Tien jaar na de start van het massale protest op het Tahrirplein dat leidde tot het aftreden van Hosni Moebarak, is de situatie in Egypte slechter dan ooit. Toch is Koert Debeuf, Midden-Oosten-expert, ervan overtuigd dat de Arabische lente tot een fundamentele mentaliteitsverandering heeft geleid, die onvermijdelijk zal uitmonden in een nieuwe golf van protest.
Vandaag maandag is het dag op dag tien jaar geleden dat de protesten op het Tahrirplein tot uitbarsting kwamen. Die vraag naar meer vrijheid en een einde van het politiegeweld werd symbolisch op gang gebracht op 25 januari, de feestdag van de politie in Egypte. Momenteel is de situatie in het land en met name het politiegeweld echter ‘zonder twijfel veel erger dan onder Moebarak’, aldus Koert Debeuf, die directeur is van het Tahrir Institute for Middle East Policy Europe. Hij geeft aan dat martel- en folterpraktijken tot de orde van de dag behoren. ‘Vrienden van mij zijn zelfs moeten verhuizen omdat ze elke nacht wakker werden van het geschreeuw in de naburige politiecellen.’
De invloed die het leger, onder leiding van president Abdul Fatah al-Sisi, uitoefent op de maatschappij en de economie is zelfs groter dan toen de elite het voor het zeggen had onder Moebarak.
‘Nieuwe uitbarsting’
Toch is Debeuf niet pessimistisch over de gevolgen van de Arabische lente. Volgens hem heeft de golf van protest wel degelijk voor effectieve veranderingen gezorgd en is met name de grondstroom fundamenteel veranderd. ‘Het gezag van staat en religie heeft in 2011 een zeer grote knauw gekregen’, zegt hij. ‘Alleen is er een groot probleem: men kan de kritiek momenteel niet uiten.’ Volgens hem zal dat ‘onvermijdelijk’ tot een nieuwe uitbarsting leiden, alleen is het onmogelijk om daar een exacte timing op te plakken.
Debeuf betwist ook dat de Arabische lente reeds voorbij zou zijn. Zo verwijst hij onder meer naar Soedan en Algerije, waar de omwentelingen nog steeds plaatsvinden. ‘Als de golf zich daar nog ontrolt, waarom zou die dan niet kunnen terugkeren naar Egypte?’
