De verhoormethodes die de Amerikaanse inlichtingendienst CIA gebruikt, zijn veel gruwelijker dan tot nu toe werd aangenomen. Bovendien zijn ze niet erg effectief. De FBI daarentegen stelde 6 onderhandelingstechnieken op die naar eigen zeggen erg doeltreffend zijn.
De Amerikaanse inlichtingendienst CIA heeft de bevolking misleid over de gruwelijkheid van haar verhoortechnieken. Dat staat vermeld in een, voorlopig geheim, rapport opgemaakt door de Inlichtingencommissie van de Amerikaanse Senaat, schrijft de Amerikaanse krant Washington Post.
Volgens The Washington Post heeft de CIA bewust het belang van sommige gevangenen en van samenzweringen overschat om het gebruik van harde ondervragingsmethodes, foltertechnieken zeg maar, te rechtvaardigen.
Zelfs de meest waardevolle informatie over al-Qaida, “met inbegrip van de tip die geleid heeft tot de operatie tegen Osama Bin Laden in 2011” werd niet dankzij de methodes van de CIA verkregen, aldus de krant.
Hoofd in ijskoud water dompelen
Het rapport kwam tot stand door gesprekken met verschillende gevangenen. Een van de technieken die na de aanslagen van 11 september 2001 op (vermeende) al-Qaidastrijders werd gebruikt, valt te vergelijken met ‘waterboarden’. Verdachten worden ondergedompeld in ijskoud water in de hoop dat ze tot bekentenis zouden overgaan. Ook harde stokslagen of iemands hoofd stevig tegen een muur bonken, waren geen uitzonderingen. De CIA wenst voorlopig niet te reageren.
Uit het 6.300 pagina’s tellende rapport blijkt dat het martelen overbodig was, voor het verkrijgen van een heleboel informatie. Om op een respectvolle manier zo veel mogelijk informatie uit de tegenstander te krijgen, ontwikkelde de Amerikaanse federale recherchedienst FBI zes onderhandelingstechnieken. Het Amerikaanse magazine Time sprak met voormalig FBI-chef Chriss Voss die de zes regels toelicht.
1. Stel open vragen
Iemand die iets te weten wil komen heeft niets aan een simpele ja of neen. “Vertel me eens hoe het allemaal gebeurde”, is volgens Voss een ideale formulering. “Het houdt geen voordelen in en toont interesse.”
2. Las pauzes in
Pauzes zijn erg krachtig. Enerzijds kunnen ze gebruikt worden om empathie uit te drukken, anderzijds moedigen ze de ondervraagde aan om verder te praten.
3. Kleine aanmoedigingen
“Laat de ondervraagde weten dat je mee bent met zijn verhaal”, aldus Voss. Kleine knikjes, ‘ja-bevestigingen’, volstaan om de tegenpartij op zijn gemak te stellen en meer informatie los te krijgen.
4. Spiegeling
Herhaal het laatste woord of de laatste zin van de persoon die tegenover je. “Het is echt zo simpel”, stelt Gary Noesner, voormalig FBI-onderhandelaar in Time. “Wanneer een ondervraagde zegt ‘ik ben het beu dat…’, antwoordt u met ‘Ah u bent het dus beu dat…'”.
5. Parafraseren
Parafraseren is mogelijk nog sterker dan simpelweg herhalen. “Door de woorden van de ondervraagde te herhalen in je eigen woorden, laat je zien dat je de boodschap helemaal begrepen hebt.”
6. Benoem emoties
Geef emoties een naam, maar maak niet de fout om de emoties te valideren. Wanneer iemand zich niet begrepen voelt, is de kans groot dat hij of zij dichtklapt en geen informatie meer vrijgeeft.
Volgens Time gaat dat als volgt: “U klinkt vrij gekwetst door het voorval. Dat lijkt niet fair.” In dit geval worden de gevoelens erkend, zonder enige beoordeling.
Verkeerd zou zijn: “U hoeft zich niet zo te voelen. Het is de energie niet waard.” “Want zo reageert u duidelijk beoordelend. Het minimaliseert de gevoelens van de tegenpartij”, aldus Voss.