Waarom zet Europa het IMF niet aan de deur?

De Europese kritiek aan het adres van het IMF is uitermate hypocriet. Een Europa dat zijn verantwoordelijkheid neemt, heeft totaal geen behoefte aan het IMF.

De voortdurende kritiek vanuit Europa zit steeds meer IMF-ers hoog, zo valt te vernemen op het hoofdkwartier van het Internationaal Muntfonds in Washington. Het recente rapport rond Griekenland waarin het IMF een mea culpa inzake de begane fouten slaat, zette de zaken nog meer op scherp dan ze al stonden. In dat rapport wijzen de betrokkenen van het IMF er onder meer ook op dat onduidelijkheden en aarzelingen vanwege de Europese instanties een belangrijke rol speelden in de uitdieping van de Griekse crisis.

Europees commissaris Olli Rehn was er als de kippen bij om de IMF-aantijgingen als “oneerlijk” van de hand te doen. In Washington schoot dat bij velen zwaar in het verkeerde keelgat. IMF-topvrouw Christine Lagarde doet er als française alles aan om de discussies te temperen en zeker binnenskamers te houden. Voorlopig lukt dat nog redelijk.

De vraag rijst steeds meer of de verantwoordelijken binnen de eurozone consequent durven zijn in deze discussie. Bij de aanvang van de eurocrisis woedde er al een stevig debat of het IMF bij de bezwering van de crisis diende betrokken te worden. Onder meer de toenmalige voorzitter van de ECB Jean–Claude Trichet vond van niet.

Onder druk van de omstandigheden riep men dan toch het IMF ter hulp. De redenen daarvoor waren divers. Eén van de zaken die nadrukkelijk daarbij speelde, was de wetenschap dat men zich als Europese bewindslui bij heftige storm zou kunnen verschuilen achter “het dictaat van het IMF”. Deze strategie loopt volkomen parallel met de manier waarop de nationale regeringen van eurolidstaten te pas maar te onpas naar hun publiek toe komen aandraven met de slogan: “Het moet van Europa”. In België weten we daar alles van. Europa als schaamdoekje voor nationale regeringen, het IMF als schaamdoekje voor de Europese instanties. Aan het einde van de rit is er bij wijze van spreken enkel nog een verzameling schaamdoekjes.

“Ze zouden die IMF-ers achter de tralies moeten steken”, zo orakelde SP.A-voorzitter Bruno Tobback in De Standaard. Dat is misplaatste frustratie. Als je die toestanden van en met IMF zo hogelijk beu bent, zet dan dat IMF gewoon aan de deur. Een land als Japan zit vandaag ook met zware problemen maar denkt er niet aan het IMF daar rechtstreeks bij te betrekken. Idem dito voor de Verenigde Staten. Als men zich in Europa en in België zo druk maakt over de IMF-inmengingen, dat men er dan gewoon voor zorgt er niet meer mee te moeten omgaan.

Als de euro-leiders op een doortastende manier hun verantwoordelijkheid nemen, dan hebben we totaal geen IMF van doen. Is het niet godgeklaagd dat één van de rijkste en meest ontwikkelde regio’s van de wereld, nl. de eurozone, er niet in slaagt om zijn problemen autonoom aan te pakken? De inmenging van het IMF werd onafwendbaar toen bleek dat Europa op zich niet in staat was om deze crisis enigszins onder controle te brengen.

Het gaat er hier niet om of het IMF gelijk heeft of niet. Het voorliggende rapport over Griekenland bevat trouwens belangrijke kritiek vanwege het IMF op diverse posities ingenomen door het IMF zelf. Waar het hier wel om gaat, is dat Europa nu opgescheept zit met IMF omdat het daar op basis van een combinatie van vlucht voor verantwoordelijkheid en goedkoop opportunisme zelf voor gekozen heeft. Het is uitermate kinderachtig dan onmiddellijk op de achterste poten te gaan staan als het IMF in een bevlieging van zelfkritiek ook aangeeft dat er heel wat boter op het hoofd van beleidsverantwoordelijken uit de eurozone kleeft.

Dat laatste is trouwens een waarheid als een koe. Europa zou eindelijk eens moeten beseffen dat de oplossing van de eurocrisis er enkel kan komen als men in Europa echt zijn verantwoordelijkheid neemt, wat men tot nu toe hooguit zeer gedeeltelijk deed. IMF-ers achter de tralies steken, lost niks op.

Johan Van Overtveldt