De Russische opposant Aleksej Navalny is door de rechtbank veroordeeld tot 3,5 jaar cel. Na het verdict werden honderden sympathisanten tijdens protesten opgepakt.
Navalny keerde op 17 januari naar Rusland terug, nadat hij in Duitsland behandeld was voor een bijna fatale vergiftiging met het zenuwgas novitsjok. Bij zijn aankomst in Moskou werd hij, zoals aangekondigd, meteen in voorlopige hechtenis genomen in afwachting van een proces.
Navalny houdt Poetin en de geheime dienst FSB verantwoordelijk voor de aanslag op zijn leven, maar zij ontkennen. Navalny werd ruim zes jaar geleden bij omstreden processen tot 3,5 jaar cel veroordeeld wegens fraude, maar hoefde die onder voorwaarden niet uit te zitten.
Hij moest nu echter voor de rechter verschijnen omdat hij de voorwaarden voor zijn invrijheidstelling zou hebben geschonden. Een van de voorwaarden was namelijk dat hij zich regelmatig moest aanmelden bij de autoriteiten en dat heeft niet gedaan tijdens zijn behandeling in Duitsland.
Omdat hij er al een jaar huisarrest op heeft zitten, betekent het vonnis dat Navalny nog 2,5 jaar moet uitzitten in een strafkolonie.
Volgens Russische media hoorde Navalnny het vonnis rustig aan. Zijn echtgenote Julia barstte in tranen uit. De verdediging van Navalny is van plan in beroep te gaan. Hij blijft in hechtenis in afwachting van het beroep.
Uithaal
Navalny noemde zijn verschijning voor de rechter eerder al ‘een poging om miljoenen mensen schrik aan te jagen. Men steekt een persoon in de gevangenis om miljoenen anderen bang te maken.’
Hij haalde ook zwaar uit naar president Poetin: ‘Poetin zal de geschiedenis ingaan als de gifmenger’, zo citeren verscheidene media Navalny op Telegram.
Lees een portret van Aleksej Navalny door Jeroen Zuallaert:
Honderden opgepakt
Honderden mensen zijn opgepakt tijdens protesten naar aanleiding van de veroordeling. Op video’s op sociale media is te zien hoe aanhangers van Navalny naar politiebussen werden afgevoerd. Mensenrechtenorganisaties melden dat er in de loop van de dag al meer dan 520 mensen werden opgepakt.
Duizenden mensen namen deel aan de protesten, die al begonnen waren tijdens de zitting in de rechtbank. Volgens de aanhangers van Navalny was de rechtszaak politiek gemotiveerd. De manifestanten riepen slogans als ‘Poetin is een dief’ en eisten de vrijlating van Navalny.
In Sint-Petersburg, in het noorden van het land, hebben de ordediensten barricades opgezet. Daar werden minstens dertig mensen opgepakt.
Westerse landen, waaronder België, eisen onmiddellijke vrijlating Navalny
Rusland moet de Russische oppositieleider Aleksej Navalny onmiddellijk en zonder voorwaarden vrijlaten. Die eis herhalen verschillende westerse landen dinsdag nadat een rechtbank hem veroordeelde tot 3,5 jaar cel, waarvan hij 32 maanden in een strafkolonie moet uitzitten. Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) schreef op Twitter dat ‘politieke motieven nooit een opsluiting of het wegnemen van fundamentele mensenrechten kunnen rechtvaardigen.’
‘België sluit zich aan bij zijn Europese partners in verband met deze fundamentele kwestie en vraagt om Navalny’s vrijlating. De hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid Josep Borrell zal een duidelijke boodschap overbrengen tijdens zijn bezoek aan Rusland binnen een paar dagen.’
Borrell trekt van 4 tot 6 februari naar Rusland in opdracht van de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese lidstaten. Zelf schreef Borrell op Twitter dat de straf indruist tegen het oordeel van het Europees hof voor de Rechten van de Mens, dat eerder heeft bepaald dat de zaak tegen Navalny ‘willekeurig en onredelijk’ is. De Duitse buitenlandminister Heiko Maas sprak op Twitter van een ‘bittere klap voor de fundamentele vrijheden en de rechtstaat in Rusland’.
Zijn Britse collega Dominic Raab riep eveneens op tot directe en onvoorwaardelijke vrijlating van Navalny en de demonstranten en journalisten die de afgelopen twee weken zijn gearresteerd. Raab noemde de uitspraak ‘pervers’, omdat een slachtoffer van vergiftiging is veroordeeld, en niet de mensen achter de gifaanval. De Franse president Emmanuel Macron gaf aan dat ‘politieke onenigheid nooit een misdaad is’.
Litouwen riep op tot extra EU-sancties. Het land overweegt eigen strafmaatregelen als de Unie niet snel handelt, stelt buitenlandminister Linas Linkevicius. En ook buurland Letland vraagt EU-sancties en dringende maatregelen opgelegd door de Europese Raad. Minister van Buitenlandse Zaken Edgars Rinkevics noemde de veroordeling van Navalny ‘vreselijk cynisch en een volledige minachting van de rechtsstaat en van de internationale verplichtingen van Rusland’.
En ook de Raad van Europa stelt dat de veroordeling van Navalny ‘alle geloofwaardigheid tart’ en ‘in strijd is met de internationale verplichtingen van Rusland op vlak van de mensenrechten’, zegt commissaris voor de Mensenrechten Dunja Mijatovic De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken toonde zich een verklaring diep bezorgd over het vonnis. Hij gaat met bondgenoten overleggen over hoe Rusland kan worden afgerekend op het ‘falen van het respecteren van de rechten van zijn burgers’.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken verwerpt de westerse oproepen, die zouden losstaan van de realiteit. ‘Bemoei je niet met de interne zaken van een soevereine staat’, aldus een woordvoerder volgens Russische media. ‘Onze aanbeveling is dat iedereen zich met zijn eigen problemen bezighoudt.’