscommissie. Het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken nodigde voorts de Amerikaanse vliegtuigbouwer Boeing uit om ‘deel te nemen’ aan het onderzoek.

Het ministerie gewaagt in een communiqué van ’twijfelachtige scenario’s’ en meldt dat ‘de Islamitische republiek Iran een onderzoek is gestart naar de oorzaak van de crash van het vliegtuig, in overeenstemming met de internationale normen en voorschriften’ van de burgerluchtvaart. Iran heeft ‘zowel Oekraïne, de eigenaar van het toestel, als Boeing, de fabrikant van het vliegtuig, uitgenodigd om aan dat onderzoek deel te nemen’, klinkt het.

Teheran is naar verluidt bereid om bij het onderzoek ook experts te betrekken van alle landen die bij de ramp burgers hebben verloren. Het land betuigt eveneens zijn medeleven aan de nabestaanden. Bij de vliegtuigcrash kwamen 174 mensen om het leven. Het gaat voornamelijk om Canadezen, maar er zijn ook Afghaanse, Britse, Zweedse en Oekraïense slachtoffers.

Een woordvoerder van het Iraanse buitenlandministerie vroeg voorts ‘aan de Canadese premier en aan alle regeringen die over informatie beschikken’ over het drama, om die inlichtingen ‘over te maken aan de Iraanse onderzoekscommissie’.

Eerder op de dag stelden de Iraanse autoriteiten nog dat berichtgeving over een raketaanval ‘onzin’ was. ‘Verschillende binnenlandse en internationale vluchten vlogen op hetzelfde moment in het Iraanse luchtruim op dezelfde hoogte van 8.000 voet. Dat verhaal van een inslag van een raket op het vliegtuig kan helemaal niet correct zijn’, zei het Iraanse ministerie van Transport in een persbericht.

Ali Abedzadeh, de voorzitter van de Organisatie van de CAO en de viceminister van Transport, zei in hetzelfde bericht dat ‘dergelijke geruchten onzin’ zijn. Over de zwarte dozen van het toestel die woensdag zijn gevonden, zei Abedzadeh dat ‘Iran en Oekraïne de middelen hebben om de informatie daaruit te downloaden’. Die zwarte dozen zouden evenwel beschadigd zijn, zo meldt Abedzadeh donderdag.

Trudeau vraagt Rutte om advies

Trudeau heeft donderdag zijn Nederlandse collega Mark Rutte gebeld om te vragen naar diens ervaringen rond vlucht MH17. Daarbij heeft Rutte ‘alle steun aangeboden die Nederland kan bieden’, aldus zijn woordvoerder.

De Canadese premier zei op een persconferentie dat de Nederlandse premier hem onder meer had gewezen op het belang van het voortdurend op de hoogte houden van de nabestaanden en van het contact hebben met alle betrokken partijen. Rutte bood aan expertise en informatie te delen, aldus Trudeau. Vlucht MH17 van Malaysia Airlines werd in juli 2014 boven oorlogsgebied in het oosten van Oekraïne neergeschoten door een Buk-raket afkomstig van een Russische legerbasis. Alle 298 inzittenden kwamen om, onder wie bijna tweehonderd Nederlanders.

Vier Britten onder slachtoffers

Ook de Britse premier Boris Johnson gaat ervan uit dat de Boeing 737 die woensdag neergestort is in de buurt van Teheran door een Iraanse grond-luchtraket werd neergehaald.

‘Er is momenteel een hoeveelheid informatie beschikbaar’ die erop wijst dat het vliegtuig ‘werd neergeschoten door een Iraanse grond-luchtraket’, aldus Johnson. ‘Dat kan per ongeluk zijn gebeurd’, zei hij, kort na gelijkaardige verklaringen van Trudeau, in een mededeling. Johnson bevestigde voorts dat er zich onder de 176 slachtoffers vier Britten bevinden, in plaats van drie, zoals eerder werd gemeld.