Als we Trump moeten geloven, komt er een big bang aan, een echte economische opstoot

© Reuters

Met argusogen volgt de wereld het eigengereide economisch beleid van de Amerikaanse president Donald Trump, een beleid dat vooralsnog voornamelijk inzet op lastenverlagingen, infrastructuur en protectionisme.

Investeerders zijn alvast enthousiast. Ruim een jaar na de verkiezingen is de Amerikaanse beurswaarde (NYSE composite), ondanks een daling in februari, bijna met vijftien procent gestegen. Dat kan tellen, want de voorbije tien jaar steeg de waarde van de Amerikaanse aandelen gemiddeld nog geen drie procent. Tijdens het Wereld Economisch Forum in Davos werd zelfs gesproken over de ‘economische magie’ van Trump. Helaas zijn economie en magie een verraderlijke combinatie, vooral omdat het optimisme op de Amerikaanse beurs niet strookt met de wisselvallige prestaties van de economie.

Na jaren van traag herstel sinds het bankroet van de zakenbank Lehman Brothers, moet alles opnieuw sneller, groter en beter.

Het is natuurlijk nog te vroeg om een balans op te maken van Trumps beleid. De belastinghervorming en het investeringsplan werden nog maar enkele maanden geleden goedgekeurd. Dat mag ons evenwel niet verhinderen om te onderzoeken waar het enthousiasme op de beurs vandaan komt. Te veel geestdrift in Wall Street kan immers leiden tot teleurstelling en een daling van de beurskoers.

Van echte magie lijkt er alvast geen sprake als we afgaan op de evolutie van het Amerikaanse bruto binnenlands product. Dat groeide vorig jaar weliswaar met 2,3 procent, maar dat is niet eens zoveel vergeleken met de gemiddelde groei van 2,2 procent in de jaren na de crisis van 2009. Interessant is ook dat de groeiende investeringen op de beurs allerminst weerspiegeld worden door investeringen in zogenoemd vast kapitaal: in fabrieken bijvoorbeeld, in machines en informatica. De groei van het vast kapitaal van bedrijven was vorig jaar zelfs kleiner dan het jaarlijkse gemiddelde na 2009. Dat is slecht nieuws, want als iets écht het vertrouwen van bedrijven weergeeft, dan is het wel hun bereidheid om te investeren in het productieapparaat. De overheid zelf deed niet het veel beter, want enkel in defensie groeiden de uitgaven sneller dan in de voorgaande jaren.

Een tweede belangrijke verzuchting van Trump is het aanpakken van het tekort op de handelsbalans. Ook in dat opzicht was er weinig verbetering te bespeuren. In de eerste drie kwartalen van 2017 bereikte het handelstekort van de VS een nieuw record van 414 miljard dollar. Dat is wederom merkwaardig, want de waarde van de dollar ten aanzien van de euro, de Japanse yen en de Chinese yuan daalde vorig jaar met elf procent. Dat zou de Amerikaanse uitvoer een concurrentieel voordeel moeten opleveren. De uitvoer van de geavanceerde maakindustrie – met voorop machines, auto’s en elektronica – groeide met slechts drie procent. Enkel de uitvoer van grondstoffen, zoals energie en landbouwproducten, deed het beter.

Het is zonneklaar dat het optimisme op de Amerikaanse beurs niet in verhouding staat tot de economische realiteit

Eigenlijk heeft Trump op economisch vlak dus nog weinig of niets bewezen. Ook zijn publiek blijft aarzelen: voorlopig vindt slechts veertig procent van de Amerikanen de economische omstandigheden goed. De vraag rijst dan of het nieuwe beleid daar verandering in kan brengen. Zullen de lastenverlagingen leiden tot meer binnenlandse groei, of zullen gezinnen de extra financiële middelen spenderen aan ingevoerde goederen? Zal de belofte van de overheid om 200 miljard dollar te investeren in infrastructuur het verhoopte hefboomeffect hebben en 1300 miljard dollar bijkomend kapitaal van privé-investeerders losweken? Hoe gaat Trump investeerders uit partnerlanden in Azië en Europa overhalen om bij te dragen aan die investeringen, als hij die partnerlanden tezelfdertijd viseert met protectionisme?

Het is zonneklaar dat het optimisme op de Amerikaanse beurs niet in verhouding staat tot de economische realiteit, maar het blijft onduidelijk hoe die kloof door het beleid van Trump kan worden weggewerkt. Als we Trump moeten geloven, komt er een big bang aan, een echte economische opstoot die niet onder hoeft te doen voor de New Deal van president Franklin Roosevelt in de jaren 1930. Na jaren van traag en fragiel herstel na het bankroet van de zakenbank Lehman Brothers, nu bijna tien jaar geleden, moet alles opnieuw sneller, groter en beter. Misschien moeten we Trumps eigenzinnige keuzes met het voordeel van de twijfel benaderen, maar toch liefst ook met de nodige behoedzaamheid. De groei in de wereldeconomie is allerminst robuust, de dreiging van een handelsoorlog groeit. Een economische mislukking in de VS is werkelijk het laatste wat we nu nodig hebben.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content