De beurzen reageerden alvast positief op de nieuwe heffingenovereenkomst tussen de VS en China. Maar de grote vraag blijft wat er na die periode gebeurt.
Na een druk weekend van besprekingen in Genève vroeg een ongeduldige verslaggever wanneer de resultaten bekendgemaakt zouden worden. Li Chenggang, de Chinese handelsvertegenwoordiger, glimlachte en antwoordde met een oud gezegde: ‘Goed eten is nooit te laat.’
Toen het gerecht uiteindelijk op 12 mei werd geserveerd, bleek het verrassend lekker. Amerika heeft ermee ingestemd om de ‘wederzijdse’ heffingen die het vorige maand aan China heeft opgelegd, te verlagen van 125 procent naar een beter verteerbare 10 procent voor minstens 90 dagen. China heeft toegezegd hetzelfde te doen, en beloofde andere vergeldingsmaatregelen, zoals beperkingen op de verkoop van zeldzame aardmetalen, terug te draaien.
Eerdere heffingen die beide landen hebben ingesteld, blijven van kracht. Daaronder valt ook een Amerikaanse heffing van 20 procent die Donald Trump heeft ingevoerd om China te straffen voor de productie van fentanyl, een synthetische opioïde.
Het resultaat is een combinatie van invoerheffingen die veel hoger zijn dan toen Trump in januari weer aantrad, maar veel lager dan een paar weken geleden nog leek, toen Trump China berispte vanwege een ‘gebrek aan respect’ en China zich opmaakte voor een langdurige handelsoorlog.
De komende 90 dagen zal China net als alle andere landen geconfronteerd worden met een wederzijdse invoerheffing van 10 procent, ook al was het het enige land dat het aandurfde om Amerika te trotseren.
Leidt Trumps tarievenoorlog tot nieuwe Grote Depressie? ‘De schok is groter, maar er is hoop’
Onder een prachtige boom
De markten reageerden enthousiast op het nieuws. De dollar steeg met ongeveer 1 procent ten opzichte van de euro. De S&P 500-index van grote Amerikaanse bedrijven steeg met 2,6 procent bij de opening op 12 mei. De aandelenmarkten op het Chinese vasteland waren al gesloten toen de overeenkomst bekend raakte. Maar in Hongkong steeg de Hang Seng-index, waarin veel bedrijven van het vasteland zijn opgenomen, in het laatste uur van de handel met 1,7 procent.
Als de Amerikaanse topeconomen op het ingenieuze idee waren gekomen om hun Chinese tegenhangers vóór Liberation Day persoonlijk te ontmoeten, had dat de twee grootste economieën ter wereld wellicht een hoop onrust bespaard.
Voorafgaand aan de besprekingen had Scott Bessent, de Amerikaanse minister van Financiën, gezegd dat beide partijen alleen overeenstemming wilden bereiken over de onderwerpen die besproken zouden worden. In het weekend plaatste Trump op sociale media dat een invoerheffing van 80 procent op Chinese producten ‘correct lijkt’. Toen de onderhandelingsteams zaterdag na slechts een paar uur de vergaderlocatie verlieten, vreesden sommigen dat de besprekingen waren mislukt. In werkelijkheid gingen de onderhandelaars gewoon lunchen. Goed eten komt niet altijd laat.
Hoe valt het onverwachte succes van China dan te verklaren? Jamieson Greer, de Amerikaanse handelsvertegenwoordiger, schreef een deel van het succes toe aan de locatie. De onderhandelingen vonden niet plaats in een ‘steriel’ hotel, maar in de intieme kamers en op het mooie terrein van een ambassadeurswoning. Volgens Greer werden veel van de moeilijkste kwesties besproken op terrasbanken onder een prachtige boom.
Trumps tarieven treffen ook België: hoe hard voelen we de klap?
‘Ongelukkige escalatie’
De handel tussen de twee landen begon het moeilijk te krijgen. De Chinese export naar Amerika daalde in april met 21 procent ten opzichte van een jaar eerder. De prijzen van Chinese goederen op de websites van grote Amerikaanse retailers zijn langzaam maar gestaag gestegen, volgens gegevens die Alberto Cavallo van Harvard University en zijn coauteurs hebben verzameld.
Tijdens een persconferentie op 12 mei gaf Bessent vrijwel toe dat de invoerheffingen op Chinese producten uit de hand waren gelopen. Trump had op 2 april, door de president ‘Liberation Day’ (Bevrijdingsdag) genoemd, een ‘wederkerige’ invoerheffing van 34 procent op Chinese producten aangekondigd.
In reactie op Chinese vergeldingsmaatregelen was dat percentage al snel opgelopen tot 84 procent en vervolgens tot 125 procent. Het resultaat was ‘het equivalent van een embargo’, wat geen van beide landen wilde, aldus Bessent.
Hij benadrukte dat de overeenkomst van Genève een toezegging van Chinese functionarissen bevat om de gesprekken voort te zetten. Als dat ‘mechanisme’ al had bestaan, hadden de ‘ongelukkige escalaties’ die volgden op de aankondiging van Trump op 2 april voorkomen kunnen worden, zei hij.
Het was een opmerkelijke bekentenis. Als de Amerikaanse topeconomen maar op het ingenieuze idee waren gekomen om hun Chinese tegenhangers vóór Liberation Day persoonlijk te ontmoeten, had dat de twee grootste economieën ter wereld wellicht een hoop onrust kunnen besparen.
De onderhandelingen vonden niet plaats in een ‘steriel’ hotel, maar in de intieme kamers en op het mooie terrein van een ambassadeurswoning.
De financiële chaos na Liberation Day, met onder meer een opstand op de obligatiemarkt en een kelderende dollar, hielp Bessent om Trump ervan te overtuigen op 9 april alle handelspartners van Amerika 90 dagen uitstel te verlenen. Na de besprekingen in Genève is China nu aan de lijst toegevoegd. Het wederzijdse tarief van 10 procent is even laag als dat van alle andere landen. Bovendien krijgt China dit lage wederzijdse tarief ondanks het feit dat het, in tegenstelling tot de andere handelspartners van Amerika, nog steeds een vergeldingstarief van 10 procent hanteert.
De man met het tarievenplan: hoe Donald Trump met invoerheffingen de wereldorde wil hertekenen
Olie of sojabonen
De grote vraag is wat er na 90 dagen gebeurt. De onderhandelingen over de meeste handelsovereenkomsten duren veel langer. En de VS proberen al met 16 andere economieën tegelijkertijd overeenkomsten te sluiten. Bessent wees er voorzichtig op dat het tarief van 34 procent dat op Liberation Day voor China is gekozen, geen dode letter is. Het blijft de standaard waar de VS na de pauze naar terugkeert als er in de tussentijd niets gebeurt.
Om dat te voorkomen, zou China kunnen instemmen met de aankoop van meer grondstoffen, zoals olie of sojabonen, uit Amerika – goederen die het misschien toch al elders zou hebben gekocht. Het zou Amerika ook kunnen overtuigen dat het harder optreedt tegen chemische bedrijven die ingrediënten voor fentanyl produceren.
Bessent was onder de indruk van het feit dat de Chinese delegatie een minister van Openbare Veiligheid omvatte, die goed op de hoogte was van de fentanylkwestie. Misschien zullen de twee supermachten een compromis sluiten waarbij Amerika de wederzijdse invoerheffingen weer verhoogt tot 34 procent, maar de boete van 20 procent op fentanyl schrapt. Dat zou voldoende kunnen zijn om het Zwitserse bestand om te zetten in een duurzamere vrede.
Het Chinese gezegde over het juiste moment voor lekker eten wordt vaak aangevuld met: ‘Interessante gesprekken kunnen nooit te lang duren.’ Als ze een terugkeer naar heffingenchaos willen voorkomen, moeten China en Amerika hopen dat hun gesprekken in de komende 90 dagen interessant en niet te traag verlopen.
Hoe reageert China op Trumps handelsoorlog? ‘Dit is de beste propaganda waar het land op kon hopen’
