‘Ach, zouden de Palestijnen die ene keer dat ze konden stemmen nog eens kunnen overdoen! Het begon allemaal best hoopvol, alweer bijna twintig jaar geleden in Gaza en de Westelijke Jordaanoever’, schrijft Robbert de Witt (EW).
Op weg naar een eigen, onafhankelijke staat naast die van Israël, moesten de Palestijnen de gelegenheid krijgen om zelf hun bestuurders te kiezen. Maar de verkiezingen in januari 2006 waren niet het begin van iets moois.
Integendeel, toen begon de terreur van Hamas. Dat won de verkiezingsstrijd van (het gematigder) Fatah. Vervolgens werd het vechten in Gaza tussen de twee partijen, acht dagen lang, in juni 2007.
Hoe Hamas de strijd om Gaza won
Dat laaide op toen gemaskerde Hamas-militanten Mohammed Swairki, de 27-jarige kok van de lijfwachten van Fatah- president Mahmoud Abbas, van een flatgebouw smeten, zijn handen en voeten vastgebonden.
Fatah-strijders schoten vervolgens een imam die nauwe banden had met Hamas dood, en smeten hem ook van een hoog gebouw in Gaza-stad.
Over en weer werden mensen geëxecuteerd. Uiteindelijk bleek Hamas fanatieker en won. De Gazanen mochten nooit meer stemmen en dus bleef Hamas al die tijd de baas in Gaza.
De terugkeer van de dictatuur in Gaza
Nou ja, niet ál die tijd, want de afgelopen twee jaar was het er oorlog en werden Hamas-strijders door het Israëlische leger gedwongen zich te verschuilen in tunnels en kelders.
Na het bestand twee weken geleden kropen ze weer tevoorschijn. In het zwart, gemaskerd, met groene bandana’s en glimmende automatische wapens. Die gebruiken ze ook, om hun gezag te herstellen.
Het levert schokkende beelden op, van Hamas- militanten die op straat en overdag tegenstanders in de knieën schieten of standrechtelijk executeren.
Zo keert de dictatuur terug in dit Palestijnse gebied – tenzij Trumps Gazaplan wordt doorgezet. Duidelijk is dat er om te beginnen een buitenlandse troepenmacht moet komen.
Waarom het Westen zwijgt over vrede in Gaza
Bij voorkeur zouden Arabische of islamitische landen eerst naar voren moeten stappen, al was het maar om het verwijt voor te zijn dat het Westen weer eens alles bepaalt.
Eigenlijk is het daarvoor al te laat, want dit verwijt horen we al. Critici van het akkoord hielden zich aanvankelijk stil, toen Donald Trump Israël, Hamas en invloedrijke landen in het Midden-Oosten tot een wapenstilstand dwong.
Dat had ongetwijfeld ook te maken met (begrijpelijke) weerzin tegen deze Amerikaanse lomperik, maar vreemd is het wel. Want als je zo lang roept dat er genocide wordt gepleegd op de Palestijnen in Gaza, dan zou je toch opgelucht en opgetogen moeten zijn dat daaraan een einde is gekomen.
Mag je dit nog wel ‘vrede’ noemen?
Ongeacht wíe het voor elkaar kreeg, of hoe duurzaam het bestand is. Maar nee hoor, het bleef stil. En nu klinkt er dus weer een nieuw verwijt: dat de vredesdeal (neo)koloniaal is. Terzijde: eigenlijk mag je van sommigen ook niet spreken van ‘vrede’, want vrede volgt op oorlog.
Maar in Gaza wás helemaal geen sprake van oorlog tussen Hamas en Israël, maar van een ‘bezetting die leidde tot genocide’. En dus is er nu geen vrede – snapt u het nog?
Tony Blair krijgt sleutelrol in bestuur Gaza
In deze gedachtegang is het ook helemaal niet okay dat Tony Blair, de voormalige Britse Labour-premier die zo werd verguisd vanwege zijn steun aan de Irak-oorlog, een sleutelrol krijgt in het tijdelijke bestuur van Gaza.
Blair wordt door critici afgeschilderd als een negentiende-eeuwse Brit in wit tropenpakje, die langskomt om die Palestijntjes even te vertellen hoe zij nou eigenlijk fatsoenlijk dat strookje land moeten besturen.
In werkelijkheid voorziet Trumps Gazaplan (waar vast van alles op is aan te merken) in een interim-regering van Palestijnen en internationale experts, en zal Tony Blair een rol krijgen in een ‘vredesraad’, die de tijdelijke regering adviseert.
Blairs rol in Gaza wekt felle kritiek
Die nuance gaat verloren. Midden-Oostendeskundige (en D66’er) Petra Stienen noemt Blairs rol ‘neokoloniaal’. En toen de Nederlandse premier Dick Schoof vorige week zei dat de Palestijnse Autoriteit ‘een belangrijke rol krijgt’ bij de wederopbouw, antwoordde PvdA-Kamerlid Kati Piri: ‘Kolonialer kan het niet klinken.’
Steeds wordt herhaald dat de Palestijnen ‘niets is gevraagd’. Verwachten Stienen, Piri en andere critici wellicht dat Hamas een referendum zal uitschrijven, om zo de gewone Palestijn naar zijn mening te vragen?
Zouden zij die beelden van Hamas-strijders die hun tegenstanders door de knieën of hun nek schieten niet hebben gezien? Je krijgt het vermoeden dat het bewijzen van de schuld van het Westen al het andere overstemt.