‘Ja waarachtig, geen misplaatste zachtmoedigheid. Oude mensen zijn een plaag. Zodra ze moeilijk lopen, zich bevuilen en aan tafel morsen – weg! Een slag achter de oren met een zware staaf en dan in een kalkput.’
Het citaat is meer dan vijftig jaar oud en komt uit Gerard Reves meesterwerk De avonden. Maar het is nog steeds brandend actueel. ‘De eerste mens die 150 wordt, is wellicht al geboren’, meldde Knack vorige week op de cover. Demografen waarschuwen al jaren voor de opa- en omaboom. Er komen steeds meer gepensioneerden bij – naar verwachting zal België in 2030 meer hoogbejaarden tellen dan andersgekleurden. Ze leggen steeds meer beslag op de publieke ruimte, en dat zorgt voor toenemende wrevel. Hun labradors schijten onze stoepen vol – want voor de generatie die jong was in mei ’68 ligt onder de stoeptegels het strand: sous les pavés la plage.
Ze joggen tot hun tachtigste. Als je voor hen opstaat in de tram, lachen ze je vierkant uit en steken hun middelvinger op. Zogenaamde ‘hangouderen’ – gepensioneerden die doelloos rondhangen in parken en op pleinen – veroorzaken steeds meer overlast. Eenmaal terug op hun bejaardenflat houden ze, zelfredzaam en hardhorig als ze zijn, de hele buurt wakker omdat ze de televisie te luid zetten. Is het dan gek dat steeds meer hardwerkende jonge mensen een subjectief gevoel van onveiligheid hebben en op den duur een hoge zuurtegraad vertonen? Is het minder erg met een wandelstok in elkaar geslagen te worden dan met een honkbalknuppel?
De overheid moet ingrijpen – want er komen ongelukken van. Nu de bejaardengolf langzamerhand een fikse branding is geworden, kan het niet lang meer duren voor de bejaardencriminaliteit de pan uitswingt. De eerste 75-jarige walkmandief is al gesignaleerd. Begeleidende maatregelen dringen zich op. Loslopende grijsaards moeten een chip in hun oor ingeplant krijgen, zodat hun handel en wandel kan worden gevolgd. In concentratiewijken kunnen zonen en dochters van senioren patrouilleren om bendes in de gaten te houden en zo nodig streng toe te spreken. Nultolerantie is de boodschap. Als bejaarden op kosten van de gemeenschap in leven worden gehouden, mogen we verwachten dat ze zich aanpassen aan de normen en waarden van die gemeenschap.
We kunnen ze moeilijk terugsturen waar ze vandaan komen. Maar zouden werkkampen voor ouden van dagen niet goedkoper zijn dan bejaardentehuizen? Ja waarachtig, geen misplaatste zachtmoedigheid! In Hengelhoef moet nog plaats zijn.
Piet Piryns